Munting Lihim (16-19)

By: Mikejuha

Email: getmybox@hotmail.com

Facebook: getmybox@yahoo.com

Blog: michaelsshadesofblue.blogspot.com

Author’s Note:

PEBA ENTRY

Gusto ko pong i-promote ang aking entry sa PEBA na pinamagatang, “Si Angelo, Ang Kanyang Itay At Ang Facebook”. Heto po ang link. http://michaelsshadesofblue.blogspot.com/search?q=si+angelo need ko po ng comment.

At para pos a hindi pa nakaboto, please vote po, http://pinoyblogawards.com nasa right side po ang mga entries, nasa OFW Division po ang entry ko na may 7 entries lamang. #2 ang Michael Shades Of Blue. Please click the box beside entry #2 at pagkatapos ay click “Submit Vote”.

MSOB BOOK ANTHLOGY

Ang MSOB Book Anthology po na pinamagatang “Michael’s Shades Of Blue: Love, Hunger and Paranoia” ay released na po. Ang price nito ay Php 349.00. Heto po ang mga outlets ng publisher naming - http://central.com.ph/centralbooks/outlets/ Paki check po ang nearest outlet sa inyo. Or, you can contact Rovi Yuno, paki search na lang siya sa fb and pm him.

At may good news din po kami sa inyo. May plano na naman kaming gumawa ng Anthology Book II. May idagdag kaming mga authors sa aming lineup. Para pos a mga interesadong sumali, open po ito sa lahat ng MSOBians. Heto ang gagawin: http://michaelsshadesofblue.blogspot.com/2012/11/to-all-interested-neophyte-writers.html

BOOK SIGNING EVENT:

Tungkol sa “Michael’s Shades Of Blue: Love, Hunger and Paranoia”, isingit ko na rin po pala dito ang plano naming mga Anthology Writers na magkarooon ng Book Signing sa –

Date:  January 26, 2013

Time: at 4:30 pm – 7:00 pm

Venue: Central Book Supply, Inc., 927 Quezon Avenue Phoenix Building

Tel: (632) 372-3550-52 ext.31

Para po sa mga balak bumili ng nasabing book, magbenta po kami niyan on that book signing event. At sa mga nakabili na rin at gusto ninyong ipa-autograph ang mga nabili na ninyong books, please come.

Isali na rin po ninyo ang IDOL KO SI SIR  na book, pipirma po ako kapag may copy kayo at kung wala pang copy, magbebenta rin po kami sa nasabing event.

“IDOL KO SI SIR” NATIONAL BOOKSTORE OUTLETS

Tungkol naman sa librong “IDOL KO SI SIR” nasa National Bookstores na po ito sa mga sumusunod na outlets:

1	Powerbook-SM Megamall	Mandaluyong
2	NBS-Shangrila Plaza	Mandaluyong
3	Powerbook-Shangrila	QC, Shaw Blvd
4	NBS-SM Megamall	Mandaluyong
5	Best seller Robinsons Galleria	Ortigas
6	Bestseller (Podium)-Ortigas Center	Ortigas
7	NBS-Greenhills Missouri	San Juan
8	NBS-Greenhills Plaza-Greenhills	San Juan
9	NBS-Greenbelt	Makati
10	NBS-MOA	MOA
11	NBS Robinsons Galleria	Ortigas
12	NBS-Superbranch-Cubao	QC, Cubao
13	NBS-Filinvest Alabang	Alabang, Filinvest
14	Powerbook-Alabang	Alabang, Town Cent
15	NBS-SM Sucat	Sucat SM
16	NBS-Shopwise Sucat	Sucat, Shopwise
17	NBS-Glorietta 5- Makati	Makati, Ayala
18	Powerbook-Glorietta	Makati, Ayala
19	NBS-Robinsons Place Pioneer	Mandaluyong
20	NBS-SM City North-North EDSA	EDSA North
21	Bestseller-North EDSA	EDSA North
22	NBS-Fairview	QC, Fairview
23	Powerbook-Trinoma	Trinoma
24	NBS-Cyber One	QC, Eastwood
25	NBS-SM City Marikina	Marikina SM
26	NBS-Market Market, fort Bonifacio	Taguig
27	NBS-Trinoma	QC, EDSA
28	NBS-Katipunan Ave	QC, Katipunan
29	NBS-Quezon Avenue	Quezon Ave
30	Powerbook-Sendra, Fort Bonifacio	Taguig
31	NBS-Cash and Carry Mall	Gil Puyat Ave
32	NBS-Robinsons Place-Ermita	Manila, Ermita
33	NBS-Harrison Plaza- F.B. Harrison	Pasay, HPlaza
34	NBS-SM Manila	Manila
35	NBS-SM San Lazaro-Manila	Manila, Sta. Cruz
36	NBS-Tutuban Mall-Manila	Manila, Tutuban
37	NBS-Taft Ave, Malate	Manila,
38	NBS-Rockwell	Makati, Rockwell
39	NBS-Alabang Town Center	Alabang, Town Cent
40	NBS-Southmall	Alabang, Las Pinas
41	NBS-SM City-Dasmariñas	Dasmarinas SM City
42	NBS-SM Muntinlupa	Muntinlupa SM
43	NBS-Paseo de Sta. Rosa	Laguna, PDSR
44	NBS-Alabang Comml Complex	Alabang, Com Comp
45	NBS-SM Bacoor	Cavite, Bacoor
46	NBS-Bacolod	Bacolod
47	NBS-Robinsons Bacolod	Bacolod, Robinsons
48	NBS-SM Bacolod	Bacolod, SM
49	NBS-SM City-Baguio	Baguio
50	NBS-Bohol	Bohol
51	NBS-Cagayan	Cagayan de Oro
52	NBS-Limketkai Center	Cagayan De Oro
53	NBS-SM City CDO	Cagayan De Oro
54	NBS-Ayala, Cebu	Cebu
55	NBS-SM Cebu	Cebu
56	NBS-ABCC SM City	Cebu, Consolacion
57	NBS-Abreeza Mall	Davao
58	NBS-Davao	Davao
59	NBS-SM Davao	Davao, SM
60	NBS-Robinsons Place	Dumaguete City
61	NBS-SM Iloilo	Iloilo
62	NBS-Robinsons-Iloilo	Iloilo, Robinsons
63	NBS-SM Lipa City	Lipa City, SM
64	NBS-SM City Naga	Naga, SM
65	NBS-Marquee Mall	Pampanga, Angeles
66	NBS-SM Clark	Pampanga, Angeles
67	NBS-SM City	Pampanga, SM
68	NBS-Subic	Pampanga, Subic

Salamat din sa mga taong patuloy na tumatangkilik sa mga kuwento ng MSOB. Kung wala kayo, wala rin kaming mga writers ng MSOB. Dahil sa inyong patuloy na pagbabasa at apgsuporta, kaming mga writers ay patuloy na magbigay-saya sa inyo.

-Mikejuha-

----------------------------

[16]

http://michaelsshadesofblue.blogspot.com/2012/12/munting-lihim-16_4971.html

[17]

“H-ha???” ang gulat kong sagot sa pagkarining na may matinding karamdaman si Brix. “S-sigurado ka? Paano mo nalaman? Ang lakas-lakas pa niya noong nakaraang mga araw ah.”

“Hindi ko nga rin akalain eh! Sino bang mag-aakalang ang isang katulad ni Brix na malakas, athletic, nagji-gym ay magkaroon ng isang karamdaman?”

“A-anong cancer ba ang dumapo sa kanya?”

“Sa kidney.”

“Siguradong cancer ba?”

“Oo... at ayon sa initial findings, kailangang-kailangang tanggalin ang isang kidney niyang natamaan.”

At doon na ako nahinto, napaisip sa mga nangyayari; sinisi ang sarili dahil isa ako mga nakadagdag sa kanyang karamdaman lalo na, nagbago na sana siya ngunit ako pa itong nagtulak sa kanya na bumalik sa bisyong ayaw na niya sanang balikan. May guilt akong naramdaman, may inis sa sarili na dahil lamang sa sama ng loob ko para sa isang tao, nadamay ko pa siya. Lumabas tuloy na napaka-selfish ko, manggagamit. “K-kailan daw ba siya ooperahan? Malala ba ang kalagayan niya?”

“Sa lalong madaling panahon daw Kam... Malala kung sa malala. Pero sa ngayon, ang isang kidney lamang ang nakitaan ng tama kung kaya ay kailangang tanggalin ito upang hindi kumalat sa ibang parte pa ng kanyang katawan ang cancer. Baka sa makalawa na siya ooperahan.”

“N-nasaan siya ngayon Noah?”

“Sa isang ospital ng Maynila. Doon na raw siya ooperahan.”

“Sana... magiging successful ang operasyon niya.”

“Sana... Sana. Kasi ang sabi ng duktor, ang klaseng kanser daw na dumapo sa kanya ay iyong kumakalat,  gumagapang.”

“G-ganoon ba? Nakakatakot naman!”

“Oo kung kaya ay tanggalin na ang kidney na iyon agad-agad upang hindi na ito makakalat pa sa ibang internal organs niya. At titingnan pa ng mga duktor kung wala na bang ibang internal organs na natamaan.”

“S-sana ok lang siya...”

“Sana...”

Tahimik.

“H-heto pala Kam, may sulat si Brix para sa iyo...” sabay dukot sa sulat galing sa kanyang bulsa at inabot ito sa akin.

Kinuha ko ito sa kanyang kamay, binuklat, at binasa.

“Dear Love, pasensya ka na, hindi ako nakapagpaalam sa iyo ng maayos. Matagal ko nang alam na may karamdaman ako. Ngunit inlihim ko sa iyo pati na sa aking mga magulang. Hindi ko kasi lubos na maisip na mayroon ako nito. Ayaw kong maniwala, ayaw tanggapin ng aking isip. Pilit kong idni-deny na mayroon akong karamdaman. Hanggang sa hindi ko na talaga kaya. Pasensya ka na, hindi ko sinabi sa iyo ito. Ayokong makadagdag ako sa kung ano man ang bumabagabag sa iyong isip. Kung alam mo lang kung gaano kasakit para sa akin ang makitang nagdusa ka. Gusto ko nga sanang alamin kung ano ang dahilan ng iyong tila pagrerebelde sa buhay ngunit hindi ko magawa kasi, noong naitanong ko iyan sa iyo, ang sabi mo ay wala; gusto mo lang maranasan ang ibang klaseng buhay. Alam ko, mayroong malaking dahilan. Ngunit dahil ayaw mong sabihin, nirerespeto ko ang iyong desisyon. Tahimik na lang ako.

Alam mo, nasasaktan ako sa nakitang unti-unti mong pagsira sa iyon buhay. Ayaw ko kasing maranasan mo ang naranasan ko. Matalino ka, may potensyal na magiging isang magaling na tao sa kahit anong larangang pipiliin mo. Gusto kong pigilan ka. Gusto kong awatin ka. Pero dahil ayaw mo naman akong sundin, ako na lang ang nagparaya. Sinunod ko ang gusto mo. Patawad. Kasi, kung ipagpatuloy mo ang pagkahumaling sa droga, ako ang numero unong dahilan sa pagkasira ng iyong buhay. Sana ay hindi darating ang araw na huli na ang lahat bago mo marealize na tama pala ang mga sinasabi ko. Hinahangaan kita dahil sa kabaitan mo. Hinahangaan kita dahil sa matibay mong paninidigang makapag-aral, sa talino at galing mo. Hinahangaan kita dahil sa napakaraming bagay na nasa iyo na ngunit inaasam-asam kong makamit para sa sarili ko. Idol kita. Idol ka ng maraming estudyante. Kaya masasaktan ako kapag nagbago ka. Ayokong makitang napariwara ka. Dahil kapag nangyari iyon, magi-guilty ako; dahil hindi man lang kita natulungan, bagkus ako pa itong naging dahilan upang masira ang buhay mo.

Anyway, may cancer nga ako... Alam mo, noong unang nalaman ko ito, nasabi ko sa aking sariling sana ay matuluyan na lang ako. Parang gusto ko nang mamatay na lang. Parang gusto ko nang magwakas ang lahat. Kasi, masakit mang sabihin, ngunit naramdman ko, napapansin ko, nakikita ko... na hindi mo ako mahal. Pero tiniis ko; nagkunyari na hindi ko napansin, pilit isiniksik sa isip na mahal mo rin ako. Ganyan kita kamahal. Kaya kong i-distort sa aking isip ang mga empirical na bagay sa mundo. Sa pagmamahal ko sa iyo ay natutunan kong tanggapin ang isang mapait na katotohanan. Kapag may masasakit na bagay na nakikita ako magpi-pretend na lang ako na hindi ko nakita ang mga ito. Kapag may mga bagay ring gusto kong makita ngunit wala sa aking paningin; uli, magpi-pretend ako na nakita ko. Parang naka-droga lang. Malakas ang tama. Kagaya nang sa bawat pagbigkas ko sa iyo sa mga katagang ‘I love you’ at hindi mo sinagot, nagpi-pretend na lang akong sinagot mo. Sa isip ko, klarong-klaro kong narinig ang ‘I love you too’. At ang sabi ko pa sa sarili... balang araw ay mamahalin mo rin ako. Pakunsuwelo sa sarili; pangarap. Pero huwag kang mag-alala. Kasi, magaling nga akong mag-pretend. Kahit sa pangarap kong iyan ay nagpi-pretend pa rin ako. No hard feelings. Minsan ay may mga taong mahal mo, hindi ka naman mahal. May mga tao ring mahal ka, hindi mo rin naman sila mahal. Mahirap intindihin. Pero ganyan talaga. Hindi lahat na nangyayari sa ating buhay ay naaayon sa ating kagustuhan. Kaya walang choice kundi ang tanggapin ito at magparaya...

May isang beses, natawa na lang ako para sa aking sarili. Iyong sarcastikong tawa. Narinig ko kasi ang isang lumang kanta at para akong hinataw sa ulo ng isang matigas na bagay. Pakiramdam ko kasi, sa akin ipinatama ito. Ang sabi, ‘mahal kita, mahal mo siya, mahal niya ay iba. Mas mapalad ka, mahal kita, sa akin walang nagmamahal...’ Parang gusto kong maawa sa aking sarili, umiyak, maglupasay sa matinding sama ng loob. Pero may isang bahagi rin ng aking utak na nagsabing, ‘Ok lang iyan... ang mas mahalaga ay nagmahal ka at nakaranas ng saya kahit sa isang pagkukunwaring pagmamahal lang. Maraming tao sa mundo ang mas salat sa pagmamahal kaysa sa iyo. Dapat ay makuntento ka na dyan.’”

Ngayong seryoso ang aking kalagayan, parang gusto ko na lang gumive up sa buhay. Ayaw kong magiging pabigat kasi sa mga taong mahal ko. At lalo na sa iyo. Gusto kong bigyan ka ng kalayaan. Gusto kong kung ano man ang gusto mo sa buhay, abutin mo iyon. Pakiramdam ko kasi ay naging hadlang na lang ako sa kung ano man talaga ang laman ng iyong puso. Pakiramdam ko ay ako pa itong dahilan kung bakit ka nagkaganyan; kasi may gusto kang kamtin na hindi mo maaabot... dahil sa akin. Hindi mo ito nabinigyang-laya, hindi mo maipapalabas. Ewan... Pero bahala na rin si Big Bro. Kapag binuhay pa niya ako pagkatapos ng operasyon, o pagkatapos nito, siguro ay may misyon pa ako sa mundo, kung ano man iyon.

At ikaw... kung halimbawa lang na gusto mong lumayo sa akin, matatanggap ko. Promise, hindi sasama ang loob ko. Gusto kong maging masaya ka. Gusto kong makamit mo ang mga bagay o taong ninanais mong makasama sa buhay. Lahat ay kaya kong ibigay, maging masaya ka lang.

Basta... ang hihilingin ko lang ay sana, huwag mong kalimutan na sa isang punto ng buhay mo, may isang taong nagmamahal ng lubos sa iyo. At sana ay huwag mong sirain ang buhay mo. Ok lang kung ang buhay ko ang masisira, huwag lang ang sa iyo.

Kasi... mahal na mahal kita. –Brix-“

Pagkatapos kong mabasa ang sulat niyang iyon, doon ko naramdaman na dumaloy na pala ang mga luha ko. Sobrang awa ang naramdaman ko para kay Brix.

Tumalikod ako kay Noah. Nahiya kasi ako sa aking painaggagawa. Doon ko napagtanto na napaka-selfish ko talaga. Ang nasa isip ko ay puro ako, puro mga hinaing ko, puro paghihimutok, hindi inisip na may mga tao palang higit pa na nagdusa, may mas matinding pinagdadaanan kaysa akin. Lihim na pinahid ko ang aking mga luha. “Huwag kang mag-alala Brix, isa ka sa dahilan kung bakit namulat ang aking mga mata. Pipilitin kung tahakin ang tuwid na landas, para sa mga taong nagmamahal sa akin, at isa ka na roon. Pilitin kong ituwid ang aking buhay, maging successful, makatulong sa aking pamilya na maiangat sila sa kahirapan...” ang bulong ko sa sarili habang tinupi muli ang kanyang sulat at isiniksik iyon sa aking bulsa.

Tinapik ni Noah ang aking likod. At noong humarap ako sa kanya, inunat niya ang kanyang braso.

Niyakap niya ako at hinaplos niya ang aking likod. “Ang bait na ng pinsan ko no?”

“Oo Noah... ngayon ko lang napagtanto na napakasuwerte ko na may isang Brix na nagmamahal sa akin na kahit ang kapakanan, kalusugan at buhay niya ay handa niyang isakripisyo para sa akin.”

“Suwerte rin naman siya sa iyo ah. Kasi alam ko, mabait kang tao. Alam ko namang hindi mo kagustuhang tahakin ang masamang landas eh.”

Napangiti na lang ako ng hilaw.

“Sige... tawagan ko si insan para makausap mo siya. Ang utos niya kasi sa akin ay tawagan ko raw siya kapag nagsama tayo. Hindi ka raw kasi niya makontak noong tumawag siya sa iyo. At hindi mo rin sinasagot ang mga texts niya.”

“Ah... o-oo nga pala. Hindi ko dala-dala ang cp ko noong umuwi ako ng probinsiya eh.” ang pag alibi ko na lang. Ang totoo kasi, nababasa ko ang mga text ni Brix ngunit wala ako sa mood na sagutin ang mga iyon. Nainis pa kasi ako sa aking kalagayan noon at litong-lito ang isip. Kung kaya ay hindi ko siya binigyang halaga.

“Hi love! Kumusta ka na? Nag-alala ako sa iyo. Hindi kita nakokontak eh. Hindi ka rin sumasagot sa mga texts ko. Baka kung napaano ka...” ang boses ni Brix na narinig ko sa kabilang linya. Parang wala naman akong napansing kakaiba sa kanyang pananalita. Siguro pinilit niya lang na sumaya.

“M-mabuti naman ako. Huwag kang ma-alala, ok lang ako. Ikaw ang kumusta?”

“M-mabuti naman. Ba’t di mo sinagot mga texts ko?”

Napatingin ako kay Noah. Nagsinungaling kasi ako. “N-nalimutan ko ang cp ko. H-hindi ko nadala.” ang parehong palusot ko sa palusot ko rin kay Noah. “Kumusta ka na? Kailan ang operasyon mo?” ang tanong ko.

