Nang Lumuhod si Father (01-05)

By: Joemar Ancheta

Blog: joemarancheta.blogspot.com

[01]

Pagkatapos ng nobela nating "Everything I have" na tumalakay kung gaano kahirap ang ipaglaban ang iyong pagmamahal laban sa sakit o kamatayan, ang nobelang "Chaka (Inibig mo'y Pangit) na naghatid sa atin ng kuwento tungkol sa pag-iibigan laban sa ibang tao, ngayon naman ay dadalhin tayo ng ating bagong nobela sa kakaibang pagmamahalan laban sa ating Diyos na lumikha. Paano nga ba maipaglalaban ang tunay na pag-ibig kung ang pagsilbi sa Diyos ang iyong katunggali? Paano ito mapagtatagumpayan lalo pa't sa bawal na pag-iibigan. Alin ang pipiliin, ang paninilbi at pagmamahal sa Diyos o ang pagsuko at ituon ang panahon at buhay sa lalaking tunay na laman ng puso't isipan.

NANG LUMUHOD SI FATHER

By Joemar Ancheta

(CHAPTER 1)

Isa akong pari… hindi ko iyon itinago. Paring naglingkod at may takot sa Diyos…paring kinagigiliwan at hinahangaan ng sumasamba sa Diyos at paring nilalapitan ng mga taong umaasa sa himala ng dasal. Sila ang mga taong gustong magbagong buhay, mga taong sadlak sa kahirapan ngunit patuloy na umaasa sa tulong ng maykapal at mga nasa gitna ng pagsubok ng buhay.

Ang tingin ng karamihan sa akin ay alagad ng Diyos na hindi nagkakasala. Isang mabuting nilalang na ang suot na puti ay hindi nadudumihan. Isang taong patuloy na nililigtas ng Diyos sa kapahamakan, paghihirap ng kalooban at kasalanan. Ngunit sana malaman ng lahat na tao din ako… nasasaktan, nagmamahal at nagkakasala.

Nasa lahi na namin ang pagkapari. Lumaki ako sa kumbento kasama ng tito kong pari. Siya ang tumutustos sa aking pag-aaral. Siya ang naging parang ama ko dahil sa gusto ng mga magulang kong susunod ako sa yapak ng isa sa mga lolo at tito ko na maging pari. Palipat-lipat kami ng paroko. Kadalasan ay sa mga liblib na lugar kami pumupunta. Inaamin ko, hindi nagiging madali sa akin ang ganoong sistema. Pagkaraan ng ilang taon ay ibang pakikisama ang gagawin ko sa mga bagong kakilala, kaklase at kapitbahay.

Walang kakaiba sa aking kabataan bukod sa lumaki akong may takot sa Diyos at ang almusal ko hanggang panggabihan ay sy pagdarasal ang aking inuuna. Bata pa lamang ako ay sa misa at pagbabasa na ng bibliya ang aking kinalakihan. Mas maraming oras pa ang naibubuhos ko sa pagiging sakristan at pag-aaral sa salita ng Diyos kaysa sa maglaro. Ngunit hindi ako nagreklamo. Wala din akong ibang magawa kundi ang gawin ang lahat ng ito para sa paghahanda kong maging pari baling araw.

Noong nasa sekundarya na ako ay lumipat na naman kami ni tito sa ibang parokya. Doon sa kumbentong nilipatan naming ay may naabutan akong katulad ko ding kabataan ngunit mas panganay siya sa akin ng isang taon. Si Aris.

Si Aris ay ulilang lubos at sa kumbentong iyon na siya lumaki. Inaalagaan siya ng mga paring tumitira sa kumbentong iyon. Siya ang nangangalaga sa buong kumbento mula sa paligid hanggang sa loob pati na din sa pagpapanatili ng kalinisan ng simbahan. Nakakapag-aral siya kapalit ng paglilingkod. Hindi katulad ko na lahat ng kapritso ko ay naibibigay ng aking tito. Hindi ko kailangan magtrabaho ng katulad sa kaniya. Basta magiging sakristan lang ako tuwing misa at hindi ako dapat mawawala sa listahan ng sasabitan ng medalya pagkatapos ng school year. 

Kung pagmamasdan mo si Aris ay hindi mukhang 16 dahil sa malaking bulas siya. Sanay ng mabibigat na trabaho ang katawan kaya litaw ang mga masel sa kaniyang dibdib, braso at abs. Ako naman ay patpatin ngunit makinis at maputi naman bukod pa sa napakaguwapo kong mukha.

Hindi man ganun kaguwapo si Aris ngunit may tindig naman itong lalaking-lalaki na kahuhumalingan ng dalagita sa bayan na iyon ng Cagayan. Sa mga mhihilig ng parang aksiyon star sa pelikulang Pilipino, siya ang ganoon sa aming dalawa. Kayumanggi ang balat at may maamong mukha. Sa madali’t salita, guwapo at lalaking-lalaki. Subalit, ako naman ay isang parang matinee idol dahil sa kapogihan at likas na mamula-lulang pisngi at labi. Sa mga mahihilig ng mestiso, siguradong sa kanila ako mabibighani. Kapag naglalaro kami ng basketball ay walang itulak-kabigin sa amin depende sa kung ano ang gusto ng tumitingin.

Sa gulang kong labinlima ay wala pa akong karanasan sa  kahit ano pagdating sa sex. Hindi din naman kasi ako nagkaroon ng pagkakataon na makapanood o makabasa ng mga babasahing naglalaman ng mga mahahalay at makamundong karaniwang pinagkakaabalahan ng ilang mga nagbibinatang kagaya ko. Ngunit sa tulad kong hindi mulat sa mga ganoon sa aking paligid ay wala sa isip kong pagbuhusan ang bagay na iyon. Ang nasa isip ko kasi ay mabuti ng malayo sa mga ganoon habang bata pa ako nang matutunan ko ang buhay ng isang pari. Sabi nga nila, kung hindi mo pa natitikman o nararanasan ang isang bagay, hindi mo ito hanap-hanapin.

Gragraduate na si Aris ng high school noon at ako naman ay nasa third year na. Sabay ang klase naming dalawa. Ako ang unang naliligo dahil madami pa siyang mga gawain ngunit isang umaga ay tinanghali ako ng gising. Mahuhuli na kami sa aming klase kung hihintayin ko pa siyang matapos na maligo. Kaya minabuti kong makiusap sa kaniya kung puwedeng sabay na kami maligo.

Kumatok ako.

“Puwedeng makisabay” tanong ko habang nakasara ang pintuan ng banyo.

“Bakit?” tanong niya. Naisip ko, bakit kailangan niya pa akong tanungin e, alam naman na niya ang dahilan kung bakit ako nagkukumahog para makisabay sa kanyang pagligo.

“Sus, anong klaseng tanong ‘yan. Male-late na ako oh? Sige naman na oh.” pakiusap ko.

“Late ka na naman kasi nagising. Di naman puwedeng lagi na lang kitang gigisingin?” sagot niya habang nasa loob at di pa niya ako pinagbubuksan ng banyo.

“Kaya nga nakikiusap ako kung puwedeng sabay na tayo.”

“Nakapagsimula na ako saka, hubad ako. Hindi ako sanay maligo na may brief.”

“E, ano lang? Lalaki naman tayong dalawa. Ang sa akin lang ay late na ako. Puwede naman tayong magtalikuran habang naliligo?”

“Mag-please ka muna.”

 “Arte naman neto” nayayamot kong reklamo.

“E, di huwag. Hindi ka kasi marunong makiusap.”

“Sige na nga…please?”

Nang bumukas ang pintuan ay dali-dali akong pumasok. Nilagay ko ang tuwalya ko sa lagayan saka ako humarap sa kaniya.

“Dami mo namang kaar…” natigilan ako sa aking nakita. Nagulat ako dahil nakaharap siya sa akin na puno ng sabon ang katawan ngunit galit na galit ang alaga niyang pilit niyang tinatago sa dalawang palad niya.

“Sabi sa iyo hubad ako saka di ba usapan talikuran tayo?”

Tumingin siya sa akin at tumalikod nang makita niyang nanlalaki ang aking mga mata sa katititig doon.

“Grabe kang makatingin. Parang wala ka neto. Bilisan mo kayang maligo. Kita mong late na tayo.”

Noon lang ako parang bumalik sa katinuan. Hinubad ko na din ang damit ko at tanging brief ko na lang ang naiwan. Bumuhos na din ako.

“Sexy ah he he. Naka-brief talaga. Hubarin mo na iyan para patas tayo. Di ba sabi mo pareho lang naman tayong lalaki?” pang-aalaska niya sa akin.

“Ano ka, sinabi ko lang iyon para pagbuksan mo ako.”

“Ah ganun pala ha, gusto mo nasisilipan mo ako tapos ikaw tagon’ tago ang iyo. Dapat patas tayo ano.”

Binaba niya ang brief ko hanggang sa aking puwit. Nagulat ako sa ginawa niya at mabuti na lamang ay hawak ko ang parteng harapan ko kaya hindi tumuloy ang pagkababa nun.

“Ano ba!” nakatawa kong sagot.

Nang dahil pakiramdam niya ay nagbibiro lang ako sa sinabi ko ay itinuloy niyang pinilit na ibaba ang brief ko habang nakatalikod ako sa kaniya. Hinawakan niya ako pero pilit akong kumawala. Naglalapat ang hubad naming katawan. Dama ko ang madulas ngunit mainit niyang katawan na dumadampi sa katawan ko. Naibubundol niya ang matigas niyang alaga sa aking tagiliran at puwitan. Nakaramdam ako ng kung ano na hindi ko maipaliwanag. Isang pakiramdam na dati nang nagpapalito sa akin ngunit mas tumindi na ngayon dahil naramdaman ko ang pagtayo ng aking alaga. Sa tuwing binubundol niya iyon sa pisngi ng aking puwit ay parang may kakaibang kuryente na sumasakop sa aking pagkatao. Parang may kung anong kakaibang bumubuhay sa nakatago kong katauhan.

“Tanggalin mo na kasi ‘yan?” Pilit niya sa akin.

Nabigla ako dahil bigla na lang niyang nahawakan ang galit na galit ko na ring kargada. Huli na nang iiwas ko sana iyon. Tumingin ako sa kaniya. Tumingin din siya sa akin na parang nabigla at nahiya sa nangyari. Mabilis din naman niyang inalis ang mga kamay niya ngunit parang may kung anong nagising sa aking kabuuan na siyang nagpaigting sa aking pagnanasa.

“Sorry di ko sinasadya. Garter ng brief lang sana yung hihilain ko.”

“Bakla ka ba?” galit kong tanong sa kaniya na noon ay nahimasmasan na din ako.

Hindi siya sumagot. Minabuti niyang tumalikod na lang at inumpisahan niyang magbuhos. Binilisan niya ang kaniyang pagligo. Hindi na siya tumingin pa sa akin. Paminsan-minsan ay sumusulyap ako sa kaniya ngunit hindi na niya ako pinansin pa. Minabuti kong maligo na din.

Wala siyang imik nang nagpupunas na siya ng kaniyang katawan. Lumingon muli ako sa kaniya ngunit nanatili siyang nakatalikod sa akin. Napansin ko ang maumbok at makinis niyang puwit. Napalunok ako ng masuri ang magandang hubog ng kaniyang katawan. Huli na ng ibaling ko sana sa iba ang aking paningin. Bigla siyang lumingon. Nakita na niya ang pagkakatitig ko sa kaniyang likuran.

“Bakla pala ha! Hmmmmnn…tinawag mo ako ng bakla ha!” Hindi na siya nakatingin sa akin ngunit mabigat ang pagkakasabi nun kasabay ng mabigat din pagsara niya sa pintuan.

Paglabas ko sa banyo ay nakita ko siyang palabas na din siya sa gate. Hindi na niya ako hinintay na matapos. Matagal lang kasi talaga ako maligo at iyon din ang kinaiinisan niya sa akin dahil siya ang susunod na maligo. Tapos na siya maligo at magbihis ay hinihintay pa niya ako dahil ganoon din ang tagal kong magbihis. Masyado kasi akong madaming nilalagay sa katawan. Matagal din ako sa salamin. Siya kasi pagkagaling sa banyo, isusuot na niya ang uniform, lagyan ng baby oil ang buhok, suklayin at larga na…

Dati kasi kahit late na kami ay hinihintay parin niya ako. Binibiro-biro pero ngayon hindi na niya ako hinintay. Nasaktan yata siya sa sinabi ko. Binilisan ko na rin ang magpalit.

Nagsisimula na ng klase nang dumating ako. Tulad ng dati, lahat ng late sa klase ay kailangang umupo sa harap at magbura ng magbura sa lahat ng nakasulat sa blackboard. Iniinis ako ng aking mga kaklase ngunit hindi iyon ang iniisip ko. May gumugulo sa isip ko. Si Aris.

