Ivan: My Love, My Enemy (01-10)

By: (ash) erwanreid

Source: bgoldtm.blogspot.com

[01]

"I love you Jesse" sigaw ng isang lalaki sa di kalayuan.

Ito ang dahilan kung bakit napalingon si Ivan sa di kalayuan. Napa-maang siya nang makita kung sino ang tinutukoy ng sumigaw. Hindi ba siya nagkakamali? Lalaki ang pinatutungkulan ng sumigaw ng tatlong mahahalagang salitang ng pag-ibig. Maya-maya pa sa kanyang pagmamasid ay nakita niyang niyakap ng sumigaw ang lalaking kaharap nito. Pagkatapos ay mariing hinalikan.

Hindi niya nakayanan ang nakikita kaya binawi niya ang pagkaka-tingin sa dalawang parehong nilalang na nagpapakita ng pag-ibig sa isa't isa. Tumingin siya sa kanyang ina. Napansin nitong naka-ngiti ito habang ang mata ay naka-tingin sa dalawang lalaking wala yatang pakialam kung may makakita sa kanilang masagwang ginagawa.

"Ma?" inagaw niya ang atensyon ng ina. "Bakit parang natutuwa pa kayo sa dalawang iyon?" Dahil para sa kanya masagwa at nakaka-suka ang nakita niya.

"Ivan?" nananaway ang tono ni Divina. "Natutuwa lang ako sa kanila."

"Natutuwa?" nagulat si Ivan sa narinig sa ina.

Ngumiti lang ang kanyang ina.

"Dad, mauuna na po ako sa kotse. I miss you." paalam niya sa puntod ng kanyang ama at inilapag ang hawak na isang bulaklak.

"Ivan, kararating pa lang natin. Aalis ka na agad." paalala ni Divina.

Hindi kumibo si Ivan. Pinagpatuloy lang nito ang pagtalikod at tinungo kung saan naroon ang kotse.

Hindi na kumibo pa ang ina ni Ivan. Muli nitong itinuon ang atensyon sa lapida ng kanyang yumaong asawa.

Na-ngiti ito nang mag-salita. "Natatawa ako asawa ko, sa tinuran ng anak natin." bumuntong hininga muna siya. "Na-mimiss na kita pero alam ko masaya ka na diyan sa langit." ang ngiti kanina ay nadamayan na ng namumuong luha. "Sige sa susunod na uling pagdalaw ha? I love you." Pagkatapos noon ay tumalikod na ang babae para iwanan ang puntod ng pinakamamahal na asawa.

"Ma? Bakit bumalik agad kayo?" tanong ni Ivan nang dumating na ang ina sa sasakyan.

"Wala naman. Saka baka mainip kakahintay."

"Hindi naman. Ayoko lang na makita yung dalawa." nagkunwari pa si Ivan na nandidiri.

Tumawa si Divina sa ginawi ni Ivan.

"Sige na, paandarin mo na at uuwi na tayo."

"Sige ma, sabi mo eh."

Pinaandar na nga ni Ivan ang sasakyan. Nang tinutungo na nila ang daan pauwi ay muling nagsalita si Ivan.

"Ma. Pagka-hatid ko sa iyo sa bahay didiretso ako sa kaibigan ko ha?" paalam niya.

"Sige" sagot ni Divina habang nakatingin sa labas ng bintana.

"Mmm ma? Baka gabihin ako ha?"

"Sige."

"Hindi ka magagalit?"

Napa-tingin ang ina sa kanya nang nagtataka. "Bakit gawain mo na iyan ah?"

Natawa si Ivan. "Wala lang ma."

"May itinatago ka siguro Ivan?" naka-ngiting paghihinala ni Divina.

"Paano mo naman nasabi ma?" hamon niya sa ina.

"Hindi ka mangungulit ng ganyan kung bago lang yang gagawin mo? Babae ba yan Ivan?"

Hindi na tumingin si Ivan sa kanyang ina. Alam naman niyang hindi ito galit. Kahit sa tono ng pananalita nito ay walang bahid ng anumang galit.