“S-sa sunod na araw pa.”

“Ok lang naman daw?”

“So far, so good. Kaya huwag kang mag-alala. Ok lang ako. Pagkatapos ng operasyon, siguro ay isang linggo lang akong manatili sa ospital at makakalabas na.”

“At ligtas ka na sa cancer?”

“Oo... free na ako”

“Yeeey!” ang sigaw ko.

Natahimik siya. Hindi ko alam kung bakit.

Maya-maya. “I love you.” ang sambit niya.

Mistula akong binuhusan ng malamig na tubig sa sinabi niyang iyon, nanumbalik sa aking isip ang nauna kong sinabi sa aking sarili na magpakatotoo na ako sa kanya; na sasabihin ko na sa kanya ang tunay kong naramdaman; na hindi ko siya mahal at maging kaibigan na lang kami. Ngunit nagdadalawang-isip na ako sa pagkakataong iyon dahil sa nabasa ko sa sulat niya. Isa pa, may sakit siya, nagdusa siya, nagparaya siya, ginawa ang lahat... Parang hindi ko kayang dagdagan ko pa ang sakit na nadarama niya. Kaya, “I-I love you too...: ang naisagot ko.

Natahimik siyang muli.

“Bakit ka natahimik?” tanong ko.

“W-wala...” ang maiksi niyang sagot na ang boses ay tila nag-crack. Alam ko, umiyak siya ngunit pinigilan niya ito.

“Wala? As in walang dahilan?” ang tanong ko.

“Masayang-masayang-masaya lang ako. Kung nandito ka lang sa tabi ko, malamang kinarga na kita sa sobrang tuwa ko sa aking narinig.”

“Bakit ka masaya?”

“Simula noong naging tayo kasi, ngayon ko lang narinig ang salitang ‘I love you too’ galing sa iyo. Akala ko, ako na naman ang sasagot ng ‘I love you too’ sa sarili ko.”

Napangiti naman ako. “S-sorry. Sorry talaga... N-nasaktan kita.”

“Wala iyon... Ikaw pa. Ang lakas mo sa akin.”

“Salamat... L-love.”

“Waaahh! Tama ba ang narinig ko? T-tinawag mo akong Love?”

“Oo naman! Love ang tawag mo sa akin, e di love din ang tawag ko sa iyo. Love ang tawagan natin, di ba?”

“Yeeeyyyy!” Ang narinig kong pagsisigaw ni Brix sa kabilang linya. Tuwang-tuwa siya sa narinig. “Alam mo love... ngayon lang ako sumaya nang ganito. Ang unang sayang naranasan kong sobra ay noong bigla mo akong hinalikan sa harap ng kuya Andrei mo. Tapos, ngayon...”

“Gusto ko lang bumawi. Alam ko, malaki ang kasalanan ko sa iyo.”

“Wala nga iyon. Ikaw talaga o...”

“O sya... m-magpahinga ka na ha? Mag-ingat ka palagi”

“Oo... para sa iyo.”

“O sige... bye na.”

“S-salamat.”

“Salamat saan?”

“D-dahil sa pagmamahal mo. Parang wala na akong mahihiling pa sa buhay. Narinig ko na ang matagal ko nang inaasam-asam na salita sa iyo. Ang ‘I love you too...’ Kahit mamatay na ako ngayon, happy na ako Love.”

Tahimik.

“I love you.” ang sambit ko uli.

Hindi siya nakasagot agad. At maya-maya lang, “I love you too...” ang pautal-utal niyang sagot, halatang nag crack ang boses sa pigil na pag-iyak.

Napaiyak na rin ako. Ngunit hindi ko na ito ipinahalata pa sa kanya. Pinatay ko na ang aking cp.

“Noah... awang awa ako kay Brix.” ang sambit ko kay Noah noong iniabot ko ang cp sa kanya. “G-gusto ko sanang sorpresahin siyang dalawin kaso...” hindi ko naipagpatuloy ang sasabihin gawa ng hiya.

“Kaso ano...”

“W-wala na akong pera eh.”

“Pera ba ang problema kamo?” ang sambit ni Noah na halatang na excite.

Tumango ako.

“Puwes, huwag kang ma-mroblema. Ako ang iyong fairy godmother. Walan gproblema iyan sa makapangyarihan kong magic wand! O kumuha ka ng mga daga at pumpkin upang makaalis ka na. Ang gown, anong gusto mong kulay? Pink? Red? Fuchsia? Ang shoes? Anong gusto mong brand? Adidas? Nike, Rebook? Sketchers?”

“Noah naman eh...”

“Joke lang po...” ang bigla rin niyang pagseryoso. “Nasa akin ang credit card ni Brix, iniwanan niya para daw sa mga pangangailangan mo. Para sa iyo, at sa iyo lang. Your wish is my command, dear. Ganyan ka kamahal ng aking pinsan.”

“T-talaga? Kakahiya naman. P-pero puwede natin siyang dalawin?”

“Ikaw pa!” ang excited na sagot ni Noah. “Mamaya kaagad, sasaglit ako sa ticketing office at magpabook na ako ng flight natin. Ako ang magschedule. Friday ng gabi tayo aalis dito at ang pagbalik ay Monday ng madaling araw. Para sulit tayo sa Maynila. O di ba? First time mong makapunta ng Maynila, di ba?”

Tumango ako.

“O tamang tama. Sabayan natin ng pamamasyal. Maghahanap ako ng boys doon.” sabay tawa.

Natuloy ang pagdalaw namin kay Brix sa Manila. Base sa plano, gabi ng Biyernes kami umalis pa-Maynila. Napag-alaman kong isang araw na ang nakalipas pagkatapos siyang naoperahan.

Alas onse ng gabi noong nakarating kami sa private na kuwarto ni Brix. Naroon ang kanyang mommy, na hindi na nagulat sa pagkakita sa amin gawa ng tinimbrehan ito ni Noah at sinabihang huwag ipaalam kay Brix na dadalaw kami gawa ng sorpresa namin ito sa kanya. Halatang pagod na pagod siya. Makikita sa kanyang mga mata na kulang siya sa pahinga at tulog at ang buhok ay hindi man lang naayos ng maigi. Si Brix naman ay himbing na himbing.

“Mommy... magpahinga na muna kayo sa hotel ninyo. Kami na ni Alvin ang bahala rito, ok?” ang pabulong na sabi ni Noah sa mommy ni Brix. Mommy rin kasi ang tawag niya rito.

“S-sige, kayo na ang bahala sa kanya Noah ha? Alvin? Malungkot na malungkot iyan. May isang tao raw siyang pinangarap na dadalaw sa kanya, na makita niya. Hindi naman sinabi kung sino, pero alam ko, kayo iyon. Hindi ko na lang sinabing dadalaw kayo gawa nang sabi mo nga...” baling kay Noah, “...sorpresa ninyo.”

Lumingon naman sa akin si Noah sabay kindat.

“Hayan, nakatulog... nanghina rin iyan dahil sa operasyon niya kahapon.” Dugtong pa ng mommy ni Brix. “O siya... aalis muna ako. Maligo pa ako at marami pa akong gagawin. Hanggang kailan pala kayo rito Noah?”

“Hanggang sa lunes ng madaling araw pa po mommy.”

“Ah... so puwedeng umuwi muna ako sa atin bukas at Lunes na ako babalik dito.”

“Sige po mommy. Kami na muna ang bahala kay kuya Brix.”

Noong kami na lang ni Noah ang naiwan, naupo si Noah sa isang tabi habang tinitigan ko naman ang mukha ni Brix na animoy isang inosenteng batang himbing na himbing sa kanyang pagtulog. Ang kalahati ng kanyang katawan ay tinakpan hanggang dibdib ng puting kumot. Sa gilid naman ng kama niya ay may ngkalambitin na dextrose. Nakakaawa ang kanyang hitsura. Namumutla siya at halatang pumayat. Ilang araw lang siyang nawala, ambilis na ng kanyang pagbabago. Halos hindi ako makapaniwala sa aking nakita sa kanya. Ang dating Brix na punong-puno ng saya, interprising, athletic, na akala mo ay kayang gawin ang lahat na mahihirap na pisikal na gawain, isang taong pagseselosan mo ang angking tangkad, ganda ng postura at laki ng katawan. Ngunit sa pagkakataong iyon, tila bumaligtad ang mundo niya; isang helpless na tao na nakaratay sa ibabaw ng kama ng ospital na iyon.

Tumulo ang aking mga luha sa kaiisip sa nangyari sa kanya, sa ginawa niyang pagpaparaya, sa kanyang mga sakripisyo para sa akin na kahit alam niyang may sakit pala siya, pinagbigyan pa rin niya ako sa mga hinihiling kong kapritso, kahit nakakasama ang mga ito sa kanyang kalusugan.

“Uhmmm!” ang narinig kong mahinang ungol ni Brix.

May naramdaman naman akong tuwa sa pagkarinig ko sa ungol niyang iyon. Iyon bang excitement na hayan iyong taong nagsakripisyo para sa iyo at excited na makita ka at kapag iminulat niya ang kanyang mata ay ikaw na ang kanyang unang makita. Alam ko, matutuwa siya kapag nakita niyang nandoon na ako sa tabi niya. Kaya ang ginawa ko ay umupo sa silyang nasa gilid lang ng kanyang kama atsaka isiningit ko ang aking kamay sa ilalim ng kanyang kumot, sinalat ang kanyang braso at hinawakan ito. “L-love...” ang mahina kong sambit habang nakatingin sa kanyang mukha.

Dahan-dahang iminulat niya ang kanyang mga mata. At sa kanyang pagkakita sa akin, “N-narito ka... love?” ang sambit niyang kitang-kita sa mga mata ang pagkagulat at matinding saya.

“Oo naman... ikaw pa. Ang lakas mo kaya sa akin.” sabay lingon kay Noah na halatang kinilig sa kanyang nakita sa amin.

Napangiti si Brix na tumingin na rin kay Noha. “S-sala—“

Hindi na niya naituloy pa ang sasabihin gawa ng pagdampi ko ng aking huintuturo sa kanyang bibig at pagkatapos ay idiniin ko na ang aking labi sa kanyang mga labi.

Hinalikan ko siya. Gumanti siya sa aking halik.

“I love you...” ang sambit ko noong matapos ko na siyang halikan, ang aming nga mukha ay halos magdiklit sa sobrang lapit sa isa’t-isa.

“I love too.” ang mahinang sagot niya. At halos kasabay sa pagsagot niyang iyon ay ang pagpatak ng luha sa kanyang mga mata.

“Ayokong makitang umiyak ka...”

“Masaya lang ako.”

“E bakit hindi ka ngumiti?”

Binitiwan niya ang isang pilit na ngiti bagamat patuloy pa rin ang pagpatak ng kanyang mga luha. “Sobrang saya ko lang talaga love...”

“Payakap na nga lang.” Sambit ko. At niyakap ko siya samantalang pilit na inilingkis niya ang isa niyang kamay na hindi naka dextrose sa aking katawan.

“Plano ni Alvin ang lahat ng ito kuya. Gusto ka niyang sorpresahin.”

Napatingin si Brix kay Noah. “T-talaga?” ang sagot ni Brix na ibinaling na ang paningin sa akin.

“Namiss kasi kita...” ang sagot ko na lang.

“Ako hindi mo tanungin kung na-miss kita?”

“Alam ko naman ang sagot eh. Miss na miss mo ako.”

“Hindi lang miss na miss kundi miss na miss na miss na miss... million times.”

Tawanan.

Doon na kami natulog sa private na kuwarto ni Brix. May isang higaan kasi doon at kami ni Noah ang nagtabi. Masaya kaming tatlo. Ngunit alam ko, mas masaya si Brix. Sa aming pag-uusap napag-alaman namin na isang kidney lang daw ang natamaan ng cancer at wala nang iba pang bahagi ng kanyang internal organ. Bale ang kailangan na lang niya ay ang magpagaling, kumain ng tama, huwag abusuhin ang katawan, huwag masyadong magpupuyat, huwag mag-isip ng kung anu-anong problema upang lumakas ang immunse system, umiwas sa stress at pressure, at iyon na, back to normal na naman siya. Basta, kada 5 o anim na buwan daw siyang magpa-check up, iyong tinatawag na executive check kung saan ang lahat ng bahagi sa katawan ay sinusuri.

Kinabukasan, Sabado, iminungkahi ko kay Noah na mamsyal na lang siya. Ayaw ko kasing iwanan si Brix.

“Kabisado mo naman ang Manila, di ba?” ang tanong ko kay Noah.

“Bakit hindi ka sumama para makapamasyal ka rin? First time mong makarating ng Maynila. Dapat ay pumasyal ka.”

“Gusto ko... kapag naranasan ko ang unang pamamasyal ko rito, ikaw ang makakasama ko” ang sagot ko.

Tinitigan ako ni Brix. Sabay, “Halika nga... yakapin na lang kita.”

At iyon... Si Noah na lang ang namasyal. Nag malling, nanood ng sine. Masaya naman daw siya. Nakipagtagppo raw siya sa mga friends niya sa internet na noon lang din niya nakita.

Ngunit kami ni Brix, sa loob lang ng kanyang kuwarto. Nanood ng TV, nag-iinternet, naglaro ng chess. Higit sa lahat, nakuwentuhan. Noon ko pa lang nakita ang laki ng ipinagbago ni Brix sa kanyang pananaw sa buhay, sa kanyang kabaitan, sa kanyang pagmamahal sa akin.

“Love... kapag gumaling na ako, gusto kong kumain ng prutas na albinee. masarap iyan. May kulay na ube ang balat, at ang laman ay kulay pula. May kulay pink din, kulay blue. Nagbabago ang kulay niya kapag kinagat mo, depende sa kung saang bahagi ng prutas mo siya kakagatin. Ang sarap niyan sobra.” ang sabi niya noong nabored na kami sa paglalaro ng chess.

“Ow? ang galing naman.”

“Oo.”

“Saan naman nakikita iyan?”

“Sa Tsaysipku.”

“Tsaysipku? Saan iyan?”

“Isang lugar na mahirap puntahan.”

“May nakakain na ba niyan?

“Wala pa.”

“Bakit?”

“Nasa isip ko lang siya eh. Hindi puedeng ibenta sa tindahan. Tsay-isip ko, ang prutas na Alvin-e”

“Waaaw! Nalungkot naman ako bigla sa joke mo pare!!! Pang drama! Corny pa!”

Tawanan.

“Sige ikaw naman ang mag-joke.”

“Gusto ko maglaro.”

“Ano?”

“Yung kilitihan sa may parteng tyan.” Ang biro ko. Alam ko kasing may tahi sa tiyan niya.

“Waaah! gusto mong pagtripan ang operasyon ko ha? Sige nga kilitihin mo.” sabay tanggal sa kumot na nakatakip sa kayang tiyan.

Doon naman ako nabigla. Nakita ko ang presko pang tahi sa klanyang sugat. At nagulat pa ako dahil sa gilid ng kanyang tiyan ay may transparent na plastic tube na mahaba na nakatusok sa kanyang gilid at ang kahabaan ay hanggang sa paanan ng kama, kasing laki ng ballpen ang circumference at may pula-pulang nasa loob na tila tumatagos. “A-ano naman iyan?”

“Drain ng dugo. Dyan lumalabas ang dugo na na trap sa ilalim ng aking katawan sanhi ng operasyon, upang mailabas ang mga ito at malinis ang aking laman loob. Tingnan mo ang container sa ibaba, iyan ang dugong patuloy pang dumadaloy galing sa aking sugat sa ilalim ng aking katawan...”

Tiningnan ko ang dulo. May plastik na container nga at may dugo na halos isang baso ang dami. At sa takot ko, bigla akong napaatras at tumalikod. “Takpan mo love! Takpan mo! Arrggghhh!” ang sigaw ko. Pakiramdam ko kasi ay bigla akong naghina, namutla, at nanginig.

“Hahahaha!” ang tawa ni Brix. “Kala ko ba ay magkilitian tayo sa tyan?”

“Ayoko. Natatakot ako! Takot ako sa dugo love!!!”

“O siya, halika na... tinakpan ko na siya. Lika. Huwag ka nang matakot.”

At doon na ako bumalik sa gilid ng kanyang kama. Lalo tuloy akong naawa sa kalagayan niya. Kung ako siguro iyon, baka sa pag-iisip pa lang na hihiwain iyong tyan ko at tatanggalin ang isang bahagi ng aking laman-loob, baka di na nila kailangan pa ng pampatulog para sa akin dahil sigurado, nagko-collpase na ako sa pagkakita ko pa lang sa duktor na mag-oopera sa akin.

Naging seryoso na tuloy akong tinitigan na lang siya. Naawa. “Kawawa naman ang love ko.” Ang sambit ko.

Napangiti lang siya ng hilaw.

“I love you...”

“I love you too...” sagot niya.

Ewan... ngunit sa dalawang araw na dinamayan ko si Brix, naging mas close pa kami sa isa’t-isa. Mas naintindihan ko na siya, mas lumalim ang paghanga ko sa kanya, mas naappreciate ko na ang lahat ng mga ginawang sakripisyo niya sa akin. At pakiramdam ko nagsimula nang tumibok ang puso ko para sa kanya.

Natapos ang aming dalaw na baon-baon ko ang masasayang pangyayari sa amin ni Brix. Kahit nasa ospital lang akong kasama siya, masayang-masaya ako. At nagpagdesisyonan kong kay Brix ko na ibaling ang aking pagmamahal. Siya na lang ang pagtutuunan ko ng oras at pansin.

Lumipas ang isa pang linggo at tuluyan nang nakabalik Brix sa bahay nila.

“Love... ipinaalam ko sa aking mga magulang na imbes sa villa tayo tutuloy, sa bahay na namin. Ayaw ng mga magulang ko sa ibang tuluyan titira. At pumayag silang dito ka rin, kasama ko.” Ang text sa akin ni Brix.

“S-sa boarding house na lang kaya ako tumira love.”

“Ayaw mo bang makasama ako rito sa bahay?”

“N-nahihiya kasi ako eh.”

“Ano ka ba. Sige na... Please???”

Kaya wala na akong nagawa kundi ang tumira na rin sa bahay nila.

Sa kuwarto niya ako natutulog. Kunyari ay pinalagyan pa niya ng isa pang kama sa loob ngunit ang totoo, sa isang kama lang kami nagtabi.

Mabilis ang paggaling ni Brix. Sa pangalawang linggo pa lang pagkatapos ng kanyang operasyon ay nagagawa na niya ang halos lahat niyang mga nakasanayang gawin, maliban na lang sa pagji-gym, paglalaro ng basketball, at iba pang mga mabibigat na gawain. Maski sa pagmamaneho ng kotse, nagawa na rin niya. At bagamat pinahinto muna siya sa pag-aaral sa semester na iyon, patuloy pa rin siyang nagpupunta ng school, upang ihatid at sunduin ako. Minsan ay mag-eestambay pa talaga siya sa library or student center para lamang hintayin ako. Mistula tuloy siyang driver at bodyguard ko. Nakakahiya. Ako na isang mahirap lamang ay parang biglang naging isang anak mayaman at si Brix na anak-mayaman ay biglang naging alila ko. Sinabihan ko siyang ayaw kong gawin niya iyon at nakakahiya sa mga tao... ngunit iyon daw ang kanyang kaligayahan. Kaya wala akong choice.