Bakit ganoon ang nararamdaman ko ngayon. Bakit hindi maalis sa isip ko ang nangyari kaninang sabay kami maligo. Sa tuwing naiisip ko ang paglapat ng aming hubad at basang katawan ay napapahinga ako ng malalim. Sa tuwing maalala ko ang pagbubundol niya ng alaga niya sa pisngi ng puwit ko ay tinitigasan ako. Hindi ko maintindihan ang nararamdaman ko. Parang gusto ko siyang makita. Gusto ko siyang makausap. Nagsimula ng siya ang laman ng aking utak. Hanggang sa recess time na naming ay mas nagiging masidhi ang kagustuhan kong makausap at makasama siya. Naguluhan na ako.

 Hinintay ko siya dahil alam kong dadaanan niya ako para sabay kaming magmiryenda ngunit 10 minutes na ay hindi parin siya dumaan. Lumabas na lamang akong mag-isa at tinungo ang canteen. Nakita ko siyang may kasabay siyang babae na nagmimiryenda. Iyon ang babaeng kinukuwento niya sa akin na may gusto sa kaniya ngunit hindi lang niya pinapansin. Masaya silang kumakain ng pansit. Ngumiti ako sa kaniya habang dala ko ang pagkain ko ngunit nang makita niyang palapit na ako sa kanila ay bigla silang tumayo ng babaeng kasama niya.

“Tapos na kayo?” habol kong tanong sa kaniya ngunit parang wala siyang narinig.

Suplado? Kailan pa siya naging ganun sa akin? Umupo na lang ako at pinagmasdan ko sila habang papalayo. Tumatawa silang dalawa. May naramdamn akong parang kirot sa bubot kong puso. Nagseselos ba ako? Pero bakit kailangan kong magselos? Mahal ko na ba si Aris? Ngunit paano ba ang pakiramdam ng nagmamahal? Ganito ba talaga? Parang may nararamdaman akong hindi ko maipaliwanag.

Hanggang sa tanghali ay hindi ko siya natanaw sa lilim ng punong pinaghihintayan niya sa akin para sabay kaming umuwi. Nadatnan ko na lang siya sa bahay na kumakain kasama si Tito.

“Bilisan mo Rhon at sumabay ka na sa amin dito.” Yakag ng tito kong pari. Siya na ang tinuturing kong tatay. Halos sa kaniya na ako nagkaisip at higit pa sa tunay na ama ang binigay niyang pagmamahal at atensiyon sa akin.

“Opo, tanggalin ko lang po uniform ko.”

Pumasok ako sa kuwarto at nagpalit. Hindi ko alam kung kailangan ko bang magalit sa kaniya sa ginawa niyang pag-iwan sa akin sa pag-uwi. Ngayon lang naman nangyari iyon. Mahal ko ba siya o sadyang nanibago lang ako sa mga pagbabagong pinapakita niya sa akin sa araw na ito. Ang alam ko lang, nasasaktan ako. Naaapektuhan na ako sa mga ginagawa niya sa akin.

Pagbalik ko ay wala na siya sa hapag-kainan. Hinanap ng mga mata ko kung saan siya naroon habang magkaharap kami ni tito. Sa labas ng bintana ang tuon ng aking mga mata at hindi sa nakahaing pagkain. Nakita kong nag-iigib siya ng tubig sa poso. Walang damit. Napalunok ako sa nakita kong ayos niya. Napakaganda ng kutis niya dahil sa tama ng sikat ng araw. Uminom ako ng malamig na tubig.

“May tampuhan ba kayo ni Aris,  Rhon?” tanong ng tito ko

“Wala po. Bakit may sinabi ba siya?” pagmamaang-maangan ko pero may halong takot na baka nagkuwento siya kay tito sa nangyari kaninang umaga.

“ Wala lang kasi napansin ko kaninang umaga pa, sabay nga kayo naligo hindi naman kayo sabay umalis ng bahay. Dumating siya dito ngayong tanghali, hindi din kayo sabay. Tapos hindi kayo nag-iimikan. May nangyari ba sa banyo kanina?”

Biglang parang lahat dugo ay pumunta sa mukha ko.  Pinagpawisan ako sa tanong ng tito ko.

“Wala naman ho. Mamaya mag-usap din kami niyan. Baka lang may pinagdadaanan. Ewan ko ba diyan, kahit nga nong recess hindi na niya ako kasabay nagmiryenda.”

“Kausapin mo siya anak. Mainam ang buhay na walang tampo o sakit ng loob sa iyo ang kapwa mo. Hindi masamang magpakumbaba dahil Diyos ang siyang magdadala sa iyo pataas. Walang napapala ang taong mapagmataas sa kapwa.” Pangaral ng tito ko.

“Opo. Ako pong bahala tito.” Minabuti kong tapusin na lang ang pagkain.

Nauna parin siyang pumasok sa tanghali ngunit nang uwian na sa hapon ay minabuti kong lumabas ng mas maaga sa kaniya sa gate n gaming school para hintayin siya. Ngunit kasama na naman niya yung babaeng kasabay niyang nagmiryenda kaninang recess. Para akong asong nakabuntot lang sa kanila dahil panay ang biruan nila na parang hindi na niya ako nakikita. Nainis ako at hindi na rin lang ako umimik. Sabay kaming dumating sa bahay para hindi makahalata at walang masabi ang tito ko. Pumasok ako sa kuwarto ko at siya naman ay nagbihis na at nagdilig ng halaman. Pagkatapos no’n ay tinulungan niya ang tigaluto naming sa paghahanda ng aming panggabihan.

Nagrerepaso ako ng may kumatok sa kuwarto ko.

“Lumabas ka diyan at kumain na tayo.” seryoso niyang sinabi saka tumalikod. Hindi man lang niya ako binigyan ng pagkakataon para sumagot.

Sumunod agad ako.

Pagkatapos naming kumain ay muling tahimik ang buong bahay. Hindi ako makatulog. Naglalaro si Aris sa isip ko. Hindi ko alam kung dahil sa hindi ako sanay ng may katampuhan o dahil may nabubuo ng pag-ibig na nararamdaman ko sa kaniya.

Nauhaw ako kaya pumunta ako sa kusina. Nakabukas ang pintuan ng kuwarto niya. Maliwanag ang buwan at ang kama niya ay nakatapat sa bintana kaya nasisinagan ko siya. Biglang nawala ang pagkauhaw ko at pumasok ako sa kuwarto niya. Banayad kong isinara ang pintuan. Kailangan naming mag-usap. Hindi ako makatulog hanggang hindi maayos ang gusot naming dalawa.

Pagpasok ko ay tumambad sa akin ang hubad niyang katawan na tanging brief na puti ang nakatakip do’n. Nag-init uli ang buo kong katawan. At alam ko, sa gabing iyon, isang pangyayari ang siyang nagpabago sa aking buhay. Karanasang hindi ko makalimutan dahil sakop nito kung sino ako sa hinaharap. Iyon ang gumulo sa masidhi kong pangarap na paglingkuran ang Diyos.

Umupo ako sa gilid ng kaniyang kama at nang gisingin ko siya ay hinawakan niya ang kamay ko. Bukas na bukas ang mga mata. May galit ngunit mas naroon ang pagtataka.

“Anong ginagawa mo dito?”

Isang tanong na hindi ko masagot. Ano nga ba talaga ang ginagawa ko sa kuwarto niya?

( ITUTULOY)

[02]

Dahil parang wala naman akong maisagot sa tanong niya sa akin ay naisip kong makipagbati na lang sa kaniya. Baka kasi dahil hindi ako sanay na may kagalit kaya ko siya iniisip. Nandoon na din lang naman ako at ako na ang lumapit sa kaniya, hindi naman siguro masamang pag-usapan at maayos kung sakaling may tampo siya sa akin.

                “Galit ka ba sa akin?” garalgal kong tanong.

                “Sabihan ka ba naman ng bakla.”

“Di ko naman mini-mean yun?”

“Di mo mini-mean? Basta sinabi mo lang ta’s hindi mo iniisip na nakakasakit ka? Bakit ka nga nandito? Magsosorry ka ba?”

                “Sana.”

                Bumangon siya. Umupo siya sa kama. Nilapit niya ang kaniyang mukha sa aking mukha. Titig na titig. Hindi ko masalubong ang kaniyang mga mata. Parang pinapasok niya ang buong pagkatao ko.

                “May gusto ka ba sa akin, Rhon?”

                Nabigla ako sa tanong niya. Hindi ko alam kung bakit bigla niya sa akin natanong iyon at isa pa, ni hindi ko nga sigurado kung ano ba itong nararamdaman ko ngayon.

                “Wala ‘no. Kapal mo naman.”

“Makapal? Nagtanong lang ako, makapal na agad ako?”

 “Nandito lang naman ako para mag-sorry tungkol doon sa nangyari nga kanina?”

                “Wala na ‘yun. Bakit hindi mo na lang kasi pinagpabukas ang pagsorry.”

                “Hindi kasi ako makatulog.”

               “Dahil iniisip mo ako?”

            “Kulit naman. Hindi nga. Ewan ko, basta hindi lang ako makatulog. Iinom dapat ako ng tubig tapos nakita ko nakabukas ang kuwarto mo kaya dumaan na lang ako para humingi ng tawad tungkol sa nasabi ko?”

            “Anong naramdaman mo kaninang nakita mo ito?’ tinuro niya ang medyo nakatigas niyang pagkalalaki. Bumabakat pa din iyon sa suot niyang putting brief. Iniwasan kong mapako ang tingin ko doon.

“Wala. E, ano naman, pareho lang naman tayong lalaki ah.”

“Naisip ko lang na baka kako hindi ka makatulog dahil sa nakita mo sa akin kanina?”

                “Grabe ka naman mag-isip. Iniisip ko lang nab aka nagalit ka sa akin. Ayaw ko lang na lumaki pa ang tampuhan. Kung anu-ano pumapasok sa isip mo. Sige na nga’t makaalis na.” Tumayo na ako. Tumalikod.

                “Sandali.” Hinawakan niya ang braso ko.

                “Crush mo ako hindi ba? Di ba may gusto ka sa akin?”

                “Kapal talaga neto.” Inirapan ko siya. Tinanggal ko ang kamay niyang nakahawak sa braso ko saka tumalikod.

                Ngunit bago ako nakalabas sa pintuan ng kuwarto niya ay nagawa niyang yakapin ako mula sa likuran at iniharap niya ang mukha ko sa mukha niya. Nakatalikod ako sa kaniya na ang ulo ko ay hinawakan niya patagilid at naramdaman ko na lamang ang malambot niyang labi sa gilid ng aking labi. Amoy ko ang mabango niyang hininga. Napapikit ako sa hatid niyang sensasyon. May kung anong kuryenteng dumaloy mula sa aking mga daliri hanggang buong sinakop nito ang aking pagkatao. Pagkatapos nun ay binitiwan niya ako. Lumuwang ang pagkakayakap sa akin.

Para akong nabitin sa ginawa niya at nang tatalikod na siya ay ako naman ang humarap. Hinarap din niya ako at ang dampi na halik kanina ay mas nagiging maalab nang muling magtagpo an gaming mga labi. Mahusay siyang humalik samantalang ang tanging alam ko ay ibunggo ang labi ko sa labi niya na may tunog pa. Yung parang kiss lang sa pisngi na may tunog. Ngunit hindi na pala kailangan ituro iyon dahil sumasabay ang ritmo ng bibig ko sa labi niya. Sa tuwing binubuka niya ang labi ko gamit ang labi niya ay parang may koneksiyon. Parang pinag-uusapan. Labi sa labi, hininga sa hininga, hanggang naging mas mahigpit pa ang aming yakapan. Kumilos ang kaniyang mga paa papalapit sa pintuan at ako’y parang alipin na humakbang din huwag lang matigil ang sarap ng unang halik na aming pinagsasaluhan. Sinara niya ang pintuan ngunit yakap yakap niya parin ako at hinahalikan sa labi. Kumilos siya patungo sa kaniyang kama. Dahil mas payat ako sa kaniya at mas maliit ay pilit niya akong binuhat ngunit hayok pa din ang labi namin sa isa’t isa. Para kaming mga uhaw at gutom. Hindi pinagsawaang namnamin ang una at kakaibang karanasan sa pagkakahinang ng aming mga labi.