"Basta Ma, kapag naging maganda ang resulta ng lakad ko, ipapakila-" naputol niya ang sasabihin. "Sasabihin ko agad sa inyo."

"Ivan?" tawag ni Divina na natatawa. "Alam ko na yan. Buking ka na. Babae nga. Tama ako."

"Ma?" natatawa rin nitong saway sa ina.

-----

Nagising kinabukasn si Ivan sa malakas na katok. Alam niyang ang ina niya iyon dahil sa boses na na nagmumula dito.

"Ivan, tanghali na aba, gumising ka na."

"Opo" sigaw niya.

"Nag-luto ako ng paborito mo." sigaw pa rin ng ina sa likod ng pintuan.

"Opo."

"Hindi ako titigil hangga't hindi ka tumatayo dyan."

"Eto na po tatayo na."

Alam niya na hindi talaga siya titigilan ng ina. Lagi naman na ganoon ang sistema kapag may gusto itong ipagawa. Magluluto ng paborito niya, tapos yun pala may favor lang ang ina.

Binuksan niya ang pinto at nabungaran niya ang ina na kakatok pa sana.

"Ma? Bakit?" nakasimangot niyang tanong sa ina.

"Anong bakit?" tono ng naglalambing. Naka-ngiti. "Tanghali na. Nagluto ako ng spaghetti ngayon kaya kailangan mo nang bumangon."

"Sige po, baba na ako."

Alam kasi ng ina na hindi niya mahihindian kapag spaghetti na ang naka-hain sa mesa.

"Sige hihintayin kita sa baba. Bilisan mo."

Halata ni Ivan ang posibleng mangyari mamaya dahil sa tono ng pagkakasabi na iyon ng ina.

"Opo."

"Teka." muling lumingon si Divina na tatalikod na sana.

"Bakit?" nakakunot ang noo niya.

"Kamusta ang lakad mo kagabi? Ha?" may pangungungulit ang pagtatanong ni Divina.

Napatingala at napatirik ang mga matra ni Ivan ng marinig ang tanong ng ina.

"Bakit nagtatanong lang naman?" depensa agad.

"Walang kwenta."

Nan-laki ang mata ni Divina. Sabay ngiti at tumalikod. Habang naglalakad palayo sa kanya ay may hinuhuni itong na kung anong salita. Hindi niya maintindihan pero alam niyang may halong pang-aasar.

"Si mama talaga." nasabi na lang niya at muling tumalikod sa pinto at tinungo ang kanyang kama. Muli siyang humiga.

"Hay, buhay. Kapag minamalas ka nga naman." sabay buntong-hininga.

Gusto niya pang matulog pero alam niyang babalik ang kanyang ina kapag nagtagal pa siya doon. Ganoon iyon kakulit. Pero hindi siya naiinis sa ginagawa ng ina dahil mas lamang ang nararandaman niyang sweetness sa ginagawa nito.

Tumayo siya at tinungo kung nasaan ang stereo at gusto niyang makinig ng music. Malamang na rock ang piliin niya. Ilang pindot lang ang nangyari nang makahanap siya ng istasyong kasalukuyang nagpe-play ng rock music.

Nagkaroon ng kasiglahan ang katinuan niya ng marinig iyon. Tinodo niya ang volume, at halos maghead-bang siya kasunod sa saliw ng musika.

"Tama-tama para makalimot. Wooo." sigaw niya.

Hindi niya tinapos ang awitin dahil bumaba na siya para tunguhin ang hapag-kainan. Kahit sa baba ay dinig niya ang tugtog na nagmumula sa kanyang kwarto dahil sa lakas.

Nakita niya ang kanyang ina na naghahanda sa lamesa.

"Ano ba naman iyan." reklamo ni Divina. "Ang lakas. Baka magreklamo ang kapit-bahay natin niyan."

"Sinong magrereklamo eh wala naman tayong kapit-bahay sa lugar natin." paliwanag niya.

Napansin ni Ivan na naka-titig sa kanya ang ina. "Bakit ma?"