Pati sa bahay nila kung saan na rin ako tumira, imbes na ako ang mag-aalaga sa kanya dahil siya ang may sakit, ako itong kanyang inaalagaan. “O heto love... ako mismo ang nga-bake ng cake. Alam ko paborito mo ang chocolate cake kung kaya iyan ang aking ginawa. Halika sa gilid ng swimming pool, dito tayo magmeryenda.”

“Bakit ka pa ba nag-abala...”

“Bakit ba... gusto ko eh. Gusto kong pagsilbihan ka.”

“Eh, kung gusto mo palang kakain tayo ng cake, may mga katulong naman kayong puwedeng magbake niyan eh.”

“Hindi masarap kapag sila ang gumawa. Bakit? Ayaw mo bang galing mismo sa akin ang kakainin natin? Hayan pa, fruit shake. Ako rin ang gumawa niyan.”

Kaya wala na akong nagawa. Gusto ko mang tumutol, gusto ko mang bumalik na lang sa boarding house kung saan ako kumportable, ayaw ko namang masaktan siya at isiping napaka-ingrato ko.

Pero sa isang banda, ang sarap din ng pakiramdam na hayun, may nagmahal sa akin. Parang perpekto na talaga ang aking buhay. Parang ayaw ko nang lumingon pa sa nakaraan at balikan ang mga alaala namin ni kuya Andrei. Sa sarili ko lang, “Heto na siguro ang para sa akin. Si Brix na ang taong nararapat kong mahalin. Ang taong dapat ay pagtuunan ko ng panahon...”

Ngunit sadyang kakambal na siguro sa aking buhay ang malas, lalo na sa pag-ibig. Ewan kung napapansin ng kanyang mga magulang ang sobrang pag-alaga sa akin ni Brix. Isang araw habang nasa harap kami ng hapag-kainan at naghahapunan, nagsalita ang daddy ni Brix. Casual lang naman na pagkasabi ngunit ramdam kong may laman ito.

“Son... when are you going to get married? Nag-iisang anak, nag-iisang lalaki... kailan ka ba mag-aasawa? Kailan mo kami bigyan ng apo ng mommy mo? Ayaw kong matulad ka sa ibang lalaki d’yan na sa panlabas na anyo ay lalaking tingnan ngunit sa loob-loob ay lalaki rin ang hanap.” Sabay subo ng pagkain na tila wala lang siyang damdamin na natapakan, walang saloobin na nasaktan.

Pakiwari ko ay nasamid ako sa sa pagkarinig sa mga sinabing iyon ng kanyang daddy. Parang may biglang tumusok sa aking puso at hindi ako makahinga. Alam ko, para sa akin ang patama na iyon.

Nakita kong tiningnan ako ni Brix ng lihim, tila pinagmasdan ang aking reaksyon atsaka yumuko. Nakita ko rin ang paglingon sa akin ng kanyang mommy. Kahit kasi hindi sinasabi ni Brix sa mommy niya ang tungkol sa amin, alam ko, naaamoy niya iyon. “Mother instinct” kumbaga.

Yumuko na lang ako sa sobrang hiya. Hindi ko alam kung ano ang nasa isip ni Brix ngunit ang alam ko ay nasaktan ako, naawa sa sarili. Kasi, nanumbalik na naman sa aking isip ang isang masakit na alalala, ang isang masakit na karanasan na may kinalaman sa linya ng pananalitang binitiwan ng kanyang daddy: na ang lalaki ay dapat mag-asawa, magkakaroon ng pamilya at mga anak. Naalala ko muli si kuya Andrei, ang kanyang pangarap na magkaroon ng pamilya at mga anak. Naalala ko ang ginawa niyang pakikipagrelasyon sa ibang babae. Bigla ring nanumbalik sa aking saloobin ang sakit na dulot ng kanyang pagtataksil.

Parang gusto kong tapusin na lang ang aking pagkain at umalis sa hapag-kainang iyon upang malaya kong maipalabas ang sakit na aking naramdaman. “Ganyan ba talaga? Hindi ka ba puwedng magmahal sa isang lalaki na walang magsasabing kailangan niyang mag-asawa, magkaanak, magkaroon ng pamilya?” ang tanong na pumasok sa aking isip.

“E... hayaan ninyo po at darating din ang time na iyan, dad. G-gusto kong magtapos muna sa pag-aaral.” ang sagot naman ni Brix. Ramdam ko sa kanyang pagsasalita na nasaktan din siya. At kung naawa ako sa aking sarili, mas naawa ako sa kanya. Alam kong mahal niya ako – mahal na mahal. At noon ko lang nalaman na may malaking pressure palang nakasalalay sa kanyang balikat para sa pamilya.

Ipangpatuloy ko na lang ang pagkain na nanatiling nakayuko, hindi makatingin-tingin sa kanila. Feeling ko sa akin nakatutok ang kanilang atensyon. Feeling ko, ako ang kanilang inoobserbahan. At sa isip ko, ako ang natatanging hadlang sa pangarap ng kanyang mga magulang na magkaroon ng apo.

Bigla akong nakadama ng pagka out-of-place. Di ko tuloy maiwasang hindi magtanong ng, “Bakit ba ako napunta sa pamilyang ito? Bakit ba ako nandito?”

Hanggan sa natapos ang aming hapunan, nanatiling tahimik kaming lahat. Wala ni isa man ang nagsalita pa. Doon ko napagtanto na maaaring may alam ang daddy ni Brix tungkol sa amin.

Pagkatapos naming kumain ay agad na nagpaalam ako kay Brix na mauna na sa kuwarto. Gusto kong umiyak, gusto kong ipalabas ang lahat ng sama ng loob sa kuwarto.

Nabuksan ko na ang pinto ng kuwarto ni Brix noong bigla kong narinig ang malakas na boses ng mag-ama na tila nag-aargumento. Dali-dali akong pumasok sa loob ngunit hinayaan ang guwang upang marinig ko ang kanilang pag-uusap.

“Dad... ang hiniling ko lang po sa inyo ay respetuhin mo naman ako. Puwede mo naman akong kausapin in private eh. Bakit kailangan pang sa harap ng aking bisita mo itanong iyon? Kaunting respeto naman d’yan, o...”

“Bakit? Nasaktan ka ba? May tinatago ka ba?”

“Hindi naman sa ganoon. Nakakahiya kay Alvin!”

“Bakit? May binanggit ba akong masama? Masama ba ang magtanong sa aking anak na l-a-l-a-k-i” talagang ini-emphasize ang salitang ‘lalaki’ “...na bigyan na niya ako ng apo? Na mag-asawa na siya? Masama ba?”

“Hindi dad eh. May laman ang tanong nyo, eh. May pinapatamaan po kayo eh!”

“Guilty ka ba, Brix? Bakla ka ba? Sagot!” ang mas tumaas pang boses ng daddy ni Brix.

“Tama na! Tama na!” ang pagsingit naman ng mommy ni Brix. “Umakyat ka na sa kuwarto mo, anak. Puntahan mo na si Alvin ha? Kami na ng daddy mo ang mag-usap.”

“Brix... kapag napatunayan kong bakla ka... humanda ka sa akin!” ang huling narinig kong malakas na boses ng kanyang daddy.

At maya-maya lang ay may narinig na akong mga yapak paakyat sa second floor patungo sa kuwarto.

Dali-dali kong isinara ang pinto at humiga sa kama, nagkunyaring ipinikit ang aking mga mata bagamat sa loob-loob ko ay tila sasabog na ang aking dibdib sa tindi ng sama ng loob.

“Love... mas maigi pang sa boarding house na muna ako titira simula bukas ha?” ang kalmante kong pagpapaalam kay Brix noong nasa loob na siya ng kuwarto. Ayokong isipin niya na nasaktan ako.

“Love, huwag mo naman akong iwanan dito please...?”

“Hindi naman kita iiwan eh. Gusto ko lang na sa boarding house na tumira.”

“Alam kong nasaktan ka sa sinabi ni daddy kanina.”

“Ikaw ba ay hindi?”

“Nasaktan syempre. Pero sasabihin ko rin sa kanya ang tungkol sa atin. Gusto mo, bukas na bukas na sasabihin ko sa kanya ang lahat?”

“Upang mag-away kayo...” ang mabilis kong sagot. “Huwag na please.”

“Bakit? Kaya naman kitang ipaglaban ah. Kaya kong panindigan ang relasyon natin.”

“Oo. Alam ko iyan. Walang dudang kaya mo. Ngunit ayokong magkagalit kayo ng iyong daddy. Ayokong masira ang buhay mo. Hindi ka pa graduate, kapag itakwil ka nila, saan ka pupunta? Saan tayo pupunta? At least ako, may scholarship. Pero ikaw???”

“H-hindi naman siguro nila ako itatakwil. Nag-iisang anak lang nila ako...”

“Hindi mo masabi iyan, love. Ngunit granting na hindi ka nila itakwil, maaatim mo bang may samaan ng loob kayo ng iyong ama?”

“M-mahal kasi kita eh.”

“Mahal din naman kita eh. Pero puwede nating itago ang ating relasyon hanggang sa makagraduate ka na, maka-graduate ako, magkaroon ng trabaho. Tayo pa rin...”

“Parang hindi ko yata kaya... Nasanay na ako na kasama kita.”

“Ako man ay ganoon din. Kaso... kailangan nating magsakripisyo muna. Hindi naman ako mawawala eh. Puwede mo naman akong dalawin doon sa boarding house, pwede pa rin tayong mamasyal. Kagaya ng dati.”

Tila naliwanagan naman si Brix sa aking sinabi bagamat ako man ay hindi na rin sigurado sa aming kalagayan. May takot na ako. Natakot na baka ang ginawa ni kuya Andrei ay mangyari na naman kay Brix. Lalo na, kagustuhan ng daddy niya na makahanap siya ng babaeng mapapangasawa, makapagbigay ng anak. “Bahala na ang bukas... kung ano man ang ibigay sa akin ng tadhana.” bulong ko na lang sa aking sarili.

At natuloy ang plano kong sa dormitory na lang tumira. Wala namang nagbago sa aming relasyon ni Brix. Kahit ganoon ang set-up namin, ramdam na ramdam ko pa rin ang kanyang kabaitan, ang kanyang pag-aalaga, pag-alala, ang kanyang pagmamahal.

Isang araw, naisipan kong dumalaw sa aming probinsya, sa bukid. Summer break iyon. Gusto ko sanang isama si Brix ngunit hindi raw siya pinayagan ng kanyang mga magulang na magbakasyon sa amin. Kung kaya ay ako lang mag-isa ang umuwi.

Habang naglalakbay ang aking sinakyang bus patungo sa amin, hindi ko na naman maintindihan ang aking sarili. Gulong-gulo ang aking isip. Naglalaro ang mga alaala namin ni kuya Andrei at ang kalagayang kinasasadlakan namin ni Brix. At hindi ko maitatwa na mahal ko pa rin si kuya Andrei bagamat nahuhulog na ang loob ko kay Brix.

At lalo na noong nakarating na ako sa aming bahay at nakita sa harap nito ang dalawang puno ng manggang itinanim ni kuya Andrei para sa akin. Mistulang isang malakas na bugso ng tubig sa talon ang mga alaala namin ni kuya Andrei na kusa na lamang bumuhos sa aking isip.

Napahinto ako sandali sa gitna ng dalawang puno ng mangga. Sariwa pa sa aking isip kung paano itinanim iyon ni kuya Andrei, kung ano ang mga sinabi niya sa akin tungkol sa puno at pag-alaga ng mga ito, kung ano ang kahulugan ng pagtanim niya ng mga puno para sa akin.

Binitiwan ko na lang ang isang malalim na buntong-hininga, sabay deretso na sa loob ng bahay.

Nadatnan ko ang aking mga magulang sa pagdating ko. Nagkataong Linggo kasi iyon kung kaya nagpahinga sila sa araw na iyon. Kuwentuhan, kumustahan.

Maaga akong nakatulog. Alas 8 pa lamang ng gabi ay nahimbing na ako. Ngunit nagising ako noong nag-iingay ang mga aso ng kapitbahay at may narinig akong tinig, “Tao po! Tao po!”

Bumalikwas ako sa aking higaan. Tiningnan ko ang aking relo. Alas 11 ng gabi. “Sino kaya itong tao na to? Istorbo naman!” sa isip ko lang.

“Ako na po ang titingin kung sino iyan, nay!” ang sigaw ko noong narinig ang inay na sumagot ng “Sino iyan?!!!”

Noong nabuksan ko na ang pinto, sinita ko ang mga asong nag-iingay atsaka inaninag ang hugis ng taong nakatayo sa harapan ng aming bahay.

Dahil walang ilaw ang harap ng aming bahay, nabalot sa dilim ang kanyang anyo at hindi ko makita ang kanyang mukha. Ngunit pamilyar sa akin ang tindig at postura niya. Hindi lang ako sigurado kung siya nga ang taong nasa isip ko. “S-sino po sila?” ang tanong ko.

Hindi siya sumagot. Bagkus, inihakbang lang niya ang kanyang mga paa palapit sa akin.

Noong nasa harap ko na siya at naaninag ko na ang kanyang mukha, doon ko na naramdman ang matinding na pagkalampag ng aking dibdib. “Siya nga!” sigaw ng isip ko.

“H-hi...” sambit niya.

(Itutuloy)

[18]

“H-hi...” ang sagot ko ring halos hindi makapagsalita gawa nang pagkabigla sa hindi inaasahang pagsulpot niya.

Lumapit siya sa pinto ng bahay kung saan ako nakatayo sa harap nito. Nahinto na rin ang pagtatahol ng mga aso at nagsibalikan na sila sa kani-kanilang mga puwesto. Napansin ko ang bitbit niya. Dalawang malalaking bag sa magkabilang kamay at may knapsack na nakasukbit sa kanyang likod.

Nang nasa harap ko na siya, ibinaba niya ang bitbit na mga bag at niyakap niya ako. Sinuklian ko ang kanyang yakap. Ramdam ko sa higpit nito ang kanyang kasabikan. “A-akala ko ba ay hindi ka pinayagan ng daddy mo na umalis? At bakit ang dami mo atang dalang bagahe?” ang tanong ko.

“Eh...” hindi siya nakasagot.

Kumalas ako sa aming yakapan at tiningnan siya. “L-lumayas ka? Nagrebelde ka?”

Tumango siya.

“B-bakit???” Ang tanong kong nabigla sa kanyang dahilan, ipikita ang aking pagkadismaya.

“N-nasaktan ako. Nag-away kami ng daddy ko... Ayaw na niyang magkita pa tayo.” Sambit ni Brix na ang boses ay nag-crack na sanhi ng pigil na pag-iyak. “D-doon na raw ako mag-aaral sa Amerika upang hindi na tayo magkita. A-ayaw kong malayo sa iyo, love.”

Hindi ko alam kung maawa sa kanya o mainis sa aking narinig. “P-paano na iyan? Ginawa mong kumplikado ang sitwasyon natin... Alam mo bang lalo lang tayong mahirapan niyan?”

At doon na siya humagulgol. “Hindi ko kayang hindi kita makita eh...”

Hindi na ako sumagot pa. Litong-lito rin kasi ang isip ko at wala akong maisip na tamang gawin o maipapayo sa kanya. Nagyakapan na lang kami habang naupo sa bangko sa harap ng aming bahay, kapwa umiiyak.

Maya-maya, pagkatapos naming mag-usap, inanyayahan ko na siya sa loob ng bahay. Noong pasukin na sana naming dalawa ang loob ng aming bahay, naroon pala ang inay sa di kalayuan ng bungad ng pinto. Medyo nagulat ako dahil maaaring narinig niya ang lahat ng aming pinag-usapan ni Brix, nakita ang aming pagyayakapan at ang aming pag-iiyakan.

Ngunit syempre, wala na akong nagawa. Litong-lito ako sa kalagayan namin kung kaya ay hindi ko na pinagtuunan ng pansin iyon. Kumbaga, ano pa ba ang puwed kong gawin kung nakita niya kami?

Ipinakilala ko kaagad si Brix sa kanya. “Nay... si Brix. M-matalik kong kaibigan” at baling kay Brix, “Ang inay ko...”

Nagmano si Brix sa inay. “Magandang gabi po.”

Hinayaan naman ng inay si Brix na magmano ito sa kanya. “O siya... bukas na tayo mag-usap. Dalhin mo muna sa kuwarto mo itong iyong bisita upang makapagpahinga at gabing-gabi na.” Sambit ng inay. “Alvin... may kumot at unan sa cabinet ng kuwarto namin ng itay mo, kunin mo na rin.” dugtong niya.

Inihatid ko muna si Brix sa aking kuwarto. “P-pagpasensyahan mo na ang kuwarto ko. Alam mo naman na mahirap lang kami.”

“Ito naman o...” ang sagot n Brix. “Parang hindi mo naman ako kilala.”

Pinuntahan ko ang kuwarto ng inay at itay upang kunin ang kumot at unan. Nasa kama si itay at himbing sa kanyang pagtulog.

“Alvin... sino ba si Brix?” ang mahinang boses na tanong ng inay.

“Eh... kaibigan ko po inay. Matalik na kaibigan. A-anak mayaman po at malaki ang naitutulong niya sa aking mga pangangailangan sa pag-aaral...”

“Iyon lang ba?” ang casual niyang pahabol na tanong bagamat ramdam kong may gusto itong bagay na hukayin mula sa aking isip.

Nilingon ko ang inay. May bahid na pagsususpetsa ang kanyang tingin. Ngunit hindi ako nagpahalata. Itinuon ko muli ang aking paningin sa kumot at unan na hinugot ko na galing sa kabinet. “Iyon lang po...” Ang kaswal ko ring sagot sabay tumbok na sa pinto noong nakuha ko na ang kumot at unan. Naramdaman ko, nakita ng inay ang pagyayakapan namin ni Brix, narinig niya ang aming pag-iyak at pag-uusap. Kinabahan ako ngunit tapos na ang lahat. Hindi ko na kontrolado pa ang kanyang isip bagamat umasa ako na hindi ako magiging kagaya ni Brix na hindi matanggap-tanggap ng ama ang kalagayan.

“Love... ano ba ang plano mo ngayon?” ang tanong ko kay Brix noong nasa loob na ako ng kuwarto at inilatag ko na ang unan sa aming higaan.

“Hindi ko alam love... Pero mag-aaral pa rin ako, magdo-dorm na lang upang kasama pa rin kita.”

“P-paano iyan kung hindi ka na nila suportahan sa pag-aaral? At may gamot ka pang binibili, pang-maintainance dahil sa operasyon mo? Saan ka kukuha ng pera?”

Natahimik siya sandali. “B-bahala na...”

“Love... hindi nakukuha iyan sa bahala. Buhay mo iyan. Kinabukasan mo ang nakasalalay dito; kinabukasan natin.”

Tahimik.

“G-gusto kong bumalik ka sa inyo at manghingi ng tawad sa mga magulang mo.”

“Nasaktan na ako love...”