                Doon, sa simpleng kamang iyon ay masuyo niya akong pinahiga. Maingat niya akong hinubaran at wala siyang iniwan na kahit anong saplot na tatakip sa aking kahubdan. Pinagmamasdan ko lamang ang kaniyang mga ginagawa. Binaba niya ang kanyang brief at umibabaw sa akin. Naramdaman ko ang mainit niyang katawan na nagsimulang gumawa ng kakaibang ritmo. Nagsimula niyang suyurin ng halik ang aking leeg, papunta sa aking dibdib. Tumagal ng sandali doon at nagpatuloy sa aking tiyan, tagiliran at sa puson. Hanggang sa napakagat-labi ako ng maramdaman ko ang mainit niyang bibig na sumakop sa aking pagkalalaki. Maalab ngunit banayad ang bawat ritmo ng pagbibigay ng kalayaan sa init na hatid ng makasalanang laman. Kasabay niyon ng pagkakakilala ko sa kakaibang sarap, kakaibang langit at napakaluwalhating karanasan. Pagkaraan ng sandaling pagbabad niya doon sa gitna ng aking mga hita ay naramdaman ko ang pagtaas ng kaniyang dila at labi sa aking puson, tiyan, dibdib at muling nagtama ang aming mga labi. Hanggang sa maingat niya akong nilagay sa kaniyang ibabaw. Siya naman ang tumihaya. Hindi na niya kailangan pang sabihin kung ano ang gusto niya. Ginaya ko kung ano ang ginawa niya sa akin. Nang naroon na ako sa kaniyang pagkakalalaki ay iniangat niya ang ulo ko.

“Ngipin mo. Iwasan mong masagi ng ngipin mo yung akin kasi masakit.” Reklamo niya.

Pinagbuti ko ang aking ginagawa. Mahirap. Minsan nabibilaukan pa ako dahil pilit niyang pinapasok ang kahabaan nito hanggang sa aking lalamunan kaya napapatigil ako. Hanggang sa naramdaman kong nag-iba na siya ng posisyon. Ginagawa na niya ang ginagawa ko din sa kaniya. Muli kong naramdaman ang kanina’y sarap na ayaw ko na sanang matigil pa. Nagsimula kami sa banayad na paghagod. Ang dating banayad na ritmo ay bumilis ng bumilis. Sabay na sabay ang pagsaliw namin sa musikang hatid ng likas na luwalhati. Umunat ang aming mga binti. Lumalim ang aming mga hininga at dinig ko ang pagmumura niya.

“Shet! Malapit na ako! Ikaw?” nagawa niyang itanong sa akin.

“Oo, shet! Hayan na!”

Kasabay ng paglabas ng aking katas at ng katas niya ay alam ko, sigurado akong ito ang gusto ko. Ito na nga ang aking pagkasino. Hindi ko alam kung paano makakaapekto ito sa aking hinaharap ngunit binigyang linaw ng nangyari sa amin ni Aris ang tunay na  kinimkim ng aking puso.

Noon na nagsimula ang bawal ngunit masarap na ugnayan namin ni Aris. Lahat sa akin ay unang karanasan. Unang halik, unang pagtatalik, unang pag-ibig. Ngunit hindi ko alam kung paano ko sa kaniya sasabihing mahal ko siya.  Siya man din ay hindi ko pa naririnig na sinabi niyang gusto niya ako. Hindi ko alam kung mahal din niya ako. Ngunit para sa akin na bubot pa ang katawan at pag-iisip at nag-eenjoy na lasapin ang mga bagong diskobreng kakaibang sarap ng pagiging tao ay hindi ko din muna binibigyang halaga ang bulong ng aking puso. Basta ang tangi ko lang alam ay masaya ako.

Sabay kaming maligo sa umaga, sabay pumasok, sabay magmiryenda at sabay sa lahat halos ng bagay. Kung dati nagbabasa lang ako ng lesson ko, hindi na sa mga sumunod na araw. Kasama na niya ako lahat ng kaniyang gawain. Tinutulungan ko siya sa lahat ng kaniyang mga ginagawa. Sa kaniya din ako natutulog na hindi alam ng tito ko ngunit kung wala ako sa mood na bumaba, siya ang pumupunta sa akin sa madaling araw. Magigising na lang ako kapag bigla siyang yayakap sa akin sa madaling araw. Sisiksik ako sa dibdib niya at ikulong niya ako sa mga bisig niya hanggang muli akong igupo ng antok. Mga ilang oras lang iyon dahil ayaw din niyang mahuli kami ng tito ko na sa kuwarto ko siya nagpalipas ng gabi. Ganoon din ako sa kaniya, madaling araw din akong umaalis sa kuwarto niya.

Minsang wala kaming pasok ay niyaya niya akong huwag na muna dumiretso sa kumbento. May pupuntahan daw kami. Hindi na ako nagtanong pa. Tiwala ako sa kaniya at saka alam kong kahit saan niya ako dalhin ay magiging ligtas ako at masaya. Ilang oras din kaming naglakad paakyat at pababa. Nasugatan din ako sa talas ng mga dahon ng matataas na damo. Bukid, gubat at bundok ang nilakbay namin hanggang halos walang katapusang masukal na gubat na ang tinatalunton namin.

“Sa’n ba tayo pupunta? Pagod na pagod na ako!” reklamo ko.

“Gusto mo buhatin kita?” alam kong hindi siya nagbibiro sa sinabi niya dahil bakas sa mukha niya ang pagkaawa sa akin. Namumula na kasi ang mga braso ko dahil sa kinakati na ako sa mga matatalas na matatangkad na damo.

 “Hindi bale, malapit na tayong makarating. Tiis ka na lang muna ha?”

“Kanina mo pa sinasabing malapit na lang eh.” pagmamaktol ko.

“Halika ka na nga. Bubuhatin na kita basta promise mo sa akin na ipikit mo lang ang mga mata mo hanggang sabihin ko sa iyong ididilat mo, deal?”  

Hindi pa ako sumasagot nang bigla niya akong binuhat. Hinawakan ko ang leeg nya. Alam kong pagod na pagod na siya ngunit kinaya pa niya akong kargahin. Hinihingal na siya. Ang mga malalalim na hiningang iyon ay tumatama iyon sa aking mukha kaya naamoy ko ang mabango niyang hininga. Tinitigan ko ang pawisan ngunit napakaguwapo niyang mukha. Hinaplos ko iyon.

“Di ba sabi ko sa iyo pumikit ka lang?” sabay halik niya sa labi ko.

“E, di ko mapigil, ang guwapo kasi.” Nakangiti kong sabi.

“Gwapo ka diyan. Kapag ikaw di pa pumikit ihuhulog na kita.”

“Dami kasi kaartehan.”

‘Pikit na!”

“Nakapikit na po!”

Ilang hakbang pa ay binaba na niya ako.

“Didilat na ba?” paninigurado ko.

“Huwag ka muna didilat. Aayos muna ako ng puwesto.”

Hawak niya ang dalawang kamay ko. Sinunod ko ang gusto niyang dapat nakapikit parin ako. Niyakap niya ako. Nakadantay ang kaniyang baba sa balikat ko. Hinalikan niya ang puno ng tainga ko sabay sabing…

“Mahal na mahal kita, Rhon. Sana naramdaman mo iyon. Bago ka dumilat. Gusto kong pag-aralan mong mabuti kung ano ang tinitibok nito sa akin.” Tinuro niya ang puso ko.

Hindi ko na kailangan pag-aralan pa iyon. Hindi ko na din kailangan pang pag-isipan dahil sigurado akong mahal na mahal ko na din siya. Naunahan lang niya akong magtapat.

“Mahal na mahal din kita, Aris.”

At muli kong naramdaman ang malambot niyan labi sa aking mga labi. Hindi na lang muna ako dumilat dahil ninanamnam ko ang sarap ng aming ginagawa. Hindi ako nagsasawa kahit maghapon at magdamag pa naman ulit-ulitin iyon.

“Dumilat ka na baby ko…bilis!”

Bago ko nagawang dumilat ay naikintal sa isip ko ang sinabi niyang baby. Baby? Iyon ang magiging tawagan namin? Kinilig ako.

Pagdilat ko ay nakita ko ang ganda ng lugar na sa picture o sa pelikula ko lang bihirang nakikita. May maliit na falls na kulay bughaw ang tubig. May mga wild orchids din na parang isinabog sa gilid ng falls. Malinaw ang tubig sa baba at puwedeng maligo. Masukal pa ang paligid. Ibig sabihin ay bibihirang tao pa lamang ang nakakapunta doon. Malayo lang kasi pero sulit ang hirap sa ganda ng tanawin na makikita.

“Wow! Ang ganda! Grabe!” paulit-ulit kong pagpuri.

Umupo siya. Hinila niya ako at pinasandig niya ako sa katawan niya habang yakap niya ako.

“Alam mo bhie?  Simple lang ang pangarap ko. ‘Yung sana makatapos ako ng pag-aaral. Tapos, mabili ko ang lugar na ito, mapatayuan ng kubo at kasama kita araw-araw. Kaya lang, may mga bagay akong ginagawa ngayon na hindi ko halos kayanin pero kailangan kong gawin para makamit ko lahat ang mga pinapangarap ko.”

“Wala ka naman ginagawang masama di ba? Bilib nga ako sa iyo dahil ikaw ang dumidiskarte sa sarili mong buhay. Di tulad ko, umaasa lang sa tito ko at mga magulang. Kaya tuloy hindi ako sanay sa hirap ng buhay.”

“Masuwerte ka nga eh. Dati naiinggit ako sa iyo. Wala kang ibang puwedeng gawin kundi mag-aral lang. Ako kailangan ko magtrabaho. Kailangan kong magtiis. Kailangan kong tanggapin ang ilang mga kababuyan para lang makapag-aral. Sa edad ko ngayon bhie, dami ng akong pinagdaanan na hindi ko masikmura ngunit wala akong magawa kundi gawin iyon.”

“Anong kababuyan at di mo masikmurang ginagawa mo. Maayos ka naman sa kumbento ah. May gusto ka bang sabihin sa akin?” naguguluhan ako. Para kasing may gusto siyang tumbukin sa sinasabi niya sa akin.

Tinitigan niya ako. May namumuong luha sa kaniyang mga mata.

“Wala ‘to. Basta sana mangako ka na kung darating ang araw na may masaksihan ka na nagawa ko, isipin mo lagi na napipilitan akong gawin iyon dahil hindi tayo magkatulad ng estado ng buhay. Kailangan kong gawin iyon dahil may mga pangarap ako na iyon lamang ang tanging paraan na alam kong gawin para makamit lahat. Mahal na mahal kita bhie at gusto kong makasama sana kita habang-buhay.”

“Di mo ba puwedeng sabihin iyon sa akin kung ano yung ginagawa mo?”

“Malalaman mo rin. Naniniwala kasi ako na walang sikretong hindi mabubunyag. Pero mangako kang hindi ka magalit. Ang sobrang kinatatakot ko lang ay kung tuluyan mo akong iwan.”

“Sabihin mo na muna kasi kung ano ‘yun.”

“Hindi pa kasi ngayon ang tamang panahon.”

“Bahala ka na nga. Alam mo sayang ang moments bhie. Ligo tayo…parang ansarap ng tubig. Wag mo sabihing pumunta lang tayo dito para magdramahan ha he he.”

“Sige, maligo tayo, walang kahit anong saplot ha!”

“Sige ba.”

Iyon na ang pinakamasayang paliligo ko. Napakasaya namin sa araw na iyon. Lagi niya akong niyayakap. Paulit-ulit niyang sinasabi kung gaano niya ako kamahal. Nagbabad kami sa tubig na parang malayang mga isdang lumangoy sa batis na walang kinatatakutang mga mangingisda. Yakapan kami ng yakapan. Napakarami naming mga pangako sa isa’t isa. Pangako na inin-in ng tunay na nararamdaman namin sa isa’t isa. Mga musmos na pangarap na akala naming ay ganoon lang din kadaling makamit.

Hapon na nang umuwi kami.

Hindi ko alam na madami akong masasaksihan at madidiskubreng siyang babago sa sayang nadama sa una kong pag-ibig. Iyon na din ang simula ng isang kalbaryo sa buhay ko. Mga pagbabagong nagpamulat sa akin na hindi lang puro sarap at ligaya ang mararamdaman at mararanasan kung nagmahal ka, palaging may sakit din itong kaakibat.Ngunit sa mga pagluha at sakit na ito ay lalo kang palalakasin, bibigyan ka ng mga aral na siyang magpapatatag sa iyong pagkatao.

May isang gabing parang sasabog ang dibdib ko sa sakit. Iyon ang gabing halos sumira sa buo kong paniniwala sa mga naglilingkod sa simbahan.

[03]

Mabilis ang pagdaan ng buwan. Naging maayos ang tagong relasyon namin ni Aris. May mga gabing pinagdadasal ko na sana mapatawad ako ng Diyos sa pinasok kong relasyon. Sobrang nakakaramdam ako ng guilt pero napakahirap sa tulad kong labanan ang kakaibang tukso ng laman lalo pa’t sinakop na nito ang isip ko’t puso. Araw-araw akong nagdadasal at humihingi ng tawad ngunit araw-araw din naman akong nagkakasala. Iyon ay kung kasalanan nga ang magmahal sa kapwa ko lalaki.