"Wala. Hindi mo pa nga pala alam."

"Na ano?"

"Mamaya malalaman mo." ngumiti ang ina. "Kumain ka na muna."

Kasalukuyan na silang naka-upo sa harap ng lamesa, kumakain at iba na ang naka-ereng kanta ngunit rock pa rin.

"Kamusta ang lakad kagabi?" tanong ni Divina. Halatang sabik malaman ang detalye.

"Wala nga pong kwenta."

"Akala ko pa naman may iuuwing babae na ang anak ko."

Natawa si Ivan.

"Ano ba nga iyong lakad mo? A-ano ba talaga ang nangyari? Bakit... walang kwenta?"

Nag-isip si Ivan kung sasabihin ang katotohanan.

"Nakipag-eyeball ako sa isang ka-textmate ko."

Nanlaki ang mata ni Divina sa narinig.

"Talaga? Eh anong nangyari? Panget ba? Ano? Hindi mo ba nagustuhan. Aba anak wag ka namang mapili. Bakit hindi ka sumasagot. Ivan, natutulala ka na." sunod-sunod na tanong at pahayag ng ina.

"Ma. Paano ako makakapag-salita eh, ayaw niyo ata ako tantanan ng tanong. Tsaka parang masyado naman yata kayong exaggerative"

Natawa ang ina. "Ano nga?"

"Maganda kaso-" hindi niya naituloy.

"Kaso?" nabitin ang ina.

One look and then yun iba na

malagkit dumikit ang tingin ng mata

Kasabay ng huling tanong ni Divina ay dinig na dinig ni Ivan ang pumalit na awitin na pumailanlang sa ere na nagmumula sa kanyang kwarto.

Napatayo siya.

"Parang nang-aasar pa ang awitin. Bad-trip." nasabi niya nang mahina.

"Ha?" naguguluhan ang ina pero sa loob loob natatawa ito sa naging reaksyon ng anak.

"Sandali po." at dali-daling umakyat si Ivan para patayin ang kaninang binuhay na stereo.

Everyday parating we're together

Every week, palaging may sleepover

Ang tawag nya sa mommy ko ay tita

Bakit ba, di ko non nakita

Muling naalala ni Ivan ang nangyari kagabi. Nakaka-relate ba siya sa kanta? Halos lundagin niya paakyat ang mga baitang makarating lang kaagad sa kanyang kwarto. Nang makapasok sa kanyang kwarto ay agad-agad niyang pinatay ang stereo.

"Hayss sa wakas." humihingal niyang sambit.

Ngunit parang nadidinig pa rin niya ang awitin kahit pinatay na niya ang stereo. Baka utak na lang niya ang gumagawa noon. Pero hindi, mukhang nanggagaling sa labas ang awiting kapareho ng ayaw niyang marinig.

Napalikod siya sa stereong kaharap at tumingin sa labas ng kanyang bintana. Doon niya laman na sa kaharap na bahay niya nanggagaling ang musika na masakit sa kanyang pandinig.

"At kelan pa nagkaroon ng tao diyan?" tanong niya sa sarili.

This guy's in love with you pare,

This guy's in love with you pare

This guy's in love with you pare

Bading na bading sayo...

Di na ako makasagot ng telepono

Palagi nyang kinakausap ang parents ko

Kulang daw sa tulog at di na makakain

Bakit ba? di pa non inamin

Saka niya muling naalala ang nangyari kagabi.

-----

"Dito na ko." ito ang text ni Ivan sa ka-text.

Napag-usapan nila na magkita sila sa isang mall. Na-una na ang ka-text sa pinag-usapang mall at ngayo'y si Ivan ang humahabol.

Nangi-ngiti si Ivan habang tinutungo ang daan papuntang food-court.