“Tiisin mo lang love. Ganyan talaga eh. Minsan, may mga bagay o plano ang ang ating mga magulang para sa atin na hindi natin naiintindihan o hindi naaayon sa ating kagustuhan o sariling plano. Ngunit dahil sila naman ang bumuhay sa atin, sa kanila tayo nakadepende sa ating mga pangangailangan, susundin natin sila kasi sa paningnin nila ay nakabubuti para sa atin ang kanilang desisyon. Kumbaga, alam na nila ang mga pasikot-sikot sa mundo samantalang tayo, nagsimula pa lang.”

“Paano na lang tayo? Sa Amerika nila ako ipadala upang doon na mag-aral?”

“Iyon na nga... E di, mag-aral ka roon. Sa bandang huli, pagkatapos mong mag-aral, ikaw rin ang masusunod. Kasi pagdating ng panahaon, dalawang bagay lang iyan kapag natapos ka na sa iyong pag-aaral: either magustuhan mo na rin ang gusto nila o... malaya ka nang gawin ang sarili mong kagustuhan. At bakit ka matatakot magpunta ng Amerika? Ayaw mo ba akong makasama roon? Hindi naman ako mawawala sa iyo kapag doon ka mag-aaral di ba? At kapag nakapagtapos ka na, may trabaho, independent na sa mga financial mong pangangailangan, magagawa mo na ang lahat nang gusto mo. Magagawana natin ang gusto natin. At doon tayo magsama. Sigurado naman, tapos na rin ako sa aking pag-aaral kapag dumating ang panahong iyon. Payag ako na doon tayo manirahan love.”

“Masakit kasing mawalay sa iyo eh...”

“Sa ngayon lang iyan. At hindi naman talaga nawawala ang sakit at pagsasakripisyo sa buhay, di ba. Nandito nga tayo, nagsama, hindi naman makapag-aral dahil baka hindi ka na nila tutustusan sa iyong pag-aaral. At baka pati ako ay hindi na makapag concentrate sa pag-aaral dahil sa problema natin. Tapos, kapag nangyari iyan, hindi tayo sigurado sa future. Kumbaga, walang silbe an gpagdurusa natin dahil mahuhulog lang ang lahat s awala. Ngunit kung sa Amerika ka, pareho man tayong nagsakripisyo, iyan ay dahil may hinihintay tayong katuparan sa ating mga plano, sa ating pangarap. Iyan ang mahalaga; ang magsakripisyo dahil sa kinabukasan.”

Hindi siya nakasagot.

“Ayaw mo bang sa bandang huli ay sasaya ang buhay natin, malaya tayong nagsama, pareho tayong may narating? Ayaw mo bang makatungtung ako ng Amerika at maranasan ang snow? Hindi ko pa naranasan ang snow. Ikaw naranasan mo na kasi nakailang balik ka na roon. Paano naman ako?”

Napatingin siya sa akin. Ngumiti.

“Kung pataloy na lalabanan mo ang iyong mga magulang ngayon, talo ka. Talo tayo. Kasi, pareho tayong magdusa ngayon at sa paglipas ng 10 taon, maaaring hindi natin parehong maabot ang ating mga pangarap dahil... baka lang... hindi ka na makapag-aral. At ako, baka hindi ko rin ma-maintain ang aking scholarship dahil sa mga distractions sa problema natin. Masisira ang buhay mo, masisira ang buhay ko. Masisira ang pangarap ko para sa aking mga magulang. Masisira ang pangarap mo para sa akin.”

“Kaso natatakot nga ako love eh...”

“Saan?”

“Na... kapag nagkalayo tayo, malimutan mo na ako. Na baka may iba kang mamahalin.”

Natigilan naman ako sa sinabi niyang iyon. Hindi ko nga siya masisisi kung ganoong may takot siyang naramdaman. Naintindihan ko ang panig niya dahil iyon din ang naramdamn ko noong nagkalayo kami ni kuya Andrei. Masakit sa kalooban, natatakot sa maaring kahinatnan na malayo siya sa akin, may makita siyang iba, mahalin niya at tuluyan nang malimutan ako. At nangyari nga ang lahat. Nakabuntis siya, may babae... At sa kaso naman naming ni Brix, napansin din niya sigurong napilitan lang akong mahalin siya. Kaya naisip din siguro niyang hindi mahirap para sa akin ang kalimutan siya.

Tinitigan ko siya. Hinaplos ang kanyang pisngi. “Di ba dapat ako ang mas matakot? Mayaman ka, may hitsura, may porma. Maraming maghahabol sa iyo. Samantalang ako... mahirap lang at heto, nakatira sa isang mundong halos kilala mo na rin ang lahat ng mga taong nakapaligid.”

“Ikaw ang mahal ko eh. At mahal na mahal kita. Handa kong gawin ang lahat para sa iyo.”

“Iyon naman pala eh. Kaya kung kaya mong gawin ang lahat para sa akin, pumunta ka ng Amerika. Iyan ang gusto ko. Dahil isang araw, gusto ko ring pumunta roon at doon tayo magsama.”

Tahimik. Yumuko siya. Siguro nasabi niya sa sariling napakadaling sabihin para sa akin ngunit mahirap gawin sa panig niya.

“K-kapag para talaga tayo sa isa’t-isa love, kahit ano man ang mangyayari, tayo pa rin. At kung sakali lang... na hindi tayo magkatuluyan, ang ibig lang sabihin niyan ay may mga taong sadyang tunay na nakatadhana para sa atin.”

“Ayoko Love... kung may ibang nakatadhana man para sa akin, ayoko sa kanya. Gusto ko ikaw.”

“Kaya kung ganoon... tayo ang gagawa ng ating tadhana. I-prove mo sa akin na ikaw ang nakatadhana para sa akin. Kaya mo ba? Huwag nating gawing hadlang ang pag-aaral mo sa Amerika.”

“Ikaw ba, kung sakaling susundin ko ang gusto ng daddy na sa Amerika ako mag-aaral, maipangako mong hindi mo ako ipagpalit sa iba... na hindi mo ako iiwan? Na panindigan mo sa kabila ng mga pagsubok na ako pa rin ang mahalin mo? Maipakita mo ba sa akin na ikaw ang siyang nakatadhana para sa akin?”

Mistula naman akong nabilaukan sa aking narinig. Bigla kong naitanong sa aking sarili kung kaya ko ba talaga; kung siya na ba ang para sa akin. Kasi, sa kaibuturan ng puso ko, si kuya Andrei pa rin ang naramdaman kong itinitibok nito.

Pakiwari ko ay may dalawanag magkatunggaling grupo na naghilahan sa aking isip.

Napatitig muli ako sa kanyang mukha. Kitang-kita ko ang paghihintay niya sa aking kasagutan. At naramdaman kong masasaktan siya kapag ang ibibigay kong sagot ay hindi naaayon sa kanyang ninanais na marinig. Kaya, “Oo naman.” ang naisagot ko.

Binitiwan niya ang isang nakabibighaning ngiti.

Nginitian ko rin siya. “Hug ka na lang sa akin. Lika...”

At hayun, nagyakapan kami.

“Bukas na bukas din love... gusto ko bumalik ka sa inyo ha? Para hindi na lumala pa ang problema mo.”

“Ayaw mo bang dumito muna ako, kasama ka habang nagbabakasyon ka rito?”

“Paano ang daddy mo? Ang mommy mo na siguradong naghahanap na sa iyo?”

“Itext ko ang mommy bukas at sasahinin ko sa kanya na nagbakasyon muna ako sandali... nagpalipas ng sama ng loob.”

“O, e... sige. Kung pumayag ba eh, di ayos. Ikaw ang bahala...” ang sagot ko na lang.

Kaya iyon ang napagkasunduan namin ni Brix. Sundin ang kagustuhan ng kanyang daddy na sa Amerika siya mag-aral.

Para rin akong nabunutan ng tinik. Sa isip ko lang, maganda rin sigurong nasa Amerika si Brix. Baka kapag naroon siya, doon namin malalaman kung talaga bang kaya ko siyang mahalin na katulad sa pagmamahal ko kay kuya Andrei at kung hindi man, at least malayo siya sa akin. At kung talagang para kami sa isa’t-isa, pasasaan ba’t magtagpo pa rin ang aming landas; babalik siya para sa akin o ba kaya ay kunin niya ako upang doon na nga kami magsama.

Bago kami natulog ni Brix, muli naming pinakawalan ang bugso ng aming pagnanasa. Medyo may dalang lungkot lang ito sa aking panig dahil habang nagtatalik kami, ang mukha ni kuya Andrei ang pumapasok sa aking isip. May nararamdaman akong guilt. May naramdaman akong pangungulila. Tila may isang bagay na pilit na humahadlang sa aming ginagawa ni Brix.

Paano kasi, sa kuwartong kong iyon nangyari ang unang karanasan ko kay kuy Andrei. Maraming bagay tungkol sa amin ni kuya Andrei ang naganap sa kuwartong iyon. Ang kuwartong iyon ay ang buhay na saksi sa pagmamahal ko kay kuya Andrei. Simula noong bata pa lang ako hanggang sa paglaki ko, saksi ang kuwartong iyon sa pagnungulila ko sa kanya, sa paghahanap ko sa kanya, sa pagnanais kong bumalik siya. At noong nakabalik na siya, sa kuwarto pa ring iyon muling naganap ang lahat.

Pakiwari ko ay pinagtaksilan ko siya. Imbes na siya lang ang natatanging lalaking dapat kong dadalhin doon at makatabi sa pagtulog, si Brix na ang katabi ko, sa parehong kama kung saan kami unang ipinalasap sa akin ni kuya Andrei ang sarap ng pagmamahal.

Unang nakatulog si Brix. Habang tulog na siya, hindi ko naman maiwasang manumbalik sa ala-ala ko si kuya Andrei. Pakiwari ko kasi ay talagang sinira ko na ang mga mumunting lihim namin; ang pangako kong hindi ko gagawin ang bagay na iyon sa iba maliban sa kanya. Isang lihim na lang ang natirang pinakaiingat-ingatan ko sa sarili; ang pangakong hindi ko ibubunyag kahit kanino ang bagay na ipinapagawa niya sa akin simula noong ako ay bata pa lamang.

Binitiwan ko na lang ang isang malalim na buntogn-hininga. “Patawad kuya... Sana ay patuloy akong maging matatag upang hindi ko mabasag ang huling lihim natin.” ang bulong ng isip ko bagamat hindi ko rin maiwasang hindi makaramdam ng paghiganti sa kanyang ginawang pagtaksil.

Naramdamn ko ang pagpatak ng aking mga luha sa unan. Lihim na pinahid ko ang mga ito.

Kinabukasan, maaga akong nagising. Tulog pa si Brix kung kaya ay iniwanan ko na lang muna siya sa aming higaan. Sa kusin ko nadatnan ang aking inay na abala sa paghanda ng aming almusal. Noong napansin niyang naroon ako, tinanong niya kaagad ako. “O kumusta ang bisita mo?”

“Hayun po... tulog pa.”

“Mabuti at nakatulog naman. Saan pala siya humiga?”

“S-sa kama ko po...”

“At ikaw, saan ka humiga?”

“N-nagtabi po kami...”

“Nagtabi...” Napahinto siya sandal, tila nag-isip kung ano ang sunod na sabihin. “Ganyan na ba talaga kayo kalapit sa isa’t-isa?”

“O-opo...”

Nahinto sa kanyang ginagawang paggawa ng apoy sa saingan at hinarap ako. Wala kasi kaming stove o gas range kaya ang makalumang paraan ng pagluluto ang gamit namin. Iyon bang parang counter-top na ang ibabaw ay buhangin o lupa at panggatong ang ginagamit sa paggawang apoy.

“Alvin... tapatin mo nga ako anak. Ano ba talaga si Brix sa iyo?”

Pakiramdam ko ay sinakal ako sa pagkarinig ko sa tanong na iyon ng aking inay. Parang hindi ako makahinga, hindi malaman kung ano ang isasagot. “E... w-wala po. M-magkaibigan, ganyan lang po kami.”

Tumalikod ang inay at ipinagpatuloy ang paghihip sa mga panggatong na nagsisimula pa lamang mag-apoy. “Hindi ako magagalit kung may sasabihin ka.”

“W-wala nga po nay...”

Hininto niya muli ang ginagawa at hinarap ako. “Alvin... narinig ko na kagabi ang lahat. Ang sabi niya, mahal ka niya, ipaglaban ka niya, hahanap-hanapin ka niya... at kahit itakwil siya ng kanyang pamilya dahil sa kanyang pagmamahal sa iyo, ito ay tatanggapin niya. Ano iyon, wala lang?”

Hindi na ako nakakibo pa. Syempre, hindi ko akalaing sa kabila ng pilit kong pagdeny sa aming kalagayan ni Brix, sa ganoon lang pala malalaman ng aking inay ang lahat. At pakiramdam ko ay naramdaman niya ang aking saloobin. Pakiwari ko ay nakahanap ako ng kakampi sa kanya.

Nagpatuloy siya. “Ang gusto ko lang malaman galing sa bibig mo kung ok ka lang, masaya ka ba, hindi ka ba naguguluhan. Nag-alala ako para sa iyo. Para sa pag-aaral mo, para sa kinabukasan mo.”

Pinigilan kong huwag pumatak ang aking mga luha. Ngunit kusang bumagsak pa rin ang mga ito. Tumalikod na lang ako at pinahid ang aking pisngi.

“Anak... gusto ko lang malaman mo na mahal kita. Na kung may problema ka man, narito lang ako. Maintindihan kita. Pero kung ayaw mong sabihin, nasa iyo iyan. Basta kapag hindi mo na kaya, sabihin mo lang sa akin.” dugtong pa rin ng inay habang patuloy lang siya sa kanyang ginagawa.

“M-may relasyon po kami ni Brix nay... m-mahal niya ako at malaki ang naitutulong niya sa akin. Ako ang dahilan kung bakit siya nagbagong-buhay. Spoiled iyan siya dati ngunit dahil sa akin, tumino na siya...”

“At ikaw... mahal mo ba siya?” ang tanong niya habang ang inayos naman niya ang kawali upang magprito ng daing. Tila normal lang niya akong kinakausap, parang walang kakaiba sa nalaman niya tungkol sa main ni Brix.

“S-sa palagay ko po...”

“Pero tutol ang mga magulang niya sa iyo?”

“O-opo...”

“Anong balak niya?”

“P-pinayuhan ko pong sundin ang kagustuhan ng mga magulang niya kasi... bata pa rin naman kami at kung para kami sa isa’t-isa, kami pa rin ang magkatuluyan sa bandang huli.”

At doon na ako hinarap ni inay. “Tama ang sinabi mo sa kanya anak. Pilitin mong kumbinsihin siya na para sa kabutihan niya ang lahat. Para sa kabutihan ninyong dlawa, kung sakaling kayo nga ang magkatuluyan. Konting sakripisyo lang naman iyon, di ba? Kasi ako, magulang din. Masakit para sa mga magulang na nakikitang sinusuway ang kagustuhan nila para sa kanilang mga anak.” ang malumanay na sabi niya sa akin.

At doon na ako yumakap sa aking inay. “Salamat sa pag-intindi mo sa kalagayan ko nay...” tuluyan ko na ring pinakawalan ang aking saloobin. Umiyak ako sa kanyang mga balikat habang hinahaplos naman niya ang aking likod.

“O siya... puntahan mo na si Brix at maya-maya lang ay kakain na tayo ha? Sana ay magugutuhan niya itong ulam natin na tuyo. Wala tayong ulam na iba eh.”

“Huwag po kayong mag-alala kay Brix inay. Walang pili iyan sa pagkain.“

“Mabuti naman kung ganoon”

Kumalas na ako sa pagkayakap ko kay inay at tutungo na sana sa aking kuwarto noong nabigla naman ako sa aking nakita.

Si itay. Nakaupo siya sa may hagdanang kawayan sa akyatan patungo sa kuwarto ko. Nakayuko siya, malungkot ang mukha na parang nag-isip ng malalim.

Sobra ang aking naramdamang pagkabigla. Kasi, kung nandoon lang pala siya, siguradong narinig niya ang aming pinag-usapan ng inay.

Mistula akong napako sa aking kinatatayuan at hindi makagalaw, nanatiling nakatingin sa aking itay, ang aking dibdib ay mistulang sasabog sa tindi ng kalampag nito na baka narinig niya ang lahat at bulyawan niya ako o baka bugbugin.

Maya-maya lang ay tumayo na siya at walang pasabing tinumbok ang pinto palabas sa aming bahay. Hindi siya lumingon sa akin at sa aking inay.

“Hala... puntahan mo na si Brix. ako na ang bahala sa itay mo.” ang biglang pagsingit ng inay noong napansin niya ang reaksyon ng itay.

Dali-dali naman akong tumalima at umakyat na sa aking kuwarto. Gising na si Brix.

“S-saan ka nanggaling love?”

“Sa baba... tiningnan ko ang inay.”

“Ay nagluto ang inay?” At inay pa talaga ang kanyang tawag sa nanay ko. “T-tulungan ko siya love!” sabay balikwas sa higaan.

“Huwag na... OA mo. Ang feeling bisita ay hanggang 24 oras sa bahay. Paglampas noon, saka ka na tumulong sa mga gawain.”

“Ganoon ba? So bukas pa pala ako nito makatulong sa mga gawain dito?”

“At ano naman ang maitutulong mo?” ang biro kong tanong.

“Maglinis ng bahay, maglaba, mag...” hindi na niya ipinagpatuloy ang sunod na sasabihin, pilyong nakatingin lang sa akin.

“Ano?”

“Magpa-cute sa iyo...” sabay din kurot sa pisngi ko.

“Maligo na nga lang tayo.” sambit ko.

At tinumbok niya ang kanyang mga damit na nasa loob pa ng kanyang malaking bag, naghalungkat ng maisuot, may pasipol-sipol pa. Masigla. Kitang-kita ko ang kasayahan ni Brix sa kanyang mukha.

Ngunit kung gaano kasaya ni Brix, kabaligtaran naman ang aking naramdaman. Kinabahan ako sa nakitang naging reaksyon ng itay at kung paano ko siya harapin sa hapag kainan. At sa panigni Brix, may pangamba rin ako sa kung ano ang iniisip ng kanyang mommy at daddy sa kanyang pag-alis ng walang paalam dahil sigurado, ako ang numero unong pagbintangang dahilan kung bakit siya umalis.

“Ay... may lugar pala upang iparada ko ang sasakyan ko rito love!” ang sambit ni Brix noong nasa baba na kami. Sa labas ng bahay kasi an gaming paliguan.

“Ha??? Dala mo ang iyong kotse?” ang gulat kong tanong. Mahirap kasi tahakin ang aming lugar at kung may daanan man, hindi halos matawag itong kalsada dahil makitid, batuhin, kalabaw na may hila-hilang karwahe lang ang dumadaan. Ang mga motorsiklo nga ay nahihirapan din tumahak sa daan namin.

“Oo... saglit lang at iparada ko rito sa gilid ng bahay ninyo.”

Bumalik siya sa itaas at kinuha ang susi at noong nakababa na, sinamahan ko na rin siya sa lugar kung saan niya ipinarada ang kotse niya.

Noong natumbok na namin ang lugar, pinaligiran na ito ng mga nag-uusyusong kapitbahay. Syempre, nagtaka sila kung bakit may nakaparadang kotse sa lugar na iyon ng talahiban. At hindi lang basta iyong mumurahin o second hand na kotse. Bagong-bago ito, at mamahalin.