Buwan noon ng Marso. Buwan ng pagtatapos at pagsasara ng mga iskuwelahan. Tapos na naman ang isang taon na pagsusunog ng kilay.  Siguradong sasabitan na naman ako ni Tito ng medalya. Graduation na din ni Aris. Nakahanda na din ang ireregalo ko sa kaniya. May dumating kaming bisitang pari na nag-alaga kay Aris dahil siya ang tatayong magulang niya sa araw ng kaniyang pagtatapos. Nakaramdam ako ng excitement para sa kaniya. Matatapos na din siya at magka-college na.

Isang gabi bago ang graduation niya. Malalim na noon ang gabi. Hindi ako makatulog. Namimiss ko si Aris. Gusto ko siyang mayakap. Gusto ko siyang makatabing matulog. Alam kong tulog na ang lahat pero nakiramdam muna ako lalo na dumating ang isang pari na dating nakatira sa kumbentong iyon na kaibigan din ng tito ko. Gabi na ng matapos silang magkuwentuhan ni tito. Naghintay lang ako ng isang oras mula nang pumasok sila sa kani-kanilang mga kuwarto. Napagpasyahan kong bumaba nang alam kong iginupo na sila ng antok at mahimbing na pagtulog.

Dahan-dahan akong bumaba. Kinikilig ako at nangingiti habang tinutungo ang kuwarto ni Aris. Gugulatin ko siya. Gagawin ko din sa kaniya yung ginagawa niyang pagpasok sa kuwarto ko ng dis-oras ng gabi at hahalikan niya ang puno ng tainga ko habang tulog. Gigisingin ko siya sa yakap ko at halik pero paanas kong sasabihan na ipagpatuloy lang niya ang mahimbing niyang pagtulog. Hindi ako sa kakatok sa pintuan ng kaniyang kuwarto. Naisipan ko na doon ako sa bintana niya dadaan. Alam kong bukas iyon dahil gusto niya na pumapasok ang liwanag ng buwan at malayang nakakapasok ang preskong hangin. Nasanay na daw siyang bukas ang bintanang iyon mula pagkabata niya. Gusto kasi niyang tinatanaw niya ang mga bituin bago siya tuluyang igupo ng antok. Maingat akong lumabas ng kumbento at tinungo ang labas ng kanyang kuwarto.

Sinilip ko muna sa loob bago ko tinangkang pumasok. Gusto ko kasing makatiyak na tulog na tulog na siya bago ako papasok. Maliwanag naman ang buwan at makikita ko kung anuman ang ginagawa niya sa loob. Ngunit ako ang nabigla sa nakita ko. Ako yung hindi nakakilos sa nasaksihan ko.

Nakatayo si Aris at nakasandig siya sa dinding na walang kahit anong saplot sa katawan habang nakaluhod naman sa harapan niya ang paring bisita namin na nag-alaga sa kaniya. Nakaluhod si father at subo ang dapat ay akin lang. Hawak niya ang ulo ng pari na gumagalaw sa mismong harapan nito. Isang tagpong sadyang nagpalambot sa tuhod ko. Gusto kong pigilan siya o kaya ay gumawa ng ingay para matigil ang ginagawa nila ngunit mas mabilis ang pagluha. Mas mabilis ang ideyang lumayo doon nang hindi na lalo pang masaktan. Nanginginig ang buo kong katawan. Pinagpawisan ako kahit hindi naman ganoon kaalinsangan. Mabilis akong pumasok sa kumbento at halos liparin ko ang hagdanan para makabalik sa aking kuwarto. Nang nasa loob na ako ay doon ako humagulgol ng humagulgol. Doon ko nilabas ang hinanakit ko.

Iyon pala ang gusto niyang ipakahulugan sa akin. Iyon pala ang gusto niyang sabihin na kahit anong masaksihan at malaman ko ay hindi ko siya iiwan. Na hindi dapat magbago ang pagtingin ko sa kaniya. Sa tulad kong hindi dumadaan sa pagdarahop, sa tulad kong hindi nasadlak sa kahirapan, walang kahit pang-unawa na maapuhap ko sa puso ko. Walang awa, walang pagmamahal…lahat ay galit… pagkamuhi…  Naroon pa din ang luha ngunit nagpupuyos ang aking damdamin. Nagsimulang umusbong ang pandidiri! Pinilit kong kalimutan ang lahat. Gusto kong igupo ako ng antok baka sakaling paggising ko kinabukasan ay tuluyan ng maglaho ang naipong sakit na likha ng ginawa niya.

Maaga akong naligo at maaga din umalis. Hindi ko na siya hinintay. Hindi ko din pinansin pa ang paring bisita ng tito ko. Hindi na siya pari sa tingin ko. Isa siyang kriminal. Isang baklang sa kalye lang nakikita. Walang dignidad. Immoral!

Gustuhin ko man sanang hindi na siya panoorin sa kaniyang pagtatapos ngunit hindi kaya ng aking konsensiya. Nangako ako sa kaniya na panonoorin ko siya, na isa ako sa mga taong papalakpak kapag tinatanggap na niya ang kaniyang diploma.

Kumukulo ang dugo ko nang makita sila ng paring bakla na umakyat sa entablado para tanggapin ang simbolo ng kaniyang pinaghirapan ng apat na taon. Isang diplomang pinagputahan? Diplomang natamo dahil sa kababuyan? Kaya pala madalas siyang may pera na natatanggap dahil galing pala iyon sa paring kalaguyo niya.

Nang matapos na ang graduation ceremony at nauna nang umalis si tito at si father na kaibigan niya ay tinangka ni Aris na lumapit sa akin. Yung mukhang parang walang nangyari. Yung mukhang akala mo wala siyang ginawa. Painosente! Akala niya siguro hindi ko pa alam kaya yung tingin niya sa akin ay okey pa ang lahat.

“Bhie, yeyyyy! Graduate na ako! College na ako next year!” mahina niyang bulong sa akin.

“O, hayan, happy graduation. Regalo ko sa’yo.” Sarkastiko kong pagbati.

“Salamat. Nag-abala ka pa talaga. Pero maraming salamat dito… Yes!”sumusuntok-suntok pa siya sa hangin. Minabuti kong tumayo na parang wala akong naririnig.

“Maipagmamalaki mo din ako! Bakit hindi mo ako hinintay kaninang umaga?” paanas at tuwan-tuwa niyang sinabi para hindi marinig ng mga naroong kaklase ko.

“Bakit kita hihintayin e, nandun ang papa mo.”

Namula siya. “Anong sinasabi mo?” mahina ang pagkasabi ngunit halatang may diin.

Lumakad ako palayo. Hindi ko mapigilan ang pag-agos ng aking luha. Ayaw kong makita niya na iniiyakan ko siya. Ayaw ko din na makita ako ng mga kaklase kong naluluha. Mabilis ang ginawa kong paglakad papunta sa magubat na bahagi ng aming school. Doon sa walang halos pumupunta. Doon sa malaya kong maiiyak ang sakit ng loob na kinikimkim kay Aris. Unang pagkabigo, unang sakit ng loob dahil sa pagmamahal.

Ramdam kong sumusunod siya. Ngunit hindi nagsasalita. Hindi ako pinigilan. Basta ang alam ko lang ay bumubuntot siya saan man ako pupunta.

Huminto ako. Umupo at tuluyan ng yumugyog ang aking balikat dahil sa gusto kong iluha lahat ang sakit ng loob ko sa kaniya.

“May nakita ka ba kagabi? Bakit hindi mo ako diretsuhin nang hindi ako nangangapa kung anong kasalanan ko sa iyo.”

“Oo, nakita ko kayo. Nakaluhod si father sa harap mo habang sarap na sarap kang idiin ang ulo niya.”

“Maalala mo yung sinabi ko noon doon sa pinuntahan nating talon? Napag-usapan na natin ang tungkol dito di ba, bhie? Ito yung sinasabi ko sa iyo. Wala akong ibang pagpipilian kundi gawin ito bhie. Gusto kong makatapos, gusto kong maging maganda ang kinabukasan ko. Gusto kong marating ang mararating mo baling araw. Gusto kong masamahan kita sa pagtatagumpay mo. Heto ang unang tagumpay ko bhie. Sa’yo ko lang puwedeng ialay ito dahil wala naman akong mga magulang at kapatid. Sa iyo lang-lahat ng makakamit ko sa buhay!”

“Ako? Sa akin yan? Huwag na dahil kapalit niyan ay katawan mo? Para sa akin, hindi sapat na dahilan yan para gawin mo ang kababuyang pinaggagawa mo. Mamili ka, itigil mo yan o tuluyan akong mawawala sa’yo.”

“Hindi mo ako naiintindihan. Sabagay paano mo naman ako maintindihan e hindi mo nga naman pinagdaanan ang mga pinagdaanan ko. Hindi din ako kasingtalino mo para magiging scholar din sana ako. Pero iisa lang ang alam ko. Mahal na mahal kita at kaya kitang mahalin habang buhay. Sa pagdaan ng panahon ay patutunayan ko ‘yun sa iyo.”

“Tinatanong kita, ititigil mo ba ‘yan o mawawala ako sa iyo?”

Hindi siya sumagot. Nakita ko ang paggalaw ng labi niya ngunit walang kahit anong salita na nabigkas niya. Unti-unting may namuong luha sa gilid ng kaniyang mga mata at mabilis iyong bumagtas sa kaniyang pisngi.  Lumapit siya sa akin at niyakap niya ako ng mahigpit. Mahigpit na mahigpit hanggang yumugyog na ang kaniyang mga balikat.

“Mahal na mahal kita e. Pinapapili mo ako sa isang bagay na kinabukasan ko ang nakataya. Kinabukasang iaalay ko naman sa iyo at hindi naman ako habang-buhay na katulong na lang. Mahal kita sana sa ngayon ay sapat na munang dahilan iyon para pagkatiwalaan mo ako. Sana sapat na muna iyon para maintindihan mo ang pinagdadaanan ko. Iyon lang ang kaya kong ibigay ngayon. Iyon lang ang alam kong kaya kong ipagkatiwala sa iyo.”

Pagkatapos no’n ay hinalikan niya ako sa labi. Tumitig siya sa akin.

“Maiintindihan at matatanggap mo ba ako, Rhon?”

“Hindi.” Diretso at matapang kong sagot. Pinunasan ko ang luha sa pisngi ko. “Puwede ko naman kausapin si tito na siya na ang magpapaaral sa iyo.”

“Sana nga gano’n kadali iyon. Alam mong hinabilin lang ako ni Father sa tito mo dahil sa kagustuhan kong tapusin muna ang high school ko dito bago sumunod sa kaniya kapag nakatapos na ako. Anong sasabihin ko? Paano ko ipaliliwanag sa kanila ang lahat samantalang hindi ako handang labanan ang taong kumupkop, nagpalaki at nagpaaral sa akin. Hindi kaya ng konsensiya kong ilaglag siya at pagpipistahan ang kaniyang buhay ng mga reporter at mga taong naghahanap ng mali sa simbahan. Hindi ako handang humarap sa mga kontrobersiya, Rhon.”

“Sige, bahala ka pero kahit kailan ay hindi ko matatanggap ang desisyon mong iyan. Ba’la ka sa buhay mo!”

Tumingin siya sa akin. Tinging parang may tinitimbang. Tinging naghihintay ng pang-unawa…ng awa ngunit wala siyang nahintay. Tumalikod. Nagsimula siyang humakbang. Hindi na siya muling lumingon.

Pag-uwi ko ng hapon ay nahiga ako sa kama ko. Nag-isip tungkol sa amin ni Aris. Pero kahit anong pag-intindi ang gusto kong isipin ay di ko maunawaan kung bakit kailangang katawan ang kapalit ng pag-aaral niya. Hindi pa ba sapat na tanging lakas niya sa pagtratrabaho ang kapalit ng pagkain at barya baryang baon niya araw-araw? Nang magtatakip-silim na at maingay ang mga bisita niya sa maliit na handaang inihanda para sa kaniyang pagtatapos ay lumabas ako hindi para makipagsaya sa mga bisita niya kundi para magpahangin sa labas. Nakasalubong ko siya . Tumitingin sa akin na parang may gustong sabihin ngunit nilagpasan ko lang siya. Hindi pa ako handang kausapin siyang muli ngunit may taong gusto kong makausap sa sandaling iyon. Gusto kong tiyempuhan siya sa labas.

Ilang saglit pa ay lumapit sa akin ang taong gusto kong makausap.

“Sarap ng hangin dito sa labas ano, Rhon. Presko.  Saka tahimik pa ang paligid. Parang lahat ng polusyon na naipon ng baga ko sa lungsod ay nasasama sa paghinga ko at napapalitan ng presko at malinis na hangin.”