Hahanapin ni Ivan ang ka-textmate niya batay sa ibinigay nito kung paano siya makikilala. Pero kahit hindi naman nito ibigay pa ang detalye kung ano ang suot nito o kung anong kulay ng suot dahil alam na ni Ivan ang mukha nito. Tandang-tanda niya iyon dahil sa mga pinadalang mms nito kamakailan lang. Siyempre, pinagsawaan niyang pakattigan iyon sa kanyang cellphone at ginawa pa niya iyong backgroud image lagi niya lang masilayan ang magandang mukha ng kanyang ka-textmate na ngayo'y makikipag-eyeball na sa kanya.

Nang marating na niya ang food court, agad-agad siyang lumingo-lingon para hanapin ang babaing naka-suot ng kulay pink. Madali naman niya itong nakita ngunit nakatalikod ito sa kanya.

Habang papalapit, naglalaro ang kanyang isipan.

"Ang haba ng buhok. Kahit nakatalikod alam ko nang maganda ang ka-eyeball ko. Yes."

Nasa likuran na siya ng ka-eyeball ng naramdaman nitong may tao sa likod niya. Bahagyang nagulat si Ivan sa ginawang paglingon ng nasa harap. Magsasalita nga dapat siya nang na-una itong magsalita.

Naka-ngiti ito. "Kung hindi ako nagkakamali, ikaw si Ivan?" sabi nito sa baritonong boses.

Parang nabuhusan si Ivan ng malamig na tubig nang marinig nito ang kababaan ng boses. Nangilabot siya. Hindi karaniwan ang ganoong boses sa isang babae. Patay.

"Bakit hindi ka na makasagot?" muli nitong tanong sa ganoon parin tono. Walang pagbabago.

"Mukhang yun nga ang natural nitong boses?" sa isip-isip niya. "O-o ako n-nga si I-ivan." nagkakanda piyok-piyok si Ivan sa pagsaot hindi niya inaasahan na ganoon ang kanyang ka-textmate.  "Sagit lang ha? Punta mo na ako sa c.r. Alam mo na."

"Samahan na kita."

Para kay Ivan nakakaloko ang mga ngiting nasilayan niya sa mga labi ng ka-eyeball.

"Hindi na. Wait ka na lang dito. Ok?"

"Ayaw mo?"

"Ok lang ako. Sandali lang talaga."

"Sige na nga."

Pagkatapos noon ay nagmadali siyang nagpuntang c.r... kunyari.

"Shit." mura niya sa sarili habang binabagtas ang daan. "Bakit ganoon? Akala ko pa naman babae yun pala bakla." napapatiim-bagang siya.

Hindi kasi akalain ni Ivan na nakikipag-textmate pala siya sa isang bading na ang buong akala niya ay babae.

"Mukhang babae naman ang pinapadala niyang mms sa akin ah? Shit." muli siyang napamura.

Pero parang naka-ramdam din siya ng pagka-konsensiya dahil sa pang-iiwan niya.

"Hindi. Tama lang iyon. Niloko niya ako." paliwanag sa sarili niya. "Ang laki ng boses. Hindi ko akalain yun. Ang ganda ng mukha kaso ang boses patunay na bading."

Nakasakay na siya sa dala niyang kotse. Hindi na muna niya iyon pinaandar. Nagpakawala muna siya ng maraming malalalim na hininga masigurado lang na hindi nag-iinit ang mukha niya sa inis, galit, disappointment, at kahihiyan na rin sa ginawang pagtakas.

-----

Muli siyang nagbalik sa kasalukuyan nang  matapos ang awitin may tama sa kanya. HIndi man punto por punto pero ang tauhan sa awitin ay ang kinaayawan niya.

Noong una, nang magpunta sila sa sementeryo nang dalawin nila ng kanyang ina ang yumao niyang ama, ay naka-kita siya ng dalawang magkapareho ng kasarian na nagpapahayag ng kanilang pagmamahalan at natapos niya ang pagmamasid ng naghalikan pa ang mga ito.

Tapos, kina-gabihan lang, bading parin. Hindi na ba matatapos ang panggigitil ng kanyang mga ngipin sa sobrang inis?

Kanina pa nga tapos ang awitin at napalitan na ito ng ibang awitin. Patuloy pa rin siya sa pagkakatayo sa may bintana.