Syempre, proud din ako noong nakatingin sa amin ang mga tao noong pumasok na kami sa loob ng kotse. Makikita sa mga mata nila ang pagkamangha at paghanga. Parang sa isip nila ay napa-”Wow!” sila sa ganda ng kotse ng aking bisita.

Sa labas ng aming bahay kami naligo, sa isang balon na pag-aari ng baranggay. Nagkataon kasing halos nasa bukana lang ito ng aming bahay. Iyon bang balon na manual na ihahagis mo pa talaga ang balde sa kalaliman noon upang makuha ang tubig. Sa gilid naman noon ay may gawa-gawang paliguan na walang atip at tanging nipa lamang ang nagsilbing harang kapag may naliligo sa loob.

Enjoy pa rin naman siyang naliligo. Sa kabila nang ang tubig na pinaligo namin ay direktang galing pa sa ilalim ng lupa, hindi kagaya sa tubig na nakasanayan niya na galing sa gripo o nawasa na filtered, treated, at siguaradong walang bacteria, hindi niya ito alintana. At talagang bumilib ako sa kanya. Sa kabila ng hirap ng buhay namin, nagawa pa niyang mag-enjoy at makisabay.

“O, ako na ang magsabon sa iyo...” sabay dampi niya sa sabon na hawak-hawak niya sa aking katawan.

Ngunit pumalag ako. “Kanya-kanya na lang tayo please...”

“B-bakit?”

“A-ayokong makita tayo ng mga kapitbahay. Hindi ako naglalantad dito...” napansin ko kasing kahit pala sa paliligo namin ay may mga batang nanunuod, nakiusyoso ba na parang nakakita sila ng artista.

“Ah, ok...” ang sambit niya sabay din bawi sa sabon sa aking katawan at sa katawan niya itinuloy ang pagsasabon. Parang wala lang naman kay Brix ang mga bata at ibang taong nanuod sa amin. Paminsan-minsan pa siyang kumakaway sa kanila, ngumingiti.

“Sa kuwarto ko na lang ha?” ang bulong ko.

“Sa kuwarto kita sasabunin?” bulong din niyang biro.

“Kahit papakain mo pa ang buo kong katawan, ok lang basta sa kuwarto.” biro ko rin.

Tawanan.

“Alvin! Brix! Kain na tayo!” ang sigaw ng inay noong nakabalik na kami sa kuwarto at nakapagbihis na.

Doon na kumalampag ng malakas ang aking dibdib. Alam ko, makakaharap ko ang itay sa hapag-kainan.

Yari sa kawayan ang aming hapag kainan. Yari rin sa kawayan ang aming upuan. Dahil sa kalumaan, med’yo sira-sira na ang mga ito at may karupukan na. Pati ang aming mga puting plato na yari sa lata ay tila napupudpod na ang mga gilid sa kalumaan. Ngunit hindi ko naman napansin na nandiri si Brix. Nahiya man ako sa aming kalagayan ngunit hindi ko rin naman itinago sa kanya ang aming kahirapan.

“O, Brix... pagpasensyahan mo na ang aming nakayanan” ang sambit ng inay noong nakaupo na kami. Ang itay ay tahimik lamang na nakaupo sa tabi ng inay, sa harap naming ni Brix. Parisukat kasi ang hugis ng aming lamesa at maliit ito. Tamang-tama lamang sa aming apat.

“Huwag po kayong mag-alala. Hindi po ako mapili. Wala po sa akin iyon, nay...” at inay pa talaga ang tawag niya sa aking inay.

Hindi ko mawari ang aking naramdaman sa pagtawag ni Brix ng “inay” sa aking ina. Para bang hayan parang hindi na nga ako halos makahinga dahil sa takot ko sa aking itay, sinakal pa niya ako sa leeg. Parang gusto ko siyang batukan.

Hindi na nakasagot pa ang inay. Nagkasalubong ang aming mga tingin na para bang may pangamba rin sa narinig na sabi ni Brix.

Ibinaling namin ang aming paningnin kay itay. Nakayuko itong ipinagpatuloy lang ang kanyang pagkain. Parang wala lang siyang narinig. Hindi ko alam kung ano ang laman ng kanyang isip.

Tahimik. Parang nasa loob lang kami ng simbahan at nakinig sa sermon ng pari. Ang kaibahan lamang ay wala kaming naririnig. Para akong nanginginig na namumutla na di mawari. Hindi ko alam kung paano basagin ang katahimikan.

“T-tay, si B-brix po... schoolmate ko po.” ang biglang lumabas sa aking bibig.

Mistulang nakakabingi ang kalampag ng aking puso sa paghihintay ng kanyang sagot.

Tahimik uli.

Yumuko na lang ako at ipinagpatuloy ang aking pagkain. Iyon bang feeling napahiya. At dahil sa pagkaseryoso at sensitibo sa issue dahil magulang ko siya, sobrang nalungkot ako.

“Hanggang kailan ka rito?” ang biglang pagsasalita ng itay, tinanong si Brix.

Napatingin sa akin si Brix.

“I-isang linggo po tay.” ang casual na sagot ni Brix, hindi alintana ang tensiyon na nadarama ko sa pagkakataong iyon. At lalo na “itay” pa talaga ang tawag niya sa aking itay.

Mistula talagang ilang beses na pinokpok ng bato ang ulo ko. Hindi ko naman masisi si Brix dahil hindi niya alam. At ayokong malaman niya.

Hindi na sumagot si itay, itinuloy ang kanyang pagkain na parang wala lang, parang walang kasamag ibang tao sa hapag-kainan.

At doon na ako tuluyang nalungkot. Kasi ni hindi man lang niya inaya si Brix na tumagal pa sa amin. Iyon bang karaniwang sinasabi mo sa bisitang, “Dumito ka muna... ay ang dali naman, sana mas mahaba pa ang pagpanatili mo rito...” mga ganoong salita na kahit respeto na lang na kunyari nagustuhan mo ang pagdalaw ng tao. Parang ang dating sa akin ay inisnab niya si Brix. Ansakit.

Kaya sumungit na lang ako ng, “D-dalawang araw lang po siya rito, tay... Bukas ay aalis na siya... a-at sasamahan ko po siya. Babalik na lang uli ako sa dormitory ng school.” ang malungkot kong sabi.

Napatingin sa akin si Brix. Nagtatanong ang kanyang tingin. Wala naman kasi kaming usapan na dalawang araw lang siya sa amin. Ngunit hindi ko siya pinansin. Ewan ko, siguro sa biglaang pagbitiw ko ng ganoong desisyon ay may naamoy na siyang hindi maganda.

“B-bakit ang bilis naman yata anak?” ang tanong ng inay.

“M-may nalimutan pala akong research work nay. Kailangang matapos ko iyon kasi requirement iyon sa final grades namin.” ang pag-aalibi ko na lang.

Iyon lang. Tinapos namin ang aming almusal na wala nang nagsasalita pa.

“Love... g-galit ba ang itay mo sa akin?” ang tanong ni Brix noong nakabalik na kami sa aming kuwarto.

“Galit? Hindi ah! Marami lang iniisip iyon kasi may mga bagay na hindi sila nagkasundo ng may-ari ng lupang sinasaka namin. Pero huwag ka nang magtanong kasi sariling problema namin iyon. Basta hindi siya galit sa iyo” ang palusot ko na lang.

Iyon lang. At sa tingin ko ay tanggap naman niya ang aking dahilan.

Akala ko ay iyon lang ang hinanakit na maranasan ko sa araw na iyon. Sadyang mapaglaro lang siguro talaga ang pagkakataon. Parang iyong sinabi nilang “When it rains, it pours...” At hindi nga lang “it pours”. “It floods and it drowns” pa.

Magtatanghalian. Bumili si Brix ng stove at iba pang gamit sa kusina at bahay. At siya rin ang nagvolunteer na magluto ng aming tanghalian. Tumulong ni Brix sa mga gawaing bahay, pag-igib ng tubig, pamalengke, pagluto.

Nasa loob kami ng kuwarto ni Brix noon, hinintay na lang ang pagdating ng itay galing sa kanyang pagsasaka noong biglang narinig na naman namin ang kahol ng mga aso kasabay sa isang sigaw ng, “Tao po! Tao po! Nay? Tay???”

Kilala ko ang boses na iyon. “Si kuya Andrei!” Sigaw ng isip ko.

Hindi ko lubusang masisalarawan ang aking naramdaman. Pakiwari ko ay may naglulundag ang aking puso sa matinding kasiyahan sa pagkarinig ko sa kanyang boses bagamat may galit din akong nadarama na di ko mawari.

“S-si kuya Andrei love!” ang excited kong sabi kay Brix. At dali-dali kong binuksan ang bintana upang makita siya.

Ngunit kung gaano ka tindi ang tuwa ko sa aking narinig, ganoon din ka-tindi ang aking biglang paglungkot noong nakita ko ang kanyang kasama. Si Ella. At halata na ang tiyan sa kanyang pagbubuntis.

Pakiwari ko ay nawala nang tuluyan ang gana kong bumaba at harapin sila. Hinayaan ko na lang na ang inay ang magbukas ng pinto.

“Andrei!!!” ang narinig kong sambit ng aking inay noong nakita niya si kuya Andrei. “Napadalaw ka!”

“Opo nay... gusto kong ipakilala sa inyo si Ella.”

“Ay siya ba? Ang ganda naman niya!” sambit ng inay. “Hala pasok kayo. Pagpasensyahan mo na ella itong bahay namin ha?” ang narinig kong dugtong ng inay.

“Sanay sa gubat iyan nay, kahit saan itapon iyan nabubuhay iyan.” ang narinig ko ring pagsingit ni kuya Andrei.

“Halatang-halata na ang tiyan niya, Andrei. Malapit ka nang maging ama!” ang pagsingit uli ni inay.

Parang piniga ang puso ko sa aking narinig. Nanumbalik na naman sa isip ko ang dati niyang sinabing pangarap niyang magkaroon ng anak. Pero pinilit ko ang sariling maging manhid na lang. Kunyari ay wala akong narinig.

“Lalabas ba tayo love?” ang tanong ni Brix.

“Hindi... dito lang tayo.”

“Kotse ni Brix iyang nasa labas nay, ano?” ang narinig ko uling tanong ni kuya Andrei.

“Ay oo! Dumating dito ‘yan kagabi, sinundan si Alvin. Magkakilala pala kayo?”

“Opo... K-kaibigan siya namin ni Alvin.”

“Ah ganoon ba... O sya pasok na kayo. Tamang-tama. Mananghalian na tayo, ihanda ko na ang pagkain.”

Narinig ko ang ingay ng pagbukas ng aming kawayang pinto at natahimik sila saglit, marahil ay pumasok na ng bahay.

“Sina Brix at Alvin ang nagtulungang magluto. Magaling palang magluto iyang si Brix. At mabait na bata pa.” sambit ng inay.

“Oo... mabait iyang si Brix. Pero... wala pa ring tatalo sa kabaitan ko nay, di ba?” ang sagot ni kuya Andrei.

“Kapal!” ang bulong ko sa sarili.

“A-anong sabi mo?” tanong naman ni Brix sa akin.

“Wala... may naalala lang ako. P-parang makakapal yata ang pagkahiwa mo sa karne ng inadobong baboy mo.” ang pag-aalibi ko kay Brix.

“Nasaan na ba si bunso nay? Miss na miss ko na siya!” ang narinig kong tanong tanogn ni kuya Andrei kay inay.

“Ay... nasa taas lang sila ni Brix. Sa kuwarto niya.” At sumigaw na. “Alvin! Alvin! Nandito ang kuya Andrei mo!!!”

“Bababa tayo?” ang tanong ko kay Brix. Sa totoo lang kasi, excited na rin akong makita siya.

“Tara...”

Noong nasa baba na kami at nagkaharap na kay kuya Andrei, nagkunyari akong parang wala lang akong emosyon. Binitiwan ko ang isang pilit na ngiti sa kanya at pahapyaw na kumaway.

“Hi Alvin!” ang sambit naman ni Ella sa akin. Ang ganda pa rin niya kahit halata na ang kanyang tiyan.

“Hi!” ang maiksi kong tugon sabay tumbok na sa lutuan kung saan naroon ang mga kaldero at ang niluto naming pagkain. Isa-isang binuksan ko ang mga ito.

“Si Brix pala... kaibigan namin ni Alvin” ang pagsingit naman ni kuya Andrei. “Siya ang sinabi kong mayaman na kaibigan ni Alvin...” ang sambit ni kuya Andrei, pagpakilala niya kay Brix kay Ella.

“Ay siya ba? Ang guwapo-guwapo naman!” sagot ni Ella.

Tawanan. “H-hindi naman po...” ang narinig kong sagot ni Brix.

Hindi ko na sila pinakialaman sa kanilang pag-uusap. Nagkunyari akong busy sa aking ginawa. Patuloy ko lang inusisa ang aming mga niluto. “Nay... kakain na ba tayo? Magsandok na ba ako?” ang tanong ko kay inay.

“Ang sungit naman ng bunso ko. Palibhasa nandito sa bahay kasama ang boyfriend.” ang pasimpleng pabulong na sabi sa akin ni kuya Andrei upang huwag mahalata nina Brix at Ella. Tinabihan pa talaga niya ako, nagkunyari ring usyusuhin ang mga niluto namin ni Brix.

“Ano ngayon kung kasama ko siya? Bakit kasama mo rin naman iyang aasawahin mo ah!” ang sagot ko ring pasimpleng pabulong bagamat may pagdadabog.

“Doon din ba kayo nagtabi sa pagtulog sa kama natin?” bulong uli niyang pang-aasar.

“Kama natin? Sure ka? Kama ko lang iyon. Hindi mo kama iyon no! At oo! Nagtabi nga kami. Alangan namang kami ng inay ang magtabi sa kama ko at sila ng itay ang magtabi sa kama nila inay sa kabilang kuwarto! Tanga!”

“At may nangyari naman?”

Feeling ko talaga ay gusto ko na siyang batukan sa linya ng kanyang tanong. Nang-aasar ba. Nambubuwesit. Kaya ininggit ko na rin isya. “Oo! Mayroon!” Ang padabog ko nang sagot. At dahil inis na inis na ako at ayaw ko na siyang patulan pa, sumigaw na ako ng, “Inayyyyy! Magsandok na ba ako!!!”

Na pasigaw na ring sinagot ng inay na nasa labas ng bahay, “Oo! At bakit ba kung makasigaw ka...?!!! Magsandok ka na at tinatawag ko lang ang itay mo para sabay na tayong kumain!”

“Kuwento ka naman sa nangyari sa inyo kagabi tol o.” ang patuloy pa ring lihim at pa-simpleng pang-aasar niya.

“Gusto mong isaboy ko sa mukha mo ang sabaw nitong kumukulong tinulang manok? Di ka nakakatuwa, alam mo ba iyon? Nakakainis ka! Nakakabuwesit!” At upang mahinto na siya sa pang-aasar at mabaling ang atensyon nina Ella at Brix sa amin, sumigaw na ako, inutusan siya ng, “Kunin mo ang isang mesa sa labas at idugtong sa mesa natin dito sa loob para magkasya tayo! Huwag kang puro pang-aasar d’yan!”

“Ako na! ako na love...” ang mabilis naman na pagsingit ni Brix noong narinig ang aking utos. At binanggit pa talaga ni Brix ang tawagan naming “love”

Mistula akong nadaganan ng tren sa narinig. At pati si Ella ay tila nabigla rin, napatingin sa akin at kay kuya Andrei na ang mga mata ay may bahid na pagsusupetsa.

Napatingin na rin ako kay kuya Andrei. Nakatingin din siya sa akin at ang kanyang bibig ay tila bibigay sa isang tawa, ang mukha ay nang-aasar. Iyon bang sarkastikong expression na parang sa isip lang ay, “Oww? May ganoon kayo? Sweet naman!”

Alam ko, na kung hindi pa man alam ni Ella ang tungkol sa akin o sa amin ni Brix, malaking katanungan ito sa isip niya. At maaari ring kung alam na niyang hindi pala kami tunay na magkapatid ni kuya Andrei, at matalas ang kanyang pang-amoy, ay talagang may maitagpi-tagpi niya sa mga kilos namin, pati na ang sobrang pagbibigay ng atensyon ni kuya Andrei sa kain na ang kahit pagpapakasal nila ay kailangang ako pa ang magdesisyon.

Ngunit wala na akong pakialam kung ano man ang iisipin niya. Ano pa ba ang ikakatakot niya kung sakaling malaman niya o madiskubre niya ang tungkol sa amin. Ikakasal na kaya sila. Kaya dedma na lang ang drama ko. “Hindi ikaw... Si Kuya Andrei na ang magbubuhat ng mesa. May operasyon ka, makasama iyan para sa iyo.”

Ngunit sinagot pa rin ako ni Brix ng “Ako na... antagal na noong operasyon na iyon. Wala na iyon love...” at dali-dali siyang lumabas upang kunin ang mesa.

“Ano bang naoperahan sa kanya love...” ang pabulong uling pang-aasar ni kuya Andrei, ginagad ang pagkabigkas ni Brix ng “love”

“Wala kang paki!” bulong ko rin. “Kapal mo. Dapat ikaw ang magbuhat noong mesa!”

Nasa ganoon kaming pag-aasaran nang biglang “Blaggg!”

Nalaglag ang isang bowl na sabaw ng tinolang manok.

“Ano iyan Alvin!” ang sigaw ng inay na kasalukuyang pumapasok kasama na ang itay.

“Iyan kasi! Iyan kasi!!!” ang sigaw kong paninisi kay kuya Andrei. “Si kuya kasi... kinukulit ako eh!”

“Hay naku... pati ba ngayong matatanda na kayo, hindi pa rin maaawat sa pag-aaway-bati? Para kayong mga aso’t pusa!”

“Lambing lang po, inay. Miss na miss ko na kasi ito eh.” sabay naman kurot sa pisngi kong nakasimangot na para bang gigil na gigil sa akin.

“Aray!!!” ang sigaw ko, hinaplos ang nakurot na pisngi. “Ansakit noon ah!” At dahil yumuko na siya upang pulutin ang nalaglag na bowl. Binatokan ko naman. “Ummmm!”

Napangiti na lang siya ng hilaw, tiningnan ako habang hinaplos ng isa niyang kamay ang kanyang ulo.

“Ako na, akin na ang bowl at ako na ang magsandok.” ang pagsingit naman ng inay noong sasandok na sana si kuya Andrei ng sabaw at ilagay sa bowl. “Doon na kayo sa mesa.”

Kaya doon na ako sa mesa. Habang ipinagdugtong ni Brix ang dalawang mesa upang magkasya kaming anim, inihanda ko naman ang mga plato at kutsara.

Si itay naman, si kuya Andrei kaagad ang kanyang nilapitan. Nagkumustahan sila, biruan, tawanan. Dating gawi. Ganyan naman palagi silang dalawa. Parang magkapatid din lang ang turingan. Pansin ko talaga ang sobrang saya ng itay kapag nand’yan si kuya Andrei.

Tapos ipinakilala pa ni kuya Andrei si Ella. “Ang ganda ng mapapangasawa mo, Andrei! At mukhang magkaapo na ako nito!” sambit ng itay.