“May pamangkin din ba kayo, father o kaya ay kamag-anak na mahihirap?”

“Meron, pero kadalasan hindi ko kaanu-ano ang mga pinag-aaral ko kasi hindi kaya ng mga magulang nilang tustusan ang pag-aaral.”

“Sila ba yung mga tipong nangangailangan? Yung mga kabataang naghihirap o gusto niyo lang talaga silang tulungan o bigyan.”

“Siguro yung mga iba na pamangkin ko ay masasabing binibigyan ko lang kasi may kaya naman ang pamilya ko. Yung mga hindi ko kaano-ano, dahil gusto ko lang silang tulungan.”

“Di ba father, kung meron ka naman talagang itulong ay puwedeng tumulong lang ng walang kapalit? Di ba iyon naman talaga ang tunay na ibig sabihin ng pagtulong, ang magbigay ng hindi naghihintay ng anumang kapalit?”

“Tama ka diyan, iho.”

“Di ba din father, dapat ang mga tinutulungan natin ay iyong mga talagang nangangailangan? Di ba, kapag tumulong tayo ayaw nating mapasama ang tinutulungan natin. Kaya nga tayo tumutulong para mailayo siyang gumawa ng kasalanan?

“Matalino ka talagang bata. Para kang pari kung magsalita, iho. Hindi nga nagkamali ang tito mo na pag-aralin ka at ihandang maging pari dahil sa mura mong gulang ay napakatindi na ng reasonings mo.”

“Bakit si Aris, kailangan niyang magtrabaho at gumawa ng hindi niya nasisikmura para lamang makapag-aral.   Bakit may mga bagay na ginagawa siya na kahit labag sa kaniyang kalooban ay pinipilit niyang gawin para lamang magtagumpay siya sa buhay? Hindi ba siya puwedeng magtrabaho at mag-aral lang  din? Hindi ba dapat kayo ang naglalayo sa kaniya sa kasalanan?”

“Anong sinasabi mo?” namumula na siya.

“Alam na alam mo father kung ano ang tinutukoy ko. Alam na alam mo kung ano ang ibig kong sabihin.”

Umalis na ako. Ginawa ko iyon para kay Aris. Kung talagang bukal sa loob ng manyakis na paring ito ang tumulong, hindi niya dapat gamitin ang halos kaedad ko lang sa makamundo niyang kaligayahan. Walang sinuman ang may karapatang babuyin ang kagaya kong menor de edad, sabihin mang utang na ni Aris ang buong buhay nito sa kaniya.

May mahinang katok sa aking pintuan.

“Sino ‘yan?” tanong ko.

“Puwede ba tayong mag-usap?”

“Anong tawag mo sa ginagawa natin?” lumapit ako sa may pintuan ngunit hindi ko iyon pinagbuksan. Alam kong nasa tapat din siya ng pintuan.

“Minsan lang ako gragraduate ng high school bhie. Baka puwedeng samahan mo akong i-celebrate ang pagtatapos ko sa labas.” may halong pagmamakaawa ang imbitasyon niya.

“Ayaw ko.”

Sandaling katahimikan. Siguro nag-iisip siya ng sasabihin. Naghihintay din lang ako.

“Gusto mo ihatiran kita dito ng pagkain? Kahit hindi ka na lalabas basta alam kong hindi ka gutom, makakampante na ako.”

Hindi ako sumagot.

“Sige, sandali lang at kukuha ako ng pagkain.”

Narinig ko ang yabag palayo. Nakaramdam ako sa kaniya ng awa ngunit hindi pa nito lubusang napapawi ang galit ko sa kaniya.

Ilang sandali pa at nakarinig ako ng mahinang katok.

“Baka puwedeng buksan mo, iaabot ko lang ang pagkain mo.”

“Ayaw ko nga. Kulit naman e!” sagot ko.

“Bhie, namimiss na kita. Gusto ko lang sana makita ka. Kahit hindi na kita mayakap at mahalikan, gusto ko lang makitang okey ka.”

“Bakit naman hindi ako magiging okey?” balik tanong ko sa kaniya.

“Kasi galit ka sa akin?”

“Galit ako sa’yo pero hindi ibig sabihin no’n na hindi na ako okey.”

“Mapapatawad mo ba ako bhie?” pagsusumamo niya.

“Hindi pa sa ngayon. Ayaw kitang makita!”

“Sige, kung ayaw mo akong makita, iwan ko dito sa pintuan mo ang pagkain mo. Kunin mo na lang kapag nakaalis na ako. Salamat ha?”

Narinig ko ang mga yabag niya palayo. Nakaramdam na din naman ako ng gutom kanina pa. Ilang saglit pa ang hinintay ko bago ko binuksan ko ang pintuan.

            Biglang may humawak sa braso ko. Si Aris. Hindi pa siya umaalis doon. Maaring umalis ngunit maingat siyang bumalik para hindi ko marinig ang yabag niya.

            Hawak ko na noon ang tray ng pagkain. Hinawakan niya ang braso ko.

            “Bhie, papasukin mo naman ako. Mag-usap tayo. Kailangan nating magka-ayos ngayong gabi.”

“Bitiwan mo ako! Kung hindi mo ako bibitiwan, ilalaglag ko itong tray!” galit kong banta sa kaniya.

Narinig ko ang kaniyang buntong-hininga. Tinanggal niya ang kamay niya sa braso ko. Nakita ko sa kaniyang mga mata ang namumuong luha. Hindi na siya nagsalita. Pumasok ako at mabilis kong sinara ang pintuan.

Paggising ko kinabukasan ay tahimik ang bahay. Tanghali na din naman kasi. Puyat ako noong nakaraang gabi at bumawi lang ako kaya tinanghali na ako ng gising. Pagbangon ko ay pumunta ako agad sa kusina ngunit wala si Aris do’n. Tumingin ako sa garden ngunit hindi ko siya nakita. Sumilip ako sa simbahan at sa paligid nito ngunit hindi ko siya natagpuan. Nasaan kaya ‘yun? Paulit-ulit kong tanong sa aking sarili ngunit namuo ang takot at pangamba ang aking dibdib.

[04]

Lahat na ng bahagi ng simbahan at kumbento ay pinuntahan ko. Naikot ko na nga ang buong paligid ngunit hindi ko siya mahanap. Nilapitan ko si tito na nagpapahangin sa silong ng mangga.

“Oh, hindi ka nakipagsaya sa party ni Aris kagabi. Ta’s late ka naman nagising. Anong nangyari?” tanong ni tito.

Umupo ako sa ginawa ni Aris na upuang yari sa pinutol na sanga ng kahoy.

“Wala ako sa mood tito eh. Sa’n si Father?” tanong ko. Pero ang talagang gusto kong tanungin ay kung nasaan si Aris.

“Umalis na sila. Sarap kasi ng tulog mo kaya hindi ka na ginising ni Aris. Pero may iniwan yata siyang sulat sa harap ng kuwarto mo. Hanapin mo kung sa’n niya dun nilagay.”

Hindi ako nakasagot. Nagulat ako. Parang biglang nanghina ako at naramdaman ko ang bahagyang pamamawis ng noo at panlalamig ng mga kamay ko.

“Umalis na sila?” wala sa sariling tanong ko.

“Oo. Akala ko ba nagpaalam sa iyo na sa Manila na siya mag-aaral. Kinuha na siya ni Father Greg para dun na siya mag-college.”

Hindi ko na hinintay pa na magsalita si tito. Tumalikod ako. Hindi na din ako nagsalita dahil alam kong maririnig lang niya ang garalgal kong boses. Mabilis kong tinungo ang kuwarto ko. Hayan na naman ang mabilis na pagbagsag ng aking mga luha. Napakasakit ng pakiramdam ko. Umiiyak ako. Iyak ng iniwan, iyak ng taong sawi.

Nakita ko ang sulat niya doon sa tabi ng sapatos ko sa gilid ng pintuan ng kuwarto ko. May kahabaan iyon at malaman. May pangako, tagos sa isip at puso. Ngunit tuloy lang ang pagluha ko hanggang naging iyak at nang di mapigilan ay nauwi sa matinding hagulgol.

Bhie,

            Hindi ko alam kung paano sisimulan ang sulat kong ito. Hindi ko din alam kung bibigyan mo ng pansin dahil baka hindi mo lang din babasahin. Hindi na ako matutulog. Dito ko na lang ibubuhos lahat ang natitirang oras ko hanggang mag-umaga. Paano ko ba sisimulan ito? Pasensiya na, hindi kasi talaga ako sanay magsulat pero siguro kailangan kong pagbutihin kasi hindi mo naman na ako gustong kausapin.

            Kailan ba kita unang napansin? Kailan ba kita unang pinangarap na sana maging akin? Nang dumating kayo dito sa kumbento nakaramdam na ako ng kakaiba sa’yo. Hindi ko alam kung humanga lang ako sa kaputian mo, sa mamula-mula mong pisngi lalo na kung nasisikatan ng araw at likas na mapula mong mga labi na parang napakasarap kagat-kagatin. Basta ang alam ko, gusto kita.

            Nang pinilit ako ni Father Greg na lumipat na sa Maynila para doon tapusin ang aking pag-aaral ay kinausap ko siyang dito na lang muna ako hanggang matapos ko ang high school para mas malinis ang records ko bago sumunod sa kaniya. Ngunit ang totoo no’n ay hindi kita maiwan. Walang kasiguraduhang magugustuhan mo ako o magiging tayo lalo pa’t hindi ko din naman pansin ang pagiging alanganin mo. Nangangapa ako sa tunay mong pagkatao. Ngunit lagi kong hinihiling na sana bakla ka na lang, na sana mapansin mo ako kahit mahirap lang ako, na sana hindi ka namimili ng makakaibigan at mamahalin kahit hamak na tiga-linis at utusan lang sa kumbento at simbahan.

            Nang ikaw mismo ang lumapit na nakipagkamay at nakipagkilala sa akin ay alam kong iba ka sa mga nakilala kong mayayaman. Hindi nga ako nagkamali. Sa tuwing naglalaro tayo ng basketball, sa tuwing naghahabulan tayo diyan sa garden sa mga gabing maliwanag ang buwan at sa tuwing sabay tayo kumakain tuwing recess ay lihim akong nasisiyahan. Kahit aksidenteng dumadampi lang ang katawan mo sa katawan ko ay nagbibigay na iyon sa akin ng hindi maipaliwanag na kakuntentuhan. At alam kong hindi lang simpleng paghanga ang nararamdaman ko, mahal kita at mamahalin pa rin kita kahit hindi mo pa iyon alam.

            Mananatili sa alaala ko ang mga umagang nakapatagal kong paghihintay sa iyo tuwing papasok tayo, sa tanghaling inaakbayan kita pauwi para mananghalian at sa hapong masaya nating binabagtas ang daan na puro biruan at tawanan. Hindi mo alam kung paano mo binuo ang buhay ko. Alam kong hindi mo pansin lahat ng iyon dahil siguro, ang alam mo bahagi lang iyon ng trabaho ko bilang katiwala sa simbahan at kumbento ngunit ginagawa ko ang lahat ng iyon dahil mahal kita. Hindi naman ako yaya mo dito kaya kung tutuusin wala na sana akong pakialam pa sa pagpasok at pag-uwi mo.

            Hindi mo alam pero panakaw kitang pinagmamasdan kapag kumakain tayo at magkakaharap. Hindi ko alam kung nahuhuli ako ng tito mo na laging nakatitig sa iyo ngunit sigurado akong hindi mo iyon napapansin. Mas abala ka kasi sa iyong pagkain. Sa tuwing may misa. Hindi sa pari ako nakatingin kundi sa’yo. Bumibilis ang tibok ng aking puso kapag aksidenteng nasusulyapan mo ako at kikindatan sabay bigay sa iyong nakakabighaning ngiti. Kumpleto na ang araw ng Linggo ko no’n. Sinasadya kong magdilig ng halaman kapag alam kong nasa garden ka at nagrerepaso dahil sapat na sa aking natatanaw kita at sandali mo akong kakausapin tungkol sa mga pinag-aaralan naming nasa 4th year. Paulit-ulit lang naman ang mga tinatanong mo sa akin…”Mahirap ba ang Physics?” “Ano ang mas mahirap pag-aralan, World History o Economics?” “Anong kaibahan ng Geometry sa Trigonometry?” “Mabait ba ang adviser ninyo?”… yung  huling tanong madali ko lang sagutin. Yung tatlong nauna, nangangamote ako. Hindi naman ako kasintalino mo para sana ganun ko lang kabilis masagot ang mga tinatanong mo. Sana kahit di ako kasinghusay mo, napansin mo ding ginawan ko ng paraan para masagot ko ang mga tinatanong mo. Hindi ko nga lang alam kung tama ako.