"Bwisit." nasabi niya sa kawalan. "Sira ang kahapon ko, mukhang pati ngayon ay sisirain pa rin? At mukhang sira na nga."

Pagkatapos noon ay tumalikod na siya at muling bumaba.

-----

"Ano ba ang problema mo anak?" tanong ni Divina nang muli siyang maka-upo at magpatuloy kumain.

"Kasi Ma, akala ko, babae yung dapat na ka-eyeball ko kagabi. Yun pala bading Ma."

Natawa si Divina.

"Ma? Nakakainis na nga, tinatawanan niyo pa ako."

"Nakakatuwa lang kaai anak. Naalala mo yung naandoon tayo sa sementeryo...?"

"Opo" sagot kaagad ni Ivan para maputol ang gusto nitong ipaalala. "Huwag mo nang ipaalala."

Muling tumawa si Divina.

"Bakit ba Ma?" naiinis niyang tanong.

"Wala lang. Masama bang tumawa?"

Huminga na lang siya ng malalim ayaw na niyang sumagot, gusto niyang makalimot.

"Mmm... paano kung nagkaroon ka ng bading na kaibigan?"

"Ma? Ayoko ng ganyan. Ayoko na nga isipin ang nangyari kagabi."

"Malay mo lang kasi... alam mo naman ngayon. Maaring kapit-bahay mo pala eh bading."

"Ang kulit naman ni Mama. Wala na kaya ta-" bigla niyang naalala na may tao na pala sa kabilang bahay.

"Malay mo nga lang Ivan. Kunyari, dati mong kalaro, tapos muli kayong nagkita eh bading pala?"

"Si Mama talaga gusto pang pahabain ang tungkol sa mga yan?"

"Oo na nga. Sige na titigil na ako. Na-mimiss ko lang kasing kulitin ng one and only son ko." at ngumiti ang ito ng ubod ng tamis.

"Ok."

"Basta mamaya huwag kang aalis ha?"

"Bakit po?" alam ni Ivan na naroon na ang favor ng ina.

"Pupunta tayo sa kabila."

"Sang kabila?"

"Dyan sa tapat natin. Dumating na kasi si Tita Laila mo."

"Ah, bumalik na pala sila diyan. Kaya pala may nagpapatugtog na."

"Napansin mo na pala. Kagabi lang sila dumating. Niyaya nga akong duon na sa kanila maghapunan. Sabi ko naman, ngayon na lang gabi para kasama kita. Pumayag naman sila. Kaya gusto ko huwag ka munang umalis mamaya. Ok ba yun?"

"Ok."

"Usapan yan ha?" parang kasing edad lang niya ang anak kung makipagkasundo siya kay Ivan.

"Opo. Alam ko na naman na may favor kayo eh."

Tumawa ito. "Saka nga pala, andiyan narin Mico ang dati mong kalaro."

"Talaga." hindi naman sobrang excited si Ivan na nalaman.

"Oo. Kaya kaibiganin mo ha. Baka kasi manibago dito si Mico."

"Sure."

Tamang-tama yun kay Ivan. Sa lugar kasi nila sa loob ng village na iyon halos wala pang naka-tirik na kabahayan. Meron man dalawa tatlo halos wala namang naka-tira dahil puro nag-migrate kung saan-saan. Ang naging kaibigan niya lang doon ay ang anak ng kapit-bahay nila na si Mico nga. Kaso umalis din ito at hindi niya alam kung saan nagpunta. Ngayon nga ay nagbalik na. Mga ilang kalye pa bago magkaroon ng maraming tao sa paligid at kabahayan. Nakakasalamuha niya lang ang mga ito kapag naglalaro siya ng basketball sa clubhouse.

Pagkatapos kumain ay bumalik na siya sa kanyang kwarto. Humiga siya sa kanyang kama pero hindi na siya dinadalaw ng antok. Minabuti nalang i turn-on ang kanyang computer. Noong una ay nag-eenjoy pa siya sa kung ano-anong nababasa, napapanood sa youtube. Napa-gawi na nga rin siya palabas na maselan.