At doon na muli ako natamaan sa salitang “apo”. Para bang may phobia na ako sa mga salitang iyan. Pag-aasawa, anak, apo... Pero kunyari di ko narinig ang mga pag-uusap nila. Tiniis ko na lang ang sakit bagat  parang tinusok ang puso ko.

Sa hapag kainan, pansin ko naman ang sobrang kasayahan ng aking itay, kabaligtaran sa eksena noong kami ay nag-almusal. Hindi silang dalawa ni itay at kuya Andrei sa pagkakantyawan, pagbibiruan. Pakiwari ko ay hindi kami nag-exist ni Brix. Nasaktan ako, syempre. Para bang ano ba to? Nasaktan ka na nga dahil nandyan ang taong tunay mong mahal at ipinamukha pa sa iyo ang kanyang babaeng pakakasalan tapos, ang sarili mong itay ay parang inetsapuwera ka na lang, kasama ang iyong bisita.

Pinigilan ko pa rin ang aking sariling huwag bumigay, huwag umiyak. Tiniis ko pa rin ang lahat. Pakiramdam ko ay tinoturture ang aking kalooban na nasa harap ko na nga ang mahal ko, katabi ng babae niyang halata na ang tiyan, out of place pa ako sa usapan.

Ewan kung nahalata ni Brix na nasaktan ako. Ngunit bilib pa rin ako sa kanya. Alam niya kung saan sumisingit sa usapan, kung paanong hulihin ang kiliti nina itay at kuya Andrei sa pagpapatawa, kung paano pumasok at magbukas ng usapan.

Ngunit doon na ako tuluyang napuno noong nagtanong ang inay kay kuya Andrei. “Bakit pala kayo napadalaw Andrei?”

Bigla rin silang nahinto sa pagtatawa. Naging seryoso ang mga mukha. Tiningnan ni kuya Andrei si Ella at pagkatapos, tiningnan niya ako. “Naka-set na po kasi ang aming kasal ni Ella nay, tay, dalawang lingo mula ngayon. At sana ay dadalo kayo.” At baling sa akin, “At ikaw ang best man ko tol... Ok lang?”

Parang isang napakalakas na bomba ang sumabog sa aking harapan sa pagkarinig sa balitang dala niya...

(Itutuloy)

[19]

Hindi agad ako nakasagot sa tanong na iyon ni kuya Andrei. Mistula akong nabilaukan. Pakiwari ko ay iyon na ang pinakamahirap sagutin na tanong sa tanang buhay ko.

Tiningnan ko siya, nagkasalubong ang aming mga tingin. Ngunit ako na rin ang umiwas. Yumuko ako sabay sagot ng “O-ok…” bagamat sa kaloob-looban ko ay mistulang piniga sa sakit ang aking puso.

Iyon lang ang isinagot ko. Ni hindi man lang ako nagtanong kung kailan ang kasal, saan gaganapin ito, anong oras magsimula, sa simbahan ba, ano ang motiff…

“Seryoso na talaga iyan, Andrei ha?” ang tanong ni itay.

“Opo tay… seryosohan na po ito.” At baling sa akin, “Di ba tol?”

Ngunit hindi pa rin ako kumibo.

“Saan ba gaganapin ang kasal ninyo?” ang tanong uli ng itay.

“Sa chapel po, sa loob ng military base namin sa Mindanao. Simpleng kasal lang po itay.”

“Darating ba ang mga magulang mo?”

“Opo… at ang plano nila ay dadaan dito sa inyo ng isang linggo pagkatapos ng kasal. Namiss na raw nila kayo. Miss na miss na rin daw nila si bunso…” sabay tingin sa akin.

Parang wala lang akong narinig sa mga pag-uusap nilang iyon. Bagamat na-miss ko na rin ang mga magulang ni kuya Andrei, ang lungkot na bumalot sa aking katauhan sa sandaling iyon ay napaka-overwhelming. parang wala akong maramdamang excitement na makita ko muli sila. Masyadong malapit din kasi sa akin ang mga magulang ni kuya Andrei. Lalo na sa kanyang inay, paboritong-paborito kasi ako noon. At simula noong nagkaroon na muli kami ng kontak ni kuya Andrei at nalaman na rin nila ang contact number ng inay ko, palagi na siyang nagtitext, at minsan tatawag pa ang inay niya sa akin. Naalala ko nga, noong bata pa kami, kung si kuya Andrei ay close na close sa itay ko, ako naman ang close na close sa inay niya. Kapag inaasar ako ni kuya Andrei, palaging pinaggalitan niya si kuya. At kung kaya raw parang tunay na anak ang turing ng inay niya sa akin ay dahil noong sanggol pa lamang ako, ang inay ni kuya Andrei na ang nagpapadede sa akin. Kasi, wala na raw gatas ang inay. Kaya ganoon na lang ako ka close sa inay niya.

“Kailan ba manganganak si Ella, Andrei?” ang tanong naman ng inay.

“S-siguro mga apat na buwan mula ngayon, nay.” ang sagot naman ni Ella.

Biglang napatingin si kuya Andrei kay Ella. “Di ba dapat mga limang buwan pa?” ang pagsingit ni kuya Andrei.

“Ay, oo nga pala. Nakalimutan ko” sagot ni Ella sabay tawa.

“Malapit na malapit na tayong magkaroon ng apo Sita…” ang sambit naman ng itay kay inay.

“Oo nga eh…”

“At dahil napakaganda ni Ella at napakaguwapo ni Andrei, sigurado, napakaguwapo rin ng apo natin.” sambit ng itay. At baling niya kay Ella, “Alam niyo na ba ang kasarian ng bata?”

“Opo… lalaki po.”

“May lalaking apo na tayo Sita…” sambit uli ng itay kay inay.

Ngumiti lang ang inay at agad inilihis ang usapan, marahil ay naramdaman niya ang aking saloobin. “Uy… kain pa kayo, huwag mahiya ha? Mayroon pa tayong ulam sa kaldero. Andrei, Ella, Brix…”

At doon na ako naimbyerna. Kahit inilihis ng inay ang topic, pakiwari ko ay ako ang tinoturture ng itay. Para bang sa akin niya deretsong ipinapatama ang salitang “apo”. Pakiramdam ko tuloy ay may mali sa pagkatao ko na hindi niya matanggap-tanggap. Parang hindi ako karapat-dapat na maging anak nila kasi, hindi naman ako puwedeng magkaanak, hindi ako puwedeng mag-asawa ng babae, hindi ko sila mabibigyan ng apo. Dagdagan pa sa narinig ng itay na pinag-usapan namin ng inay ang tungkol sa relasoyn namin ni Brix na maaaring siyang dahilan ng malabnaw na pakikitungo ng itay kay Brix.

At hindi ko na nakayanan ang patutsada nilang iyon. Tumayo ako at tinungo ang lababo upang maghugas ng kamay.

“Saan ka na anak?” ang tanong sa akin ng inay noong tumayo na ako.

“Tapos na po ako nay…”

“Ambilis mo namang kumain tol…” ang pagsingit ni kuya Andrei.

Hindi ako kumibo. Ipinagpatuloy ko lang ang paghugas ng aking kamay. Wala ako sa mood na sumagot.

“E-excuse me po…” ang narinig kong sabi ni Brix. Tumayo na rin pala ito.

“Saan ka na Brix?” ang narinig kong tanong ng inay.

“Tapos na rin po ako.” Ang sagot ni Brix na nakita kong sumunod sa akin sa lababo at pumila sa likuran ko.

Agad kong tinapos ang paghugas ng aking kamay. Ni hindi ko kinausap si Brix. Dumeretso ako sa kuwarto at noong nasa loob na, agad akong humiga sa kama.

Sumunod din sa akin si Brix sa kuwarto, naupo sa gilid ng aking kama. “M-may problema ka ba love?” ang tanong agad sa akin ni Brix.

Syempre, mag-deny ako. “Wala ah… bakit?”

“Wala lang. Parang napansin ko lang.”

“Lika na lang, higa ka sa tabi ko.” ang sabi ko na lang upang malihis ang topic.

Humiga si Brix na nakadapa, ang parte ng dibdib niya ay nakapatong sa aking nakatihayang katawan, ang isa niyang kamay ay nakalingkis sa aking dibdib. Hinalik-halikan niya ang buhok ko, ang pisngi. “Sana ganito na lang tayo palagi no? Nagtatabi sa kama, nagyayakapan.” Sambit niya.

“Sana…” ang malabnaw kong sagot. Wala kasi sa isip ko ang sinabi niya. Sa pagkakataong iyon, walang masyadong impact ang tungkol sa kalagayan namin. Ang nasa isip ko sa sandaling iyon ay si kuya Andrei, si Ella, ang kalagayan nila, ang nakatakdang pag-iisang-dibdib nila na kinaiinggitan ko. At naroon din ang pagdaramdam ko sa aking itay na halatang dry ang pagtanggap sa akin at sa aming dalawa ni Brix. “Basta uuwi ka sa inyo pagkatapos natin dito ha? Manghingi ka ng tawad sa mga magulang mo.” ang nasambit ko na lang.

Bigla siyang natahimik. Hindi na kumibo. Hindi ko alam kung ano ang nasa isip niya sa sinabi ko. Nanatili siyang nakadapa, ang mukha ay nakasubsob sa unan. Hindi na rin gumalaw kanyang braso na nakalingkis sa aking dibdib.

“Love…” ang sambit ko noong napansing wala siyang imik.

Ngunit hindi pa rin siya kumilos. Hindi sumagot. Hindi pinansin ang aking tawag.

Tumagilid ako, hinawakan ko ang kanyang ulo at pilit siyang na pinaharap sa akin. “Love…???”

Ngunit hindi pa rin siya gumalaw, hindi pinansin ang paghawak ko sa kanyang ulo.

Doon ko na puwersahang hinila ang kanyang braso upang mapatihaya ko siya. At noong nakatihaya na, doon ko na rin nakita ang mga luhang dumaloy sa kanyang nakapikit na mga mata. Umiiyak pala siya.

“Bakit ka umiiyak?” tanong ko sabay yakap ko sa kanya.

“Wala…”

“Anong wala? Hindi ka puwedeng umiyak kung walang dahilan. Bakit???” ang paggiit ko.

“Ayaw kong malayo sa iyo love, eh… Syempre, kapag bumalik ako sa bahay, igigiit ng daddy na magpunta ako ng Amerika upang doon mag-aral... upang mailayo niya ako sa iyo.”

Bahagya akong natahimik. Nag-isip. Ibang bagay ang bumabagabag sa aking isip ngunit ibang bagay rin pala ang kinatatakutan niya. “Di ba nag-usap na tayo tungkol d’yan?” ang sambit ko na lang.

“Kaya nga… Hindi ko naman mapigilan ang sariling hindi umiyak. Mahal kasi kita. Masasaktan ako kapag magkalayo tayo”

Mistulang may sibat na tumusok sa aking puso sa narinig. Niyakap ko na lang siya. Hinalik-halikan ang buhok, ang pisngi, naawa sa kanyang kalagayan.

Nasa ganoon kaming pagyayakapan at paglalambingan noong may narinig kaming, “Uhummm!”

Bigla kaming napabalikwas ng kama si Brix.

Si kuya Andrei, nasa may pintuan. Hindi pala namin na-lock ang pinto. “S-sorry. Nakaistorbo pala ako.” Sambit niya.

“O-ok lang po.” ang sagot naman ni Brix.

“Tara… punta na lang tayo sa ilog. Maganda roon, sariwa ang hangin, maganda ang mga tanawin. Hindi katulad dito na ang hangin na nalalanghap mo ay may bahid polusyon na, may mga nakikita ka pang tanawin na nakakaimbyerna, nakakasira ng mood.” ang sagot kong patutsada kay kuya Andrei habang hinila ko ang kamay ni Brix upang tumayo ito.

Noong nakatayo na si Brix, hawak-kamay naming tinumbok ang pintuan ng kuwarto kung saan nakatayo si kuya Andrei. Noong dumaan na kami sa gilid niya, parang wala lang akong nakitang taong nakatayo roon. Hila-hila sa kamay si Brix, dire-deretso lang ang tingin ko, kahit halos nakaharang pa sa daanan si kuya Andrei.

Dali-dali ring nagbigay-daan si kuya Andrei. Mabilis na inilag ang sarili niya at pumuwesto sa gilid ng pintuan na parang may humaharurot lang na jeep at takot siyang masagasaan nito. At bagamat dire-deretso lang ang aking tingin, kitang-kita ko siya sa gilid ng aking mata. Habang nakabalandra siya sa gilid ng pintuan, nakatutok ang kanyang paningin sa mukha ko at sinundan niya ng tingin.

Dedma lang ako. Kunyari wala akong nakita.

“Alis muna kami kuya…” ang narinig kong pagpapaalam ni Brix kay kuya Andrei.

“Sige lang… Huwag kayong maligo sa ilog ha? Nagkakasakit iyang si Alvin kapag nabasa.”

At doon ko na binitiwan ang kamay ni Brix at mabilis na binalikan si kuya Andrei at pagkatapos, pinaulanan ko ng suntok ang kanyang mukha. “Anong sabi mo? Nagkakasakit ako kapag nabasa? Takot ako sa tubig? Hindi ako naliligo? Um! Um! Um!”

Ngunit syampre, magaling naman talaga siyang umilag, takip-takip ng kanyang palad ang mukha, umiiwas sa aking suntok ngunit nagtatawa na sumisigaw ng, “Aray kopo! Aray kopo! Hindi ko sinabi iyan ah! Biro lang iyong sa akin! Biro lang!” Hindi ako pinatulan.

Ngunit hindi ko siya nilubayan hanggang sa naabot ng aking kamao ang kanyang ulo at nabatukan ko ito... At hindi ko lang sya nabatukan; sinambunutan ko pa siya at inuntog ang ulo sa dingding na kawayan.

“Arekopppp! Ansakit noon ah!” sambit niyang nakatingin sa akin, haplos-haplos ang natamaang ulo ngunit nakangiti ng hilaw.

“Buti nga sa iyo!” at dali-dali na akong umalis, hila-hila ko pa rin si Brix hanggang sa nakalabas na kami ng bahay.

“Alam mo… simula noong maliit pa ako, dito kami palaging naliligo ni kuya Andrei” ang wika ko kay Brix noong naupo na kami sa may pampang ng ilog sa lilim ng isang malaking puno ng talisay.

“Ay ganoon ba?”

“Oo… dito kami naghaharutan, dito kami naghahabulan, dito ko rin palaging tinatago ang kanyang damit kapag naliligo siya.”

Nilingon ako ni Brix. “Mahal mo talaga ang kuya Andrei mo ano?”

Binitiwan ko ang isang hilaw na ngiti. Ngunit inamin ko ko it okay Brix. “Oo. Sa kanya ko naranasan ang sarap na mayroong isang kuya na nagmamahal; nangungulit, nagpoprotekta. At kahit na inaaway ko iyan, hindi iyan papayag na lulubog ang araw na may galit pa rin ako sa kanya. Pipilitin niyang tumawa uli ako at yumakap sa kanya. Kakargahin niya ako, manghinig ng sorry... Kahit kasalanan ko. Ayaw niyang magtanim ako ng galit sa kanya. At wala rin kaming sikreto. Lahat ng bagay sa kanya ay sinasabi niya sa akin. Kahit saan siya pupunta, nagpapaalam siya sa akin. Kadalasan, isinasama niya ako…”

Tahimik. Binitiwan ko ang isang malalim na buntong-hininga.

“At noong lumayo na siya dahil nagpunta ng Maynila ang kanyang pamilya, dito sa pampang na ito ako nagpupunta kapag na-miss ko siya. Dito ko sinasariwa ang mga masasayang alaala namin ni kuya Andrei. At kahit kasagsagan pa iyon ng aking kamusmusan, tandang-tanda ko pa ang lahat. P-parang gaya rin ng ilog na ito. Halos walang ipinagbago. Parang walang kaubusan ang tubig. Walang pagbabago ang direksyon na kanyang patutunguhan. Ang buong akala ko nga, ganoon din si kuya Andrei na kagaya ng ilog ay hindi magbabago…”

Nanatiling tahimik lang si Brix.

“K-kaso… hindi pala. Simula noong nagkalayo kami, nag-iba na siya… Na-miss ko iyong dating kuya Andrei ko na mahal na mahal ako, na ako palagi ang unang taong naiisip niya kapag malungkot o masaya siya.” at napayuko na lang ako pilit na pinigilan ang sariling huwag umiyak.

“B-bakit siya nagbago?”

“Ewan. Siguro dahil may babae na siya. Noong nasa Maynila siya, nagkaanak siya. At noong nasa military naman siya, hayan… bigla ko na lang nalaman na may babae na siya at magpakasal na.”

“Kaya ka ba galit sa kanya?”

“Oo…”

“Hayaan mo, love. Ngayon lang siguro iyan. Sa katagalan, matatanggap mo rin iyan. Kasi, talaga namang sa buhay ay hindi maiwasang may mga pagbabagong magaganap, di ba? At kung mahal mo ang kuya Andrei mo, hindi mo papayagang habambuhay na magkimkim ka ng sama ng loob sa kanya. Baka… kapag nagkaanak na ang kuya Andrei mo, matutuwa ka na rin kasi, magkakaroon ka na ng pamangkin sa kanya.”

“Ewan ko lang. Parang hindi ko talaga matanggap. Minsan nga naiisip kong mas mabuti pang mamatay na lang kaming pareho upang ang tanging nasa alaala ko ay ang aming pagiging close sa isa’t-isa. At wala nang ibang sisingit pa sa pagmamahal niya sa akin.”

Tahimik.

“Nakakainggit naman ang kuya Andrei mo.”

“Bakit mo naman naitanong iyan?”

“Ako kaya kapag lumayo sa iyo ay hahanap-hanapin mo, hihintayin mo?”

Natahimik ako nang sandali. Napaisip. Parang binatukan. Kasintahan ko nga pala si Brix ngunit hindi ko man lang naisip nab aka nasaktan ko siya sa aking mga sinasabi. Pero totoo naman din talaga; mas matimbang pa rin sa akin si kuya Andrei. “O-oo naman.” ang isinagot ko. Ayaw ko ring masaktan ang damdamin niya.

Napangiti siya, inakbayan ako.

“Marami na rin kaya tayong pinagsamahan. Maraming bagay ang natutunan ko sa iyo. Mabait ka, tinutulungan mo ako. Ipinaglaban. At higit sa lahat… mahal mo ako. Paano pa kita malilimutan niyan?”

Na dahilan naman upang ilingkis na ni Brix ang braso niya sa aking beywang at hinalikan ako sa pisngi. “Hindi lang mahal. Mahal na mahal na mahal…”

“Mahal din kita.” ang sagot ko. “Pero huwag tayong maglantad dito kasi… baka may makakakita sa atin.” ang dugtong ko rin.

Nasa ganoon kami ka seryosong pag-uusap noong mula sa aming likuran ay may nagsalita ng, “Ay! Nandito sina Alvin!”

Halos magkasabay kaming napalingon ni Brix sa aming likuran.

Si Ella. Kasama si kuya Andrei.

Feeling ko ay bigla na naman akong nawalan ng gana sa pagkakita ko sa kanilang dalawa. Bigla akong napasimangot at ibinaling muli ang aking paningin sa ilog.