            Kapag mahimbing kang natutulog doon sa silong nga mangga tuwing tanghali ng Sabado ay pinagmamasdan ko ang hubad mong katawan. Napakinis at napakaputi na binagayan ng pinong balbon mo sa dibdib at tiyan. Nangangatog ang tuhod kong pigilan ang aking sarili na halikan ang namumula mong mga labi. Para kang anghel na natutulog. Walang kaalam-alam na may isang tao sa paligid mong hinahangad na mahalin mo. Napakaguwapo mo kasi sa paningin ko. Napapabuntong-hininga na lang ako at makuntentong natatanaw kita kahit hindi man nahahawakan.

            Hanggang isang umaga sumabay ka ng pagligo. Ayaw sana kitang payagang pumasok dahil baka hindi ko makontrol ang sarili ko. Inisip ko, paano kung tuluyan akong bibigay kung nakita na kitang hubad sa harapan ko. Ngunit dahil mapilit ka, pinapasok kita. Siguro napansin mong pagkapasok mo pa lang, tinigasan na ako. Kasi, hindi ka pa man nakakapasok, hindi ka pa man nakahubad sa harapan ko, napaglaruan na kita sa isip ko. Ngunit nang nahuli kong  napako ang tingin mo sa galit kong ari. Alam ko, sigurado na ako noon na kalahi kita. Parang lalong gumaan ang loob ko sa’yo. Parang nasiguro ko na hindi mapupunta sa wala ang matagal ko nang kinikimkim na pag-ibig sa iyo. Ngunit hindi ko alam na ganoon pala kasakit kung naririnig mo sa taong mahal mo ang katotohanan. Nang sinabihan mo ako ng “bakla”, alam ko namang iyon nga ako pero kahit kailan naman hindi ako umakto bilang bakla sa iyo at sa ibang tao. Kaya sobrang sakit nun sa akin lalo na sa taong mahal ko pa galing. Bakit kaya ganoon? Bakit minsan masakit tanggapin kung ano ang totoo?

            Sinadya ko talagang ipamukha sa iyo noon na nagkamali ka sa tingin mo sa akin. Na hindi ako bakla. Pero nakita ko na sobrang apektado ka. Kahit hindi mo iyon sabihin sa akin alam ko, nababasa ko sa mata at kilos mo na nasasaktan ka sa mga ginawa ko noong araw na iyon. At dahil doon, batid kong mahal mo ako. Sobrang saya ko noon kung alam mo lang. Lalo na nang pumasok ka sa kuwarto ko. Alam na alam ko na, nakuha ko na din ang matagal ko ng pinapangarap. Nasa harap ko na noon ang taong gusto kong mahalin habang-buhay.

Mga bata pa tayo ngayon, alam ko ‘yun, marami pang puwedeng mangyari ngunit hindi ko nakikita sa iba ang buhay ko. Sa iyo ko nakikita ang kinabukasan ko. Gusto kong tumanda kasama ka.

            Matagal ko ng gustong sabihing mahal kita. Kahit noong pagkatapos na pagkatapos may mangyari sa atin ngunit natatakot akong ma-reject. Baka nga libog lang ang lahat sa iyo. Natatakot ako na baka gusto mo lang magkaroon ng karanasan. Paano kung naguguluhan ka lang sa iyong pagkatao at dahil ako lang naman ang naroon na puwede mong pagbabalingan ng iyong munting exploration?

            Sa tuwing mag-isa akong pumupunta sa talon, doon ko naisisigaw kung gaano kita kamahal. Ngunit naisip ko, konting panahon na lang aalis na ako. Gusto ko sanang bago lumayo sa iyo ng tuluyan ay malaman mo kung gaano kita kamahal. Kung sakaling hindi mo ako matatanggap at mas matimbang sa iyo ang paglingkod sa Diyos ay maihahanda ko ang aking sarili at tanggapin ang pagkatalo. Sino ba naman ako para harangan ang pangarap mo at ng pamilya ninyo? Sino pa naman ako para makipagkompetensiya sa Diyos sa pagmamahal mo? Pero kung ikaw talaga ay akin, kung mahal mo din ako, sana patawarin ako ng Diyos kung aagawin kita sa kaniya. Kung kasalanan man ang lahat ng ito, handa kong pagdusahan lahat sa oras na ibabalik ko na ang buhay ko sa Kaniya. Mas mainam nang masaya ako na kasama ka sa lupa kaysa sa mapunta ako sa langit at nagsisising hindi ko nagawang ipaglaban at mahalin ka.

            Ngunit nang sinabi mong mahal mo din ako ay tuluyan ko nang hinabi at binuo ang pangarap kong makasama ka. Buo na noon ang loob kong ipaglalaban ka at kahit gaano kahirap o katindi pa ang mga pagsubok na kahaharapin ko tungo sa tagumpay ay hindi kita basta-basta isusuko. Ikaw lang bhie ang alam kong kasangga ko sa mundo. Ikaw na lang ang dahilan ng aking pagsisikap at pagpupursigi. Ikaw ang inspirasyon ko.

            Inaamin ko sa iyo bhie, bago mo ako nakilala ay sadlak na ako sa kahirapan at kasalanan. Hawak na ako ng mapang-aping lipunan at patuloy na ginagamit ng ibang mapagsamantala ang aking kahinaan. Ngunit babangon ako bhie. Pangako ko ‘yan sa iyo. Babaguhin ko ang buhay ko. Gusto kong magbago ang tingin mo sa akin. Hindi ako habang buhay magpapagamit sa makamundong pagnanasa ng ibang tao. Iyon ang masakit sa akin sa ngayon, wala akong kawala. Gusto kong makaahon. Hanggang ngayon tinatanong ko parin ang sarili ko kung paanong may mga namumuno sa pagdarasal at pagsamba na sila mismo ang gumagawa ng kasalanan? Gustung-gusto ko na makatakas sa napasok kong ito bhie.  Binuksan mo ang isip ko. Tama ka, kung talagang ayaw ko ito, may mga iba pang paraan. Subukan kong hanapin ang mga iba ko pang options sa buhay. Gagawin ko ito bhie dahil mahal na mahal kita.

Aalis na muna ako. Hindi na tayo nakapag-usap ng matino. Hindi na kita nayakap o nahalikan. Hindi mo na ako napatawad. Hindi mo ako nabigyan ng pagkakataon. Aalis ako bhie pero iwan ko ang puso ko sa iyo. Sana darating yung araw na mapatawad mo na ako. Sana muling mahanap mo ako puso mo. Lagi mo sanang iisiping hindi kita kailanman kakalimutan. Iiwan ko sa iyo ang isang pangako. Magbabago ako. Darating ang araw, iiwan ko si Father Greg. Alam kong bayad na bayad na ako sa lahat ng mga utang ko sa kaniya. Maipagmamalaki mo din ako bhie.

                Kung darating ang araw na gusto mo akong makita, kung darating ang panahong kaya mo na akong tanggapin kahit sino pa ako sa nakaraan ko, alam mo na kung saan mo ako pupuntahan. Naroon lang ako sa lugar na ipinangako ko sa iyo. Doon mo ako mahahanap. Ipapangako ko sa iyong hihintayin kita doon. Gagawin ko ang lahat para makuha ko ang lugar na iyon. Hihintayin kita doon bhie, pangako ko ‘yan sa’yo. At kahit galit ka sa akin, gusto kong malaman mo na ikaw lang ang pinangarap kong makasama habang buhay. Hihintayin kita.

                Paalam muna sa ngayon ngunit ang paalam kong ito ay hindi habampanahon. Magkikita pa tayong muli.

                                                                                                                                              Aris

Tulala ako nang mabasa ang sulat na iyon. Muli akong nahiga sa kama ko. Pakiramdam ko kasi nanghihina ako. Kinuha ko ang unan at doon ko isinigaw ang sakit ng loob ko. Sana di na lang ako nagmatigas kagabi. Sa kaniya umikot ang buhay ko ngunit hindi ko alam kung kailan ang takdang panahon na muling madugtungan ang sinimulan naming pag-iibigan. Hanggang saan ako dadalhin ng pag-ibig kong ito? Kailan kami uli magkikita? Napakaraming tanong na nag-iwan ng sugat sa bubot kong damdamin. Ngunit alam ko, madami pang pagsubok na kailangan kong pagdaanan.                

Nang nawala si Aris sa buhay ko ay naging malungkot na ang bawat araw na dumating. Bihira nang masilayan ang ngiti sa aking mukha. Lagi akong nawawala sa sarili. Tuliro at lagi ko siyang iniisip at hinahanap. Ilang gabi din akong hindi makatulog lalo na kung nadadaanan ko ang kaniyang naging kuwarto. Umiiyak ako sa madaling araw kung napapanaginipan ko siya at ang tanging pumapasok sa aking balintataw ay siya. Nakayakap sa akin habang hinahalikan niya ang aking tainga na parang paulit-ulit kong naririnig ang paanas niyang sinasabi na “Tulog ka lang baby ko…tulog ka lang…lav yu!”

Mag-isa ako sa buong bakasyon at nakakaramdam lang ako ng kaginhawaan sa tuwing pumupunta ako sa lugar na saksi ng mga dalisay naming pangako sa isa’t isa. May kalayuan man ang maliit na talon na iyon ay pilit kong pinupuntahan. Nagkakasugat man ang aking mga binti at braso dahil sa matatalas na dahon ng mga damo ay hindi ko inaalintana dahil ang pagpunta sa lugar na iyon ang tanging nakapaggagaan sa aking kalooban. Naisisigaw ko doon ang pag-ibig ko kay Aris. Nakakapagsalita ako ng mag-isa. Nababalikan ng alaala ang malaya naming paglangoy. Doon ay parang buhay na buhay siya sa aking pangarap. Parang dama ko ang init ng kaniyang mga halik. Parang nakikita ko siyang tumatawa at sa pagpikit ng aking mga mata ay parang dama ko ang masuyo niyang paghaplos sa hubad kong katawan at ang mahigpit niyang yakap. Kung sa pagpunta ko sa lugar na iyon ang tanging paraan para maibsan ang bigat ng aking dinadala ay hindi ko kailanman alintana ang pagod at hirap.

Dumating muli ang pasukan at nasa huling taon na din ako ng High school. Dalawang buwan na ang nakaraan mula nang iniwan ako ni Aris ngunit ni isang sulat ay wala akong natanggap mula sa kaniya. Tinatamaan parin ako ng biglang pagkalungkot sa tuwing maliligo ako sa umaga o kapag uwian sa tanghali at hapon na di ko natatanaw ang Aris na naghihintay sa silong ng puno. Napapabuntong hininga ako para kahit papaano ay maibsan ang bigat na aking nararamdaman. Namimiss ko na siya. Sobrang miss na miss. Sadya ngang natapos na ang panahong iyon. Kailangan ko ng harapin ang ngayon at ang tanging alam kong paraan para maipaabot sa kaniya ang pagmamahal ko ay ang aking mga dasal. Gabi-gabi ko siyang ipinagdadasal. Alam kong hindi siya pababayaan ng Diyos.

Dumating ang pasko. Hinahanap ko pa din siya. Umaasa na sana magkasama kami tulad ng nakaraang pasko. Masaya kami noong nagkakasama pagkatapos ng simbang gabi. Ako kasi ang sacristan ng tito ko at siya naman ay isa sa mga choir. Sabi niya, pampagulo lang daw ang boses niya kasi hindi naman kasi talaga kagandahan ang boses niya. Gusto lang kasi namin na nandoon kaming dalawa sa simbahan. Panakaw na nagtititigan. Patagong nagkikindatan at nagngingitian. Kailan kaya mauulit iyon? Siyam na buwan ko na siyang hindi nakikita. Siyam na buwan palang pala ngunit parang ilang taon na ang nagdaan. Iisa ang wish ko noon na gift mula kay Jesus. Sana magkita at magkasama kami ng taong mahal ko. Pagkatapos kasi ng pasko luluwas na ako ng Manila para sa bahay naman ako magbabagong taon. Patapos na noon ang simbang gabi. Huling simbang gabi na at nawawalan na ako ng pag-asa na matupad ang dinadalangin ko. Naguguluhan din ako kung pagbibigyan ako ng Diyos dahil marami ang nagsasabing bawal ang magmahalan ang dalawang pareho ng kasarian. Ngunit kahit sa kanila ito’y kasalanan, iyon pa din ang hinihiling ko’t ipinagdadasal. Wala naman kasi akong ibang mahihiling pa kundi ang muli sana naming pagkikita.