“Wow! Sarap maligo! Ligo tayo tol!” ang sigaw naman ni kuya Andrei. Hindi ko alam kung ako iyong sinabihan niya ng ‘tol o si Brix.

Noong nilingon ko uli siya, nakita ko ang dali-dali niyang paghubad sa kanyang t-shirt at pantalon. Tanging ang puting brief na lamang ang natirang saplot sa kanyang katawan.

Napangiti ako ng lihim. Naalala ko na naman kasi ang dati niyang ginagawa kapag ganoong napapadayo kami sa lugar na iyon. Hindi puwedeng hindi siya maligo kapag nakita niya ang ilog. At ganoon na ganoon lagi ang reaksyon niya, magmadaling maghubad at magsisigaw habang tatakbuhin ang pampang atsaka tatalon o da-dive. At hindi pa rin nagbago iyon. At dati kapag ganoong wala ako sa mood na maligo, ang gagawin ko ay hahayaan siyang mag-isang maligo habang itatago ko naman ang kanyang mga damit. At hahantong ang lahat sa paghahanap niya nito at ang pagsambuno namin, paghahabulan hanggang sa tatakutin ko na siyang isusumbong ko sa mga magulang namin kapag ganoong napipikon na ako at ginigipit niya. Ang kaibahan lang noon sa sa sandaling iyon ay may itinira pa siyang brief sa katawan. Dati kasi ay talagang hubo’t-hubad siyang magtampisaw sa tubig. Siguro ay nahiya lamang siya kina Brix at Ella.

Nahinto ang aking pagbabaliktanaw noong nagsalita si Brix. “Maligo na rin ako love?” ang tanong niya sa akin.

“Eh… S-sige, sige.” ang sagot ko. Nabigla man sa desisyon niya, pinayagan ko na rin.

Naghubad si Brix. At kagaya ni kuya Andrei, brief lang din ang naiwang saplot sa kanyang katawan. Kung hindi lang dahil sa hunk nilang mga katawan, masasabi mo talagang mga paslit sila dahil sa kanilang pagtatawanan, pagsisigawan, paghahabulan, paghaharutan. At mag high-five pa bago mag-uunahan sa pag-dive.

Nakakaaliw silang pagmasdan habang nagtatawanan, naghahabulan sa paglangoy, tila nagpasiklaban silang dalawa kung sino sa kanila ang mas malakas, mas fit, mas karapat-dapat sa isang pa-premyo.

Nasa ganoon akong pagmamasid sa kanila noong, “Hi Alvin…”

Si Ella. At umupo siya sa damuhan, sa tabi ko, pareho kaming nakaharap kina kuya Andrei at Brix na enjoy na enjoy sa paliligo.

“Hi…” ang maiksi kong tugon, hindi ko na siya tiningnan pa. Parang wala akong ganang kausapin siya. Parang gusto ko na nga ring mag walk out sa paglapit pa lang niya sa akin. Di ko lang alam kung ang naramdaman ko ay dahil sa selos o galit sa nangyari sa kanila ni kuya Andrei.

“Ang guwapo talaga ng kuya Andrei mo, no?” ang sambit niya.

Mistulang nakita ko ang isang malaking question mark na nakalambitin sa taas lamang ng aking ulo sa pagkarinig ko sa sinabi niyang iyon. Parang may kakaiba. “Oo…” ang maiksi ko pa ring sagot.

“Walang taong hindi maiinlove sa kuya Andrei mo. Ma-babae, ma-tomboy… kahit nga lalaki ay naiinlove sa kanya eh, di ba?”

Hindi ko talaga alam kung ano ang ibig niyang tumbukin sa kanyang sinabi. Halos gusto ko nang mag walk out talaga at iwanan siya sa pampang. Ngunit pinigilan ko ang aking sarili. Hindi na lang ako kumibo.

At doon na nagsimulang tumaas ang aking blood pressure noong nagsalita pa ito ng, “Alam ko, Alvin, patay na patay ka sa kuya Andrei mo. At alam ko rin kung paano mo siya bini-brainwash upang ang kuya Andrei mo ay hindi mag-aasawa, at ma-solo mo siya, tama ba ako?”

Pakiramdam ko talaga ay pulang-pula ang aking mukha sa sobrang galit sa narinig na pananalita niya. Hindi ko akalaing ang sinabi ni kuya Andrei na mabait na babae ay makapagsalita sa akin ng ganoon. “Bakit mo nasabi iyan? Sinabi niya sa iyo?”

“Well, not exactly. Paano kasi kapag nag-uusap kami, puro Alvin, Alvin, Alvin ang aming topic. Nakakasawa na. Kapag may tinatanong ako, ang isasagot sa akin ay, pareho kayo ni Alvin, makulit. Kapag hindi ako nagtanong, magkukuwento tungkol kay Alvin. Kapag tinatanong ko kung ano ang iniisip niya, sasabihin sa akin na namiss niya ang bunso niyang si Alvin. Nakakasawa na. Alam mo bang ayaw na ayaw ko sanang pumunta rito. Kaso… ang sabi ng kuya mo, manghingi raw siya ng consent at ipakilala niya raw ako kay Alvin. Hay naku naku… kakainis. Pati ba sa mga bagay na iyan Alvin pa rin ang nasa isip niya? Kulang nag lang magpaalam siya sa iyo kapag nasi-sex kami. Siguro, sobrang bagsik ang ginamit monggayuma sa kanya no?”

“Pinagselosan mo ba ako?” ang naisagot ko na.

“Sasabihiin na nating oo… At halata sa kilos mo na may pagmamahal ka sa kuya Andrei mo. Siguro ginamit mo lang si Brix para takpan ang naramdaman mo sa kanya, ano? Alam mo... hinid ko talaga akalain na bakla ka eh. Nice din naman pala na sumama ako rito. At least, may nadiskubre ako. At ngayong alam ko na, hinding-hindi ako papaya na isang bakla lamang ang aagaw kay Andrei sa akin.”

“Ang dumi-dumi pala ng isip mo. Akala ko mabait ka. Sayang, iyan pa naman ang sinabi ni kuya Andrei sa amin, na mabait ka. Iyon pala… may sa demonyo ka!”

At narinig ko na lang ang pagbitiw niya ng isang tawang nakakaloka. Iyong pigil ngunit nang-aasar. Parang sa isang demonyo talaga. “Alam mo Alvin, maraming tanga ang nabiktima dahil sa maling akala. Ang iba pa nga ay nagpakamatay eh. Gusto mo, magpakamatay ka na rin? Ok lang sa akin… Matutuwa ako!” at tumawa uli.

“Ang sama mo pala talaga, hindi ko akalain. Na-deceive mo si kuya Andrei! Naloko mo siya! Demonyo ka!”

“Woi… ikaw naman. OA ka ah. Slight lang naman. New recruit pa lang ako. Hindi pa full-pledged na demonyo. Maghintay ka kapag may ginawa kang hindi maganda. Makikita mo ang bagsik ko. Marunong ka bang humawak ng baril? Ako, marunong!” sabay tawa.

“Siguro itinago mo ang tunay mong ugali sa kanya upang mahulog ang loob niya sa iyo ano? Siguro matagal mo nang pinagplanuhang maangkin ang kuya Andrei ano?”

“Hindi naman matagal, ikaw talaga oh” ang sagot pa niyang sarkastikong nakangiti. “Sandali ko lang naplano iyan. Hindi ko kasi akalaing mabilis bumagsak sa bitag ang kuya mo eh. Paniwalang-paniwala sa mga drama ko! Sabagay, tunay na babae ako, maganda pa, sexy, mahaba ang buhok. Paano ba naman kasi, kung hindi ako gagawa ng paraan, malamang hindi ko maaangkin ang kuya Andrei mo. Marami kayang nagpapantasya sa kanya. Guwapo siya, di ba? Ikaw nga in love eh, kami pang mga babae… At syempre, magbait-baitan ako, iyon ang mga type ng mga katulad ni ‘kuya’ Andrei, di ba?” pag-empahsize pa niya sa salitang “kuya”.

“Oh my God! Ang sama-sama mo!” ang nasambit ko na lang.

“Mas masama pa ako d’yan.” ang pabulong niyang sabi. “Atin atin lang ha… alam mo ba, itong batang ipinagbuntis ko, hindi sa kuya Andrei mo ito eh. Ginawa ko lang siyang salvador del mundo. Two-birds in one stone kumbaga. Di ba swerte? Daig ko pa ang nanalo sa mega lotto!”

At doon na ako tumayo. Sa tindi ng galit ko, hindi ko napigilan ang sarili kong hablutin ang buhok niya upang makatayo siya at noong nakatayo na, pinagsasampal ko rin siya. “Hindi mo puwedeng lokohin ang kuya ko! Hindi ka puwedeng magpakasal sa kanya! Demonyo ka! Manlolokoooooo!”

“Alvinnnnnnnn!!!” ang sigaw na narinig ko sa gitna ng pagsasampal ko kay Ella.

Si kuya Andrei. Nakita pala niya ang nangyari at nagmadali itong lumapit sa amin, sa kanyang likuran ay nakasunod si Brix.

“Ano bang ginawa niya sa iyo tol! Bakit mo siya pinagsasampal?”

“Sinungaling siya ku--“

Hindi ko na nagawang tapusin pa ang aking sinabi gawa nang niyakap na ni kuya Andrei si Ella at nagsalita na ito habang nag-iiyak ng, “Sinabihan ko lang naman siya honey, na malapit na nga ang kasal natin at malapit na rin siyang magkaroon ng pamangkin. Ngunit pinabintangan niya akong pokpok at ginawa lang daw kitang salvador del mundo dahil ibang lalaki raw ang nakabuntis sa akin. At iyon na… sinambunutan na niya ako at tinadyakan at pinagsasampal.” at humagulgol na siya, sumandal sa dibdib ni kuya Andrei.

Hindi ko talaga maipaliwanang ang tindi ng pagka-shock ko sa mga kasinungalingang sinabi ni Ella. Parang hindi ako makapaniwala na mayroon pala talagang taong akala mo ay sa pelikula mo lang makikita ang tindi ng kasinungalingan at pagka-kontrabida.

Hinarap ako ni kuya Andrei at galit na galit na, “Totoo ba ang sinabi ni Ella? Pinagbintangan mo siyang pokpok at ibang lalaki ang nakabuntis?”

“Naniwala ka ba talaga sa kanya kuya?”

“Bakit hindi ako maniniwala? Ikakasal na kami at anak ko ang ipinagbuntis niya!”

“Kuya, sinungaling ang babaeng iyan! Di mo ba alam???” ang sagot ko.

Kumalas si kuya sa pagkakayakap ni Ella at hinawakan ang aking kamay, “Halika nga rito at mag-usap tayo” at baling kina Brix at Ella, “Sandali lang kami”.

Hila-hila niya ang kamay ko, nagmamadali niya kong dinala sa malayo-layong bahagi ng pampang, sapat na hindi marinig ang kung ano man ang sasabihin niya. “Tol… ikaw ang nanghikayat sa akin na pakasalan ko si Ella, di ba? Noong una, ang sabi ko sa iyo na ayaw kong pakaslan siya. Dahil... dahil, ikaw ang mahal ko, tangina! Bakit ngayon bigla mo na lang siyang sinaktan at siniraan?!!” ang galit nag alit niyang panunumbat.

“Dahil noon... hindi ko alam na demonyo pala ang babaeng iyon. Kung alam ko lang na ganyan pala siya ka sama, hindi ako papayag na makasal ka sa kanya! Hindi mo alam na ginawa ka lang niyang panakip-butas? Sabi mo sa akin, malakas ang pakiramdam, ang pang-amoy mo dahil sundalo ka! Hindi mo ba napapansin? O hindi na gumagana iyang sinasabi mong pang-amoy? At heto pa, hindi ko siya siniraan! Talagang sinungaling siya! Niloloko ka lang niya! Buksan mo ang mga mata mo!”

“Ano ba nag pruweb mo na niloloko lang niya ako?”

“Sinabi niya?”

“Siya mismo ang nagsabi? Kasiraan niya, sinabi niya sa iyo???”

Natameme naman ako sa tanong niyang iyon. Hindi ko kasi alam kung paano ipaliwanag. At kung bakit niya mismo sinabi sa akin, hindi ko rin alam. Baka balak lang talaga niyang pag-initin ang ulo ko. Psy-war ba ang tawag doon?

“Tol… naintindihan kita. Maaaring hindi mo lang talaga matanggap si Ella. Pero huwag ka na lang magsalita ng ano mang nakasisira sa kanya, at lalo nang huwag mo siyang saktan. Naintindihan mo ba ako? Ngayon, mag-sorry ka sa kanya!”

At doon na parang gumuho ang lahat ng intensyon ko pa sanang ipaliwanag sa kanya ang lahat. Para kasing sarado na ang isip niya na pakinggan pa ako. Kaya dali-dali akong bumalik sa pampang kung saan sina Brix at Ella naroon. Sumunod naman siya.

Noong naroon na kami saka na ako nagsalita. “O sige… maniwala ka sa kanya. Hindi naman problema sa akin iyan dahil kapag nakasal na kayo, kayong dalawa lang naman ang maglolokohan, at ikaw ang kawawa dahil tanga ka. Atsaka… tama naman siya. Nagalit nga ako sa kanya dahil una, hindi ko naman pamangkin talaga iyang nasa sinapupunan ng babaeng iyan, eh. Dahil granting na anak mo nga iyan, bakit… magkapatid ba talaga tayo? Hindi naman, di ba? At oo… pinagbintangan ko nga siyang ibang lalaki ang nakabuntis sa kanya. Sa mukha pa lang ng babaeng iyan kasi ay hindi mo na mapagkatiwalaan. Di ba noong bata pa ako, sinabi mo sa akin na marami akong hula na naging totoo? At ngayon, huhulaan kong totoo ang aking mga sinabi sa kanya. Kaya kung ako ikaw, ipa-DNA test ko kaagad ang bata paglabas na paglabas pa lang sa sinapupunan niyan. Ngayon, doon naman sa pagsambunot at pagsasampal ko sa kanya, huwag mo nang igiit na mag-sorry ako sa kanya. Ibalato mo na lang iyon sa akin. Parang talent fee ko na lang. Ako ang best man mo sa kasal ninyo, di ba? Malaking trabaho kaya ang magkunyari at umarte sa kasal. Kaya, ang pagsambunot at pagsasampal ko sa kanya, iyon na ang talent fee ko. Kulang pa nga iyon eh! Pero dahil sa iyo, discounted na lang iyon. Kasya na sa akin ang sampal at pagsambunot sa kanya!” sabay talikod at hawak sa kamay ni Brix, “Tayo na love…”

Pinulot ni Brix ang mga damit niya na nakalatag lang sa damsuhan at binitbit lang ang mga ito sa kanyang bisig habang hawak-hawak ang kamay kong nakabuntot sa akin patungo sa bahay.

Hindi ko na sila nilingon. Siguro natulala silang dalawa sa mataray kong sagot. Sa sarili ko lang, “Ba’t nga pala ako nakialam sa kanila? May sarili na silang buhay at kahit maglokohan sila, mag-iputan sa ulo, magpatayan, wala na akong pakialam.”

“H-hindi mo pala totoong kapatid si kuya Andrei love?” ang tanong ni Brix sa akin.

Mistula rin akong binatukan sa tanong ni Brix na iyon. Naalala kong never kong inamin sa kanya na hindi kami tunay na magkapatid ni kuya Andrei at ang alam lang niya ay talagang tunay kong kuya si kuya Andrei. “S-sorry love, hindi ko sinabi sa iyo. Magbest friends kasi ang aming mga magulang at sa hangarin nilang magkaisa ang aming mga pamilya sa pamamagitan namin, kung kaya pinalaki nila kami na isiniksik sa aming mga isip na magkapatid talaga kami. Ang plano nga nila ay kung naging babae lang ako ay magiging arranged ang pag-aasawa naming dalawa.

“G-ganoon ba?”

“Oo love. Ganyan ang kuwento namin. At simula noong namulat ang aking isip, kuya ko na talaga ang turing, at pagtrato ko sa kanya. Wala akong ibang alam na trato sa kanya kundi kuya.”

“Kaya pala ganyan mo siya kamahal. Walang pinagkaiba sa tunay na kapatid…”

“Totoo iyan love.”

“Maiba tayo… bakit mo pala sinaktan si Ella?”

“Matanong kita, maniniwala ka bang ang babaeng iyon ay makakagawa ng kalokohan?”

Nahinto si Brix, nag-isip. “P-parang mahirap isipin love…”

“See? Talagang napakagaling niyang manloko. Sanay na siguro ang babaeng iyon” ang sagot ko.

At ikinuwento ko kay Brix ang lahat. At si Brix man ay hindi makapaniwalang sa ganda at inosenteng mukha ni Ella ay magawa nito ang mga sinabi niya sa akin at manloko pa kay kuya Andrei.

“Sabihin natin sa kuya Andrei mo love...”

“Too late. Pinanindigan na niya ang babaeng iyon at buo na ang paniwala niyang sa kanya nga ang batang dinadala nito. Ayokong magmakaawa sa kanya. Matanda na siya at alam na niya ang kanyang ginagawa.”

Ewan… sa sobrang bilis ng mga pangyayari at sa tindi ng galit ko pati na kay kuya Andrei, parang gusto ko na lang na makasal na sila agad upang magkaalaman na, na niloloko lang siya ng babaeng iyon. Parang napagtanto kong talagang compatible silang dalawa; custom-made for each other kumbaga. Iyong isa, manloloko at iyong isa naman ay loko-loko.

Nasa loob ng kuwarto na kami ni Brix noong narinig ko ang pagdating nina kuya Andrei at Ella. Nagpupuyos pa rin ako sa galit, iniisip kung anu-ano na naman kaya ang isiunulsol ng babaeng iyon sa kanya.

At maya-maya lang ay narinig ko nang nagsalita si kuya Andrei, “Nay, tay… aalis na kami. Iyon lang naman ang pakay naming dito; na pormal kong ipakilala sa inyo si Ella at ang pagpapaalam naming sa takda ng aming kasal. Pupunta po kayo ng itay nay ha?”

“Oo naman. Dadalo kami ng itay mo at si Alvin.”

“O siya nay, magpaalam na rin ako kay Alvin…” At narinig ko ang mga yapak patungo sa kuwarto ko. “Tol… aalis na kami. Sa kasal ha? Best man ka namin!”

Hindi na ako sumagot. Sa isip ko lang, “Nasampal ko na kaya iyong babae mo kaya wala nang atrasan. Oo, dadalo ako.”

Hanggang sa narinig ko na lang muli ang mga yapak palayo sa kuwarto ko.

Hindi ko lubos maisalarawan ang aking naramdaman. Parang nagkalabo-labo na ang mga emosyon. Kung dati ay gusto kong manghinayang na mawala siya sa akin, sa oras na iyon ay sobrang nainis ako sa kanya. Nasabi ko tuloy sa sarili ko na mas ok pala talaga si Brix kaysa kanya. Bobo pala siya at tanga. Dapat lang na magsama sila ni Ella. Sa pagkatanga niya, he deserves a demon.

Huling gabi na namin iyon ni Brix sa amin. Maghahating-gabi na ngunit hindi ako dalawin ng antok. Ang naglalaro sa aking isip ay ang kasal ni kuya Andrei sa babaeng iyon. Nilingon ko si Brix sa tabi ko. Himbing na himbing siya.