Natapos na ang simbang gabi. Bukas pasko na. Kumain lang ako kasama ng mga kaibigan ni tito, mga choir, mga kasamahan sa simbahan at iba pang dumalo sa kaunting salu-salo. Lahat may ngiti sa labi. Gusto ko din sanang makisaya ngunit laging bumabalik sa isip ko si Aris. Maalala ko noong nakaraang pasko, gutum na gutom na ako pero dahil marami pang kumukuha ng pagkain at hindi ako makasingit ay siya ang kumuha ng pagkain ko. Malas nga lang dahil nang iaabot na sana niya sa akin ay saka naman siya nabangga ng dalawang batang naghaharutan. Natapon ang pagkain kaya wala kaming magawa kundi pumila na lang muli para makakuha ng aming makakain. Namimiss ko na siya. Namimiss ko na mga yakap niya at halik.

Dahil wala naman akong gana makipagsayahan pa ay minabuti kong magpaalam kay tito para matulog na lamang.

“Okey ka lang? Namimiss mo ba sila sa bahay ninyo?”  Halata kasi ni tito ang pananamlay ko. Napapansin kong panay ang lingon niya sa akin.

“Opo.” Pagsisinungaling ko. Namimiss ko naman talaga sina mama, papa at mga kapatid ko ngunit hindi katulad ng pagkakamiss ko kay Aris. At saka sa 27 naman magkakasama na kami muli ng pamilya ko ngunit si Aris, hindi ko alam kung kailan at kung may posibilidad pang magkikita kaming muli.

Nang humiga ako at pumikit, si Aris parin ang iniisip ko. Naiinis na nga ako sa sarili ko kung bakit ayaw niyang matanggal sa akin balintataw. Pero dahil kahit anong gawin ko ay mukha pa din niya ang parang nakikita ko kaya nang pumikit ako ay hinayaan kong balikan ang mga masasayang araw na kasama siya. Naniniwala kasi ako na kung sino ang laman ng utak mo bago ka tuluyang makatulog ay siya ang mapapanaginipan mo. Kahit man lang sana sa panaginip kami magkasama sa pasko. Desperado na akong makita siya at kung mapanaginipan ko siya ay para na ding natupad ang hiling kong makasama ko siya sa araw ng pasko. Hanggang sa tuluyan na akong iginupo ng mahimbing na pagkakatulog.

“Merry Christmas baby ko.”

Bulong lang iyon sa aking tainga ngunit sapat na iyon para magising ako. Dama ko ang mainit niyang hininga. Ang kaniyang yakap ay nakadagdag ng init para maibsan ang nararamdaman kong ginaw hatid ng malamig na simoy ng hangin. Alam kong panaginip lang ang lahat kaya ayaw kong magising. Gusto kong ituloy ang pagtulog. Ayaw kong maputol ng ganoon kabilis ang lahat.

“Miss na miss na miss na kita baby ko. Sige lang, matulog ka lang.” kasabay no’n ng mainit na halik sa aking labi.

Totoo na yata ito. Hindi na ako nananaginip lang. Kaya kahit nagdadalawang isip akong buksan ang aking mga mata ay ginawa ko. At parang tumigil ang pagtibok ng aking puso at sandaling nahinto ang aking paghinga dahil sa sobrang gulat ko na unti-unting napalitan ng saya.

[05]

“Merry Christmas baby ko.”

Bulong lang iyon sa aking tainga ngunit sapat na iyon para magising ako. Dama ko ang mainit niyang hininga. Ang kaniyang yakap ay nakadagdag ng init para maibsan ang nararamdaman kong ginaw hatid ng malamig na simoy ng hangin. Alam kong panginip lang ang lahat kaya ayaw kong magising. Gusto kong ituloy ang pagtulog. Ayaw kong maputol ng ganoon kabilis ang lahat.

“Miss na miss na miss na kita baby ko. Sige lang, matulog ka lang.” kasabay no’n ng mainit na halik sa aking labi.

Totoo na yata ito. Hindi na ako nananaginip lang. Kaya kahit nagdadalawang isip akong buksan ang aking mga mata ay ginawa ko. At parang tumigil ang pagtibok ng aking puso at sandaling nahinto ang aking paghinga dahil sa sobrang gulat ko na unti-unting napalitan ng saya.

Mahigpit ko siyang niyakap. Hindi lang ako nananaginip. Nasa tabi ko siya ngayon at kayakap.  Hindi ko alam kung paano ko i-express yung sobrang saya na nararamdaman ko nang mga sandaling iyon.

“Sandali. Hindi ako makahinga. Para mo na akong sinasakal niyan!” reklamo niya. Ngunit siya man din ay mahigpit ang pagkakayakap sa akin.

Hindi ko napigilan ang pagluha. Basta na lang iyon dumaloy sa aking pisngi.

“Hayan na naman ang iyakin kong baby. Huwag ka ng umiyak.”pinunasan niya ang luha ko.

Muli kong naramdaman ang labi niya sa labi ko. Nagpaubaya ako. Hanggang naramdaman kong umibabaw siya sa akin. Lumakbay ang mga kamay ko sa kaniyang likod.  Naramdaman ko ang paghubad niya sa aking boxer short at brief gamit ang kaniyang mga paa. Para bang ang sandaling matanggal ang kaniyang labi sa aking labi ay isa nang mahabang abala. Hudyat na din iyon para tulungan siyang tanggalin ang kaniyang belt at pantalon. Ilang sandali pa at nagsalpukan na ang mainit naming mga katawan. Ninamnam ang kiliting sarap sa bawat himaymay ng pagniniig. Tanging malalim na paghinga at pigil na pag-ungol ang tanging bumabalot sa maliit kong kuwarto bilang pagpapatunay sa pinagsasaluhan naming sarap na hindi nalalasap ng ilang buwan. At nang sumambulat ang inipon ng panahong katas ng pag-iibigan ay alam kong ito na ang pinakamasaya kong natanggap na regalo sa pasko. Ang muling makasama ang pinakamamahal ko.

Pagkatapos ng mainit na pagniniig ay parang ayaw ko ng matulog ng gabing iyon. Natatakot ako na baka paggising ko kinaumagahan ay wala naman siya sa tabi ko.

“Kailangan nating matulog muna. Alam mo bang inabot ako ng halos labinlimang oras sa biyahe at mabuti nakakuha ako ng tiket pauwi dito dahil sobrang daming pasahero?”

“Paano kung paggising ko wala ka na naman at sulat na lang ang iiwan mo?”

“Hindi mangyayari iyon. Bukas pa ng gabi ang alis ko. Kaya maghapon pa tayong magkasama. Matulog ka na dahil bukas pupunta tayo doon sa paborito nating lugar. Maghahanda tayo ng pagsasaluhan natin.”

“Plamis?” pabulol kong tanong.

“Plamis baby.”

“Yakapin mo ako para alam kong nandiyan ka lang.”

“E, anong tawag mo dito” taka niyang tanong dahil nakadantay na ang isa niyang kamay sa aking katawan.

“Gusto ko yung isang kamay mo ipasok mo sa may leeg ko tapos yung isang kamay mo naman ay sa baywang ko.” Paglalambing ko.

“Demanding?” nangingiti niyang tinuran ngunit sinunod din naman niya ang gusto ko.

Ilang sagalit pa’y narinig ko ang mahina niyang paghilik. Alam kong pagod na pagod siya sa biyahe niya. Lalo siyang gumwapo sa paningin ko. Lumaki ang katawan at kuminis ang kutis. Para na siyang artista. Bago ako pumikit ay hinalikan ko siya sa labi at may ngiti ako sa labing nakaidlip.

Kinabukasan, pagkagising ko ay wala na siya sa tabi ko. Napabalikwas ako. Mabilis kong isinuot ang boxer short at brief ko na nakakalat sa sahig. Halos liparin ko ang hangdanan. Natatakot akong baka umalis na naman siyang hindi sa akin nagpaalam.

Sa kusina ko siya natagpuan. Abala sa kaniyang pagluluto.

“Good Morning!” bungad niya sa akin.

“Good morning.” Sagot ko. Para akong nahimasmasan.

“Nakahanda ng almusal natin. Pupuntahan sana kita sa kuwarto mo para gisingin pero minabuti ko na lamang tapusin ang pagluluto ng babaunin natin sa talon. Mas maganda kung maaga tayong pupunta doon para mas madami tayong magawa at mapag-usapan.”

“Marunong ka ng magluto?”

Ngumiti lang siya.

“Sige na. Umupo ka na diyan sa mesa at patapos na itong niluluto kong babaunin natin. Ihanda ko lang ito at sasabayan na kita sa pagkain.”

Kinuha ko ang plato niya at ako na ang naglagay ng sinangag at ulam. Naglakas loob na din akong nagtimpla ng kape niya. Hindi kasi ako nagkakape pero nakikita ko din naman si tito kung paano siya magtimpla. Sila ni tito ang mahilig magkape sa umaga kaya minabuti kong magmagandang loob na ipagtimpla siya.

Pagkaupo niya sa mesa ay nakita niyang may laman na ang plato niya at may mainit-init pang kape.

“Wow, marunong ka ng magpaka-sweet ngayon. Salamat baby?”

“Psst! Marinig tayo ni tito.” Malakas kasi ang pagkakasabi niya ng baby.

“Kaninang madaling araw pa siya sinundo. Marami daw siyang mga imbitasyon na kailangan niyang siputin. Gigisingin ka dapat para isama niya tayo perso sabi ko, may usapan kasi tayo na lakad ngayon. Kaya minabuti niyang siya na din lang ang aalis mag-isa. Kaya solo natin ang kumbento ngayon.”

“At dahil diyan, pakiss nga!” lambing ko.

“Mamaya na! Kain muna tayo.”

“Eto naman, pakiss nga lang e! Isa lang!” kulit ko.

“Di ka pa nga nagmumumog o nagtooth brush man lang. Kiss agad?”

Naisip ko. Oo nga. Na-excite ako sa pagtimpla ng kape at paglagay ng pagkain sa plato niya.

“Nandidiri ka sa akin, ganun?”

“Hindi no.” Nang palapit na siya para halikan ako ay saka ako tumayo. “Joke lang. Magmumog lang ako sandali.” Ako naman ang biglang nahiya.

Pagbalik ko ay panakaw ko siyang hinalikan sa gilid ng kaniyang labi. Sandali lang ang halik na iyon ngunit sobrang sarap. Napahawak siya sa aking batok at muli kong nalasap ang lagi kong pinapangarap na halik.

“Matikman nga ang kape na pinaghirapan ng baby ko.” Nakangiti niyang sinabi nang makabalik na ako sa aking upuan.

Nakangiti lang akong nakamasid sa magiging reaksiyon niya. Pagkatikim niya sa kape ay nakita kong nag-iba ang mukha. Ngunit mabilis iyong napawi ng isang matamis na ngiti.

“Sarap naman. Sobra…sobrang pagmamahal ang puhunan.”  Kumindat siya. Tinungo ang ref at kumuha ng malamig na tubig. Nagsalin siya sa dalawang baso. Uminom agad.

“Masarap ba ang timpla kong kape?” pagmamalaki ko.

“Oo. Grabe. Sobra.” Napapangiti niyang sagot.

“Patikim nga!”

“Huwag na, hindi ka naman nagkakape e.” Nilayo niya ang kape sa akin.

“Tikim nga lang e, ‘to naman! Isang lagok lang.” pamimilit ko.

“Sige ba. Isang lagok lang ha? Baka kasi ubusin mo ang sobrang sarap na kapeng ito.”

Nang tinikman ko ay agad akong napainom ng tubig.

“Sarap no, sobra?” nakangiti pa din siya.

“Oo, sobrang pait!” sagot ko.

“Akin na nga ‘yan. Niloloko mo ako. Sabi mo grabe, sobra, iyon pala grabe at sobrang pait. Plastik mo ha.”

“Hindi no. Ito na ang pinakamasarap na kapeng natikman ko.”

“Orocan!” singhal ko.

“Uubusin ko ‘yan. Unang timpla mo kaya ‘yan sa akin kaya sasaidin ko yan. Sayang naman. Next time kung hindi ka pa maalam sa pagtitimpla, ako na lang ha? Huwag nang mangialam.” Natatawa niyang biro sa akin.

Ngumiti na din ako. At kahit mapait ang timpla kong kape ay pinilit niyang inubos ngunit sinusundan agad niya ng pag-inom ng tubig.