Dahan-dahan akong tumayo at tahimik na tinumbok ang pinto. Maingat ko itong binuksan at lumabas ng bahay. May bangkong kawayan sa harap ng bahay namin at doon ako naupo. Maaliwalas ang kalangitan at nasa tuktok ng kabilugan ang buwan.

Sa harap ko naman ay ang manggang itinanim para sa akin ni kuya Andrei. Habang hinahampas ito paminsan-minsan ng marahang bugso ng hangin, mistulang kumakaway ang kanilang mga sanga sa akin. Biglang nanumbalik ang mga ala-ala ko kay kuya Andrei. Noong kabataan pa lamang namin kung saan, ramdam na ramdam ko pa ang labis niyang pagmamahal. Naalala ko rin ang eksenang pagtanim niya sa unang mangga, at pagkatapos, sa pangalawa. Ang sabi niya na kapag nangungulila ako sa kanya, sa puno ng manggang iyon daw ako lalapit, uupo sa lilim noon at kausapin ang puno. Sobrang ironic. Kasi… hindi na ako nangungulila sa pagkatao niya kundi sa panahong nagdaan kung saan tila pag-aari ko ang buong mundo dahil sa sobrang pagmamahal niya sa akin.

Walang ni isa mang tao sa paligid. Ni ang mga aso ay tahimik nang natutulog. ang tanging naririnig ko na lamang ay ang mga ingay ng kuliglig at insektong panggabi. Feeling ko ay parang nag-iisa lang ako sa mundo, sa isang planetang tanging ako lamang ang nakatira. Sa tindi ng aking kalungkutan, hindi ko namalayang tumulo na pala ang aking mga luha. Pinahid ko ang mga ito.

Nasa ganoon ako kalalim na pag-iisip noong mula sa aking likuran ay mag nagsalita. “Anak… bakit hindi ka pa natutulog?”

Nilingon ko ang pinagmulan ng boses sa aking likuran. Si itay. “Eh… h-hindi po ako makatulog eh.” ang malabnaw kong sagot. Pakiramdam ko ay lalong bumigat pa ang aking pakiramdam sa pagsulpot niya sa aking pagmumuni-muni.

Umupo ang itay sa dulo ng bangkong kawayang inupuan ko. Tila may iniisip din siya, malalim.

“B-babalik na po ako sa kuwarto ko tay… Matutulog na po ako” ang pagpapaalam ko. Hindi kasi ako ganoon ka close sa itay ko. Hindi ako sanay na magtanong kung ano ang kanyang iniisip. Sa ganoon ka-awkward na sitwasyon kung saan mabigat ang aking dinadala at nasa gilid lang ang itay na tila nag-isip din ng malalim, hindi ko kayang makipagtagisan ng patagalan sa pag-upo sa bangkong kawayan ng walang imik.

Nakatayo na ako at nakatalikod at akmang aakyat na sa hagdanang kawayan patungo sa aking kuwarto noong, “Alvin… maupo ka muna, may sasabihin ako sa iyo.”

Nagulat ako sa narinig. Hindi ko kasi alam kung ano ang sasabihin niya. Bumalik ako at muling umupo sa bangkong kawayan, sa tabi niya.

“P-pasensya ka na sa akin.”

“P-pasensya po saan?”

“Sa pagtrato ko sa inyo ni Brix.”

“O-ok lang po iyon, itay…” ang malabnaw kong sagot. Hindi ko na itinuloy pa ang sasabihin. Hindi ko kasi alam kung hanggang saan ang alam niya tungkol sa amin ni Brix.

“Alam mo anak… Noong isinilang ang kuya Andrei mo, sobrang saya ang aming nadarama. Kami ng inay mo ay sobrang masaya rin dahil ang usapan namin ng mga magulang ni Andrei ay ang magkaroon din kami ng anak – na babae na siyang gagawin naming magiging kabiyak ni Andrei kapag lumaki na. Pangarap namin ng mga magulang ni Andrei ang pagdugtungin at pag-isahin ang mga pamilya natin. Best friend ko ang ama ni Andrei at best friend din ng inay mo ang ina ni Andrei at ang numero uno naming pangarap ay ang tuluyang magkaisa ang ating mga pamilya… sa pamamagitan ninyo. Ngunit noong ikaw ay dumating sa amin, tila gumuho rin ang aming mga pangarap. Kasi, hindi ka naman maaaring ikasal kay kuya Andrei mo. Pinilit naming magkaroon ng anak muli, pati na ang mga magulang ni kuya Andrei mo ngunit siguro, sadyang hanggang doon na lamang ang kayang ibigay ng nasa itaas sa amin. Medyo nalungkot ako. Isiniksik ko na lang sa aking isip na hindi na talaga matupad ang pangarap namin ng inay mo at ng mga magulang ni kuya Andrei mo na magbigkis, magkaisa, madugtong ang ating mga pamilya sa pamamagitan ninyong dalawa. Ang konsuwelo ko na lang ay na isang araw, magtagumpay ka sa iyong pag-aaral, makapag-asawa, at magkaroon ng mga anak na siyang magpatuloy sa aming mga pangarap. Ang kunsuwelo ko ay kung hindi man sa inyo ni Andrei matupad ang gusto naming, sa inyong mga anak na. Iyan ang palaging sinasabi namin kay Andrei.”

Napahinto ang itay ng sandali. Nagbalik din sa aking isip ang palaging sinasabi ni kuya Andrei na mag-asawa ako, magkaroon ng pamilya, ng anak. Mistulang nagkaroon ng kaugnayan ang mga sinasabi niyang iyon sa sinabi ng itay.

“Noong nalaman kong iba pala ang katauhan mo, at k-kasintahan mo si Brix… doon na naman ako nagdamdam. Nalungkot. Para kasing pinaglaruan lang ng tadhana ang aming mga plano sa buhay. Kasi… siguradong hindi na talaga matuloy ang aming mga mithiin. Kaya medyo nasaktan ako.”

Tahimik pa rin ako. Hinyaan ko lang siyang magsalita. Sa isip ko, “Kaya pala ganoon na lang ang pagtrato niya sa amin ni Brix”

“Nitong araw na ito lang, napag-usapan namin ng inay mo ang kalagayan mo, ninyo ni Brix. At alam mo ba kung ano ang nasabi naming dalawa ng inay mo?”

“A-ano po?”

“Kung talagang ganyan ka na rin lang, e di sana, si kuya Andrei mo na lang ang naging kasintahan mo…”

“P-po?” Ang lumabas na kataga sa aking bibig. Parang sobrang nagandahan ako sa kanyang binitiwang salita na siyang naging dahilan upang masamid ako at napatingin na lang sa kanya. Parang gusto kong yakapin ang aking itay at sabihin sa kanya ang lahat ng aking paghihirap dahil sa pagmamahal ko kay kuya Andrei.

Ngunit pinigilan ko na lang ang aking sarili dahil alam ko, wala na ring saysay ang lahat. Walang patutunguhan ang pagmamahalan namin ni kuya Andrei dahil una, may Brix na ako at pangalawa, ikakasal na nga siya.

Ngunit doon na rin tuluyang bumuhos ang aking mga luha noong tinanong uli ako ng itay ng, “Ikaw ba ay kaya mong mahalin bilang kasintahan ang kuya Andrei mo?”

Yumuko na lang ako, lihim na pinahid ang aking mga luha. “Hindi naman po mahirap mahalin si kuya Andrei tay. Mahal na mahal ko po ang kuya Andrei ko, higit pa sa kapatid… Ewan ko lang po kung kaya rin niya akong mahalin na katulad sa pagmamahal ko sa kanya.”

Natahimik sandali ang itay. “May Ella na siya, magkakaroon na ng anak, at ikakasal na rin...”

Hindi na umimik pa ang itay. At dahil doon, tuluyan na akong nagpaalam upang matulog. Naiwan ko siyang nakaupo sa bangkong kawayan sa harap ng aming bahay.

“Hayaan mo, anak... para sa iyo, pag-aralan ko ang sariling matanggap si Brix.” Ang narinig kong sambit ni itay.

Huminto ako sandali. Tingininan ko ang itay sabay bitiw ng isang pilit na ngiti sa kanya. “S-salamat po.” at dumeretso na ako sa aking kuwarto.

Nakahiga na ako sa aking kama na dala-dala sa aking isip ang mga sinabi ng itay. Natuwa na sana ako dahil wala na pala siyang tutol na mahalin ko si kuya Andrei ngunit imposible namang matupad pa ito dahil ikakasal naman si kuya Andrei. Pakiwari ko tuloy ay napaka-walang-awa talaga ng tadhana. Puwede naman pala sanang magiging kami ni kuya Andrei pero bakit niya pa kami pinahirapan…

At ang isang bagay rin na bumabagabag sa aking isip bago ako nakatulog sa gabing iyon ay ang nalalapit na kasal ni kuya Andrei at Ella. Hindi ko maitago sa sarili na hindi ko pa talaga ganap na natatanggap ito. May isang bahagi ng aking isip na mistulang nag-udyok na harangin ko ang kanilang kasal, tutal may dahilan naman ako; inamin sa ni Ella na hindi si kuya Andrei ang ama ng bata na nasa kanyang sinapupunan.

Ngunit may isang bahagi rin ng aking utak ang nag-udyok na mag move on na ako dahil may Brix na ako na sigurado namang mahal na mahal ako.

Hindi ko talaga alam kung ano ang aking gagawin. Litong-lito ang aking isip. Iyon ang huling natandaan ko sa gabing iyon.

Sumapit ang araw ng kanilang pag-iisang dibdib ni kuya Andrei at Ella. Bagamat hindi ako naging handa okasyong iyon, pinanindigan ko pa rin ang pagdalo. Naroon ang mga magulang ko sampo ng mga magulang nina kuya Andrei.

Pakiwari ko’y napakabilis lang ng mga pangyayari. Ni kung paano ako napunta sa lugar ng kanilang kasal ay halos hindi ko na maalala pa. Parang bigla na lang akong sumulpot doon at noong nandoon na ako, maayos na ang lahat na parang ako na lang ang hinintay upang matuloy na ang seremonya. Marahil ay dahil iyon sa sobrang pag-iisip ko na sana ay matapos na lang ang kasal at wala na akong pakialam sa iba pang mga pangyayari.

Sa labas ng simbahan nakita ko si kuya Andrei habang hinihintay ang pagdating ni Ella. Napaka-guwapo niya sa suot niyang itim na coat at dotted lightbrown na tie. Noon ko lang siya nakita sa ganoong kasuotan at hindi ko maiwasan sa aking sarili ang hindi manghinayang at mainggit kay Ella.

“Tol… ang guwapo-guapo ng bunso ko!” ang sambit niya sa akin noong nakita niya akong palapit na sa bungad ng pintuan ng simbahan. Halos pareho kasi kami ng suot. Naka coat and tie rin ako, itim na slacks, may puting rosas sa kaliwang bahagi ng dibdib. Ang kaibahan lang sa aming suot ay ang kulay ng aming mga tie.

Hindi ko siya pinansin. Sobrang bigat ng aking kalooban. Mistulang hindi ako makahinga sa tindi ng sakit na aking naramdaman at ni pagsasalita ay hindi ko kayang magawa. Alam ko, kahit na pilit akong ngumiti, bakas pa rin sa aking mukha ang ibayong lungkot na aking itinatago.

Nilapitan niya ako, niyakap. Ngunit hindi ako gumanti sa kanyang yakap. Sa loob-loob ko lang, nilabanan ko ang aking sariling huwag bumigay. Gusto kong maging manhid, gusto kong maalis sa aking puso ang mga bagay-bagay na aking naramdaman.

“Tol… alalahanin mo palagi na kahit ilang beses man akong ikasal, ikaw pa rin ang tunay na nagmamay-ari ng aking puso.” ang bulong niya habang niyayakap niya ako.

Hindi ko alam kung sampalin ko siya o pagtawanan sa kanyang sinabi. Ngunit pinili ko pa ring manahimik. Ang pagpunta ko roon ay bilang respeto na lamang. Kung may ibang bagay man maliban dito, ayoko nang sakyan pa ang mga ito.

Marahil ay dahil mga sundalo ang ikinasal, marami ring naglipanang militar na nakauniporme pa. ang iba ay nakasuot sibilyan ngunit lantaran ang pagdadala nila sa kanilang mga armas.

Maya-maya, dumating na si Ella, nakadamit pangkasal, kumpleto sa kanyang suot na halatang ipina-customized ang cut na lalo pang nagpatingkad sa kanyang angking ganda. Sa paglabas pa lamang niya sa sinakyang kotse, agad siyang nilapitan ni kuya Andrei. Muli, hindi ko na naman napigilan ang aking sariling hindi mainggit. Dali-dali akong tumalikod, pilit na binura sa aking isip ang eksenang aking nakita.

Maya-maya, nag-ingay na ang trumpeta ng bugle corps, pahiwatig na magsimula na ang kasal.

Naunang nagmartsa ang mga bridesmaid at groom’s men, at ako, kasama ang bride’s maid ang huli. Pakiwari ko ay hinid lumapat ang aking mga paa sa sahig ng pasilyo habang ako ay nagmamartsa. Kahit ang mga taong nakatingin sa amin, ang mga magulang kong siguradong tiningnan ako, ay hindi ko napansin. Abala ang aking isip sa paghanap ng paraan upang hindi ko maramdaman ang sakit.

Noong narating ko na ang aking upuan. Naupo akong mistulang wala sa sarili. Hanggang sa narinig ko muli ang mga trumpeta at ang ingay na nanggaling sa mga swords na itinaas ng mga myembro ng isang platoon na ginawa nilang arko upang dumaan si Ella sa gitna ng pasilyo ng simbahan.

Nanatiling nakaharap lang ako sa altar. Ayaw ko siyang tingnan. Ayaw kong may makita akong eksenang lalong magpatindi lang sa pagdurugo ng aking puso.

Noong silang dalawa na ang nasa altar, nagsimula ang ang misa. Nagsitayuan ang mga tao, nagsimula rin ang paunang kanta. Pakiwari ko ay napakasaya ng lahat ng mga taong naroon, maliban sa akin. Para akong isa sa mga kandilang itinirik sa simbahang iyon, unti-unting nauupos habang palapit na palapit na ang takdang oras ng kanilang pag-iisang dibdib. At habang nasa ganoon akong kalagayan, kusa namang nanumbalik sa aking alaala ang mga nakaraan namin ni kuya Andrei. Nakita ko ang sarili ko sa aking isip; isang paslit na nasa bukid, walang kamuwangmuwang sa mundo, ngunit natutong magmahal sa isang lalaking itinuturing niyang kuya. Tila isang talon ng mga alaala ang kusang nagsilabasan, naroon ang kung paano nagsimula ang aming munting lihim, ang kantang “Old Photographs: na inalay niya sa akin, ang aming litrato kung saan yakap-yakap niya ako, ang singsing na ibinigay niya, ang ilog, ang puno ng mangga, ang San Pedro City, ang aming munting away, munting tampuhan, ang mga harutan, tawanan… ang aking kuwarto kung saan nagaganap ang lahat. Halos hindi ko kayang kontrolin ang mga alaalang nagpa-flashback sa aking isip. Hindi ko lang alam kung bakit. Ngunit ang nais na lang sana ng isip ko ay na hindi ko na muling maalala pa ang mga iyon. Kumbaga, iyon na ang huling pagbalik-tanaw ko sa aming nakaraan.

Ngunit ano ba ang magagawa ko? Bagamat alam kong paminsan-minsan akong nililingon ni kuya Andrei na nasa altar, ngunit wala nang halaga ang mga tingin niyang iyon para sa akin. Nanatili akong nakayuko, paminsan-minsang pinapahid nang lihim ang mga luhang dumadaloy sa aking pisngi. At ang nag-iisang panalangin ko sa sandaling iyon ay ang matapos na sana ang torture na iyon ng aking buhay sa loob ng simbahan.

Hanggang sa “I, Andrei Gomez, take you, Ella Florez to be my wife. I promise ot be true to you, in good times and in bad, in sickness and in health. I will love you and honor you all the days of my life…” doon na tila gumuho ang aking mundo sa narinig na pag-exchange nila ng kanilang mga vows.

Hindi ko lubos maintindihan ang aking sa sarili. Bigla kong naalala ang sinabi sa akin ni Ella na hindi anak ni kuya Andrei ang kanyang ipinagbuntis. Parang biglang may bumulong sa aking isip na gumawa ng paraan upang hindi lubusang matuloy ang kanilang pag-iisang dibdib.

Nilingon ko ang aking paligid. Sa isang sulok ay may isang naka-unipormeng army na ang dalang armalite ay nakasukbit sa kanyang balikat.

Hindi ko na nagawang mag-ipsip pa. Tila napakamakapangyarihan ng boses na nag-udyok sa aking utak. Dali-dali kong tinumbok ang nasabing militar at walang pasabing hinawakan ang kanyang armalite, itinutok iyon kay Ella.

May mga nakakita pa sa akin na itinutok ang baril sa bride at nagsimula nang sumigaw. Nakita ko rin si kuya Andrei na nakatutok sa akin dahil sinundan pala niya ako ng tingin. Parang naka-slow motion lang ang lahat sa aking isip. Sa pagkakita ko sa kuya kong nakatingin sa akin, kitang-kita ko ang kanyang pagkagulat sa porma kong nakahawak ng armalite at itinutok it okay Ella.

Ngunit buo na ang isip ko. Pinindot ko ang unlock pin ng armas atsaka ipinutok ko. Tila narinig ko pang sumigaw si kuya Andrei ng, “Tol, huwaaggggggg!!!” Ngunit naalipin na ako ng galit at malakas ang boses na nag-udyok sa aking utak.

“Ra-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-tat! Ra-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-tat!” ang narinig kong ingay na nanggaling sa armalite na aking kinalabit. Naka-automatic pala ito.

Subalit kung gaano kabilis ang aking pagpapaputok ng armalite, mas mabilis ang pagharang ni kuya Andrei sa katawan niya kay Ella. At ang lahat ng bala ng armalite ay sa katawan ni kuya Andrei tumama.

Bagsak si kuya Andrei sa semento. At dinig na dinig ko ang sigawan ng mga tao kasabay sa kanilang pagtatakbuhan.

“Kuyaaaaaaaaaaaaaa!!! Kuyaaaaaaaaaaaa!!!” ang sigaw kong halos sasabog ang aking baga sa tindi ng aking pagsisigaw dahil sa hindi inaasahang ang kuya ko ang aking matamaan.

At lalo pang nagliyab ang galit ko. Itinutok ko muli ang armalite kay Ella, “Mamamatay ka demonya kaaaaaaaaaaaaaaaa! Arrrrrrrrgggggggggg!!!”

Ngunit bago ko pa man nakalabit ang trigger, isang armalite din ang narinig kong pumutok. “Ra-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-tat! Ra-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-ta-tat!”

Isang sundalong nakakita sa aking ginawa at sa akin niya ipinutok ang kanyang baril.

Tumama sa katawan ko ang lahat ng mga bala sa armalite niya. Narinig ko pa ang pagpapanic at pagsisigaw ng mga tao.

Ngunit bumagsak na rin ako sa semento. At ang huling katagang pilit kong isinagaw ay, “Kuyaaaaaaaaa!!!”

(Itutuloy)