Pagkatapos naming nag-almusal ay naghanda na kami sa pagpunta namin sa talon. Nagluto siya ng spaghetti at pritong manok. Dumaan na din kami ng softdrink sa malapit na tindahan saka ng tatlong beer. Hindi ko pa naranasang uminom ng kahit anong nakalalasing. Sabi niya beer lang daw naman saka mabuti na iyong siya lagi ang nakakauna sa akin sa mga kalokohan ngunit pinakamasarap na tukso ng mundo. Hindi namin namalayan na naabot na namin ang aming tagpuan. Wala na kasi kaming ginawa sa daan kundi magbiruan at magtawanan. Pagkatapos naming nilatag ang aming dalang banig ay humiga ako at nagpahinga. Nakatihaya ako at masayang ninanamnam ang sandaling kasama siya sa lilim ng malaking puno. Tanging ingay ng mga ibong malayang nagpapalipat-lipat sa mga sanga at ang bagsak ng malinis na tubig ang naglilikha ng ingay. Naramdaman kong tumabi siya sa akin. Dumapa siya at naglapat ang aming mga mukha. Binubundol-bundol niya ang matangos niyang ilong sa aking ilong.

“Namiss kita bhie! Sobra! Lalo tuloy kitang minahal nang di kita nakasama. Parang sumasabog yung puso ko. Parang nahihirapan akong huminga. Sobrang sakit sa dibdib kung di kita kasama.”

“Pareho lang tayo ‘no.”

“Mas mahirap yung sa akin kasi alam ko hindi mo pa ako napapatawad noong umalis ako. Galit ka sa akin no’n kaya, araw-araw kong iniisip na sana hindi ka na galit sa akin at napatawad mo na ako.” Dinilaan niya ang labi ko. Nakiliti ako kaya nilayo ko ang labi ko.

“Ako din naman. Nagsisisi ako noon na di ko naibigay sa iyo ang pagpapatawad bago ka umalis. Ang hirap pala nu’n. Yung iniisip mo na may napapahirapan at nasasaktan kang tao dahil lang sa bugso ng iyong damdamin.”

“Salamat at napatawad mo na ako, bhie. Pagkatapos pala ng first semester, iniwan ko na si Father Greg. May nakilala kasi akong mayaman at napakabait na pamilya. May dalawa silang anak. Isang halos kaedad ko at saka yung isa naman ay sa America nag-aaral.”

Ngumiti ako. Alam kong tinupad na niya ang isang pangako niya sa aking iiwan na niya ang paring gumamit lang sa kaniyang kahinaan. Nakatingin ako sa kaniya at naghihintay ng susunod niyang sasabihin.

                “Nagtataka ka siguro kung bakit ito kaagad ang nakuwento ko sa’yo. Professor ko kasi yung si Sir Vic. Nakita niya kung gaano ako kadeterminasyong makatapos, nakita din daw niya ang kasipagan ko at ang kabutihang loob kaya niya ako inalok tumira sa kanila para may magiging driver si Angeli na halos kaedad ko din. Masasakitin kasi si Angeli at kailangan daw niya ng katulad ko na aalalay sa anak niya na pupuwede niyang pagkatiwalaan. Hindi naman makakaapekto sa aking pag-aaral ang paghatid-sundo kay Angeli  dahil sa umaga lang ang pasok niya at ako naman ay halos sa hapon at gabi lahat. Sinasabi ko ito para huwag mo ng isipin na hanggang ngayon ay nabababoy parin ang aking pagkatao. Ngayon ko napatunayan ang sinabi mong may iba pang paraan para makamit ko ang mga pangarap ko sa buhay.”

            Hindi ako sumagot. Niyakap ko siya ng mahigpit at muling ninamnam ang sarap at init ng kaniyang halik. Hanggang sa naramdaman ko na lamang ang mapangahas na paglalakbay ng kaniyang kamay sa aking dibdib hanggang sa aking tiyan at pinaglaruan niya ang bahaging iyon ng aking katawan na siyang bumuhay sa aking pagnanasa. Sapat na iyon para muling lumagablab ang dati nang nag-uumapoy na kagustuhan.

            “Dito talaga?” paanas kong sabi sa kaniya bago niya tuluyang maisubo ang aking pagkalalaki.

            “Pasko ngayon saka sino naman ang maliligaw dito?” sagot niya.

            Noon ay muli akong nakampante at muli naming pinagpatuloy ang sandaling naudlot na paglalakbay patungo sa rurok ng kaligayahan. Hanggang sa pinadapa niya ako. Nagtaka ako. Ngunit nawala ang pagtataka ng masuyo niyang idinantay ang kaniyang dila mula sa aking batok pababa sa aking likod at huminto sa aking puwitan. Nakaramdam ako ng magkahalong kiliti at sarap.

            “Gusto mo subukan natin ang ibang posisyon?”

            “Ano ‘yun?” inosente kong sagot.

            “Pinagkakatiwalaan mo ba ako sa gagawin natin?” tanong niya.

            Sandali akong nag-isip. Mahal ko siya. Alam kong hindi din niya naman ako sasaktan.

            “Sige. Ipagkakatiwala ko sa’yo ang lahat.”

            Hanggang sa naramdaman ko ang madulas niyang ari na bumundol sa aking likod.  Maingat siya sa kaniyang ginagawa. Palagi niyang ipinaaalala sa akin na sabihin ko lang daw kung masakit at kung hindi pa ako handa. Nang naramdaman ko ang pagpasok nito ay pinatigil ko siya. Hindi ko nagustuhan ang unang pasok nito. Nakaramdam ako ng kirot. Ngunit nandoon na. Gusto kong mapaligaya siya sa paraang gusto niya. Muli niya iyong binunot.

            “Okey lang ba bhie? Kasi ayaw kong masaktan ka. Kung di mo kaya huwag na lang.”

            “Hindi! Ituloy na natin basta dahan-dahan lang muna.” Sagot ko.

            Hanggang sa ang dating kirot ay naging isang kakaibang sensasyon na lamang lalo pa’t ang kaniyang labi sa aking labi ay nakatulong para maibsan ang kakaibang hapdi. Mahusay ang ginawa niyang paglaro sa aking ari habang parang sinasabayan niya ng ritmo ang bawat indayog ng kaniyang katawan. Hanggang ang lahat ay naging isang napakasarap ng pag-iisa ng aming kaluluwa. Ang mga ungol naming ay parang naging musika na naghahatid sa amin sa kakaibang sayaw ng makamundong luwalhati ng aming katauhan. Sabay naming nilasap ang rurok ng ligaya.

Pagkatapos no’n ay ngumiti ako sa kaniya bilang pagpapatunay na kaya kong ibigay sa mahal ko ang lahat ng kaniyang maibigan. Niyakap niya ako. Hinalikan sa aking labi. Nagpahinga ng isang oras bago kami sabay na nagtampisaw sa malamig na tubig. Doon ay yakap-yakap niya ako habang iniisa-isa niya ang mga pangarap niya para sa amin. Alam kong lahat ng pangakong iyon ay kaya niyang patunayan sa akin. Ang tanging alam ko ay mahal ko siya at kaya kong talikuran ang lahat ng meron ako kapalit ng kaniyang pagmamahal.

Hanggang kinagabihan no’n ay kailangan na niyang umuwi. Dalawang araw lang daw kasi ang paalam niya kay Sir Vic niya. Isa pa, siya lang daw ang inaasahan nilang titingin kay Angeli. Masakit man ngunit kailangan na muna naming maghiwalay para mas mapaghandaan ang aming kinabukasan. Alam ko, marami pa kaming pagdadaanan at nang kumaway siya sa akin nang paalis na ang bus ay alam kong muli kaming magkikita. Ihahanda namin ang aming mga sarili para sa katuparan ng aming mga pangarap. Kahit pa muling bumagtas ang aking mga luha ay alam kong hindi naman ako talaga nag-iisa. Lagi naming kasama ang isa’t isa sa aming mga puso at isip.

Matuling lumipas ang panahon at nagtapos na ako ng high school. Umasa ako na sana darating si Aris sa graduation ko. Sana magpakita siya sa akin kahit sandali lang. Mula paalis kami sa bahay hanggang noong tinatanggap ko na ang aking diploma ay walang Aris ang dumating. Kahit noong nag-dedeliver ako ng aking valedictory address ay siya pa din ang iniisip ko. Pinapangarap na naroon siya at masayang pumapalakpak sa aking nakamit na tagumpay. Ngunit nabigo ako. Hindi na ako lumuha. Nasaktan ako ngunit sa higit tatlong buwan na hindi siya muli pang nagparamdam ay alam kong kahit man wala siya ngayon, ako pa din ang kaniyang iniisip sa araw-araw. Doon ako humuhugot ng ligaya at lakas.

 Napag-usapan namin ng tito ko na sa Manila ko na itutuloy ang aking pag-aaral. Doon ay mababantayan ako ng aking mga magulang. Pinapakuha niya ako AB- Philosophy para mas madali na lang sa akin ang pagpasok sa pagkapari kahit sa mga panahong iyon ay hidni na buo ang loob kong maging pari. Sinunod ko siya sa kadahilanang hindi naman ibig sabihin na kung AB Philosophy ang kurso ko ay magpapari na talaga ako. Gusto ko din naman ang kursong iyon kahit pa hindi ako magpapari kapag natapos ko iyon. Binibigyan niya ako ng apat na taong mag-isip kung kakayanin ko ba ang buhay ng pagiging pari. Hindi naman niya ako pinipilit tulad ng hindi pagpilit sa kaniya ng aming mga angkan ngunit parang nasa tradisyon na kasi ng pamilya namin na may magiging pari sa bawat henerasyon namin. Ako ang nakitaan nila ng potensiyal iyon nga lamang ay alam ko sa sarili kong hindi na ako sigurado pa.

Mahal ko si Aris at kung hindi man lang siya ang makakasama ko habang buhay, mas nanaisin kong ihandog ang buong buhay ko sa paninilbi sa Diyos. Kung sa apat na taon at muli kaming magkita at naroon parin ang pagmamahal niya sa akin, kaya kong talikuran ang aking pagpapari para sa kaniya. Siya lamang ang gusto kong makasama habang-buhay ngunit kung sa panahong magkita kami at may mahal na siyang iba, hindi ko guguluhin ang buhay niya. Iyon ang mga signs na paulit-ulit kong ipinapaunawa sa aking sarili. Mahal ko siya ngunit naniniwala ako na kapag hindi kami para sa isa’t isa ay kahit anong gawin ko, hindi mangyayari iyon. Ayaw kong ibuhos ang buong buhay ko sa isang pangako. Gusto kong mag-iwan para sa sarili ko. Hindi ko dapat iasa sa pangako ni Aris ang takbo ng aking buhay. Kailangan ko ding manindigan ng para sa akin. Naniniwala akong ako ang higit na may responsibilidad sa takbo ng aking buhay.

Lahat ng sugat ay nagkakapilat. Nawawala ang hapdi ngunit naroon ang alaala. Ganoon ang nangyari sa akin. Nasaktan ako nang hindi na muli pang nagparamdam si Aris. Mahal ko pa din naman siya at pakiramdam ko hindi na iyon basta na lang mawawala. Hindi din ako ipokrito para sabihing hindi na ako nagkakagusto pero hanggang crush na lang ako. Ang pinakamalaking dahilan kung bakit kahit nagkakagusto ako ay hindi ko na hinayaang mahulog pa ng husto ay ang katotohanang umaasa parin na sa huli, kami parin ni Aris ang magkakatuluyan. Maliban na lamang kung nakatapos na ako ng AB Philosophy at hindi pa rin kami nagkikita. Iyon ay simbolo na kailangan ko na siyang kalimutan at ituon ang isip at puso ko sa pagmamahal ko sa aking bokasyon.

Minsan ay nawawalan na ako ng pag-asang muli pa kaming magkikita. Alam kong nasa Manila lang siya ngunit bakit hindi kami pinagtatagpo ng tadhana. Bakit kahit anong gawin kong paglibot sa buong kamaynilaan ay hindi ko siya natitiyempuhan. Ikinintal ko kasi sa aking isipan na kung talagang kami ang tinadhana para sa isa’t isa ay pagkakataon ang siyang magbibigay ng tamang lugar at panahon na muling magkrus ang aming landas. Pinaubaya ko sa pagkakataon ang isang mahabang taon na iyon ngunit sadyang napakamailap nito sa amin.

Bakasyon noon. Pagkatapos ng isang taon ay binisita ko si Tito. Hindi lang dahil namimiss ko siya kundi dahil gusto ko ding magtanong sa kaniya kung nagawi ba si Aris sa kumbento nang nasa Manila ako. Napagod na akong iasa pa sa pagkakataon ang lahat. Ayaw ko ng umasa na basta na lang kami magkakabangga isang araw. Hindi ko na kayang tiisin. Gusto ko siyang makita. Gusto ko siyang makausap tungkol sa amin. Gusto ko na siyang mayakap at mahalikan. Hindi ko na kaya pang tiisin ang lahat. Para na akong nasisiraan ng ulo.

Natuwa si Tito nang dumating ako. Niyakap niya ako dahil parang tunay na anak ang turing niya sa akin. Naiiyak siya sa tuwa dahil binigla ko daw siya sa aking pagbisita ngunit mas nabigla ako sa ibinalita niya sa akin.