Inabala niya ang sarili sa panonood ng mga porn clips. Bigla niyang naalalang bukas nga pala ang pinto. Tumayo siya at sinara ang pinto ng sigurado. Madalas na niyang gawin iyon, ang manood ng porn clips. Lalo na nang bago pa lang ang internet connection niya pero habang tumatagal ay nakaka-sawaan na rin niya.

Habang pinanonood ang palabas, nakakaramdam na siya ng pag-iinit ng katawan. As usual, ang nagiging epekto ng panonood ng ganoong uri ng palabas. Talaga namang napapasalat pa ang kanyang kamay sa kanyang puson pababa sa kanyang...

Nakarinig siya ng agos ng tubig na nagmumula sa hose. Ang tunog na iyon ay nanggagaling sa labas. Nakaka-curious siya kung sino ang gumagamit na iyon. Kaya itinigil niya ang ginagawa at sumilip sa bintana para matanaw kung saan iyon talagang nagmumula.

Nakita niya sa kabilang bahay sa tapat na may isang maputing...

"Lalaki ba iyon? Pero ang kutis parang babae?" tanong niya sa sarili ng makita kung sino ang gumagamit ng hose na iyon. Nakatalikod kasi kaya hindi pa niya mamukhaan.

Alam niyang magpapaligo ito ng aso pero ina-adjust pa nito ang agos ng tubig. Nang maayos na ay humarap na ang may hawak ng hose.

"Ay lalaki nga. Pero teka, bading nanaman?"

Nahalata ni Ivan na bading iyon nang tawagin nito ang aso.

"Ano ba naman iyan bakit ba bading na naman ang nakikita ko?"

Nang tinamaan na ng tubig ang aso nagpupumiglas ito at nagbisik ng katawan na ikina-inis ng nagpapaligo. Natawa nang bahagya si Ivan sa hitsura ng lalaking pinaghihinalaan niyang bading sa nakakatawa nitong reaksyon.

may karugtong...

[02]

"Vani, wag kang malikot." saway ni Mico habang nagpapaligo sa kanyang alagang aso.

Para namang tao kung makaintindi ang aso at agad itong nag-behave.

"Good dog." natuwa si Mico sa inasal ng kanyang aso. "Ito na, lalagyan na kita ng shampoo. Huwag malikot."

Natapos ni Mico ang pagpapaligo sa aso ng walang kahirap-hirap. Hinugot niya sa pagkaka-sampay ang tuwalya na sinampay niya kanina para ipam-punas kay Vani. Binalot niya ito at kinarga. Papasok na sana siya sa loob ng bahay nang masalubong niya ang kanyang ina.

"Tapos ka na pala." si Laila ang ina ni Mico.

"Yes Ma." ngumiti siya sa ina.

Bahagyang nagulat ang dalawa ng pumiglas si Vani para maka-wala sa pagkaka-karga. Hindi na nag-react si Mico pagkatapos noon. Hinayaan na niyang maglaro ang bagong paligong alaga sa kabuuan ng kanilang bahay. Muli niyang itinuon ang sarili sa ina.

"Ma, bakit po?"

"Gusto lang sana kitang tanungin kung ano ang lulutuin natin mamaya."

"Ah... ganun po ba?" saglit na tumigil si Mico. "Basta Ma, huwag mawawala ang spaghetti ha?"

"Spaghetti?" napa-kunot noo si Laila. "Pang-hapunan ang lulutuin natin."

Alam ni Mico ang tinutukoy ng ina. "Basta Ma, kahit pang-isang tao lang ang luto."

"Teka, wala akong maalalang bata na pupunta mamaya. Sila lang naman ang inimbita natin."

"Yup, pero ang kakain eh baka isip bata pa rin." sabay tawa.

"Ah, alam ko na ang tinutukoy mo." natawa si Laila habang nakatingin ng maka-hulugan sa anak.

"Ma?" saway ni Mico. "Gusto ko lang ma-apreciate niya ang muli naming pagkikita."

"Oo na. Ang lakas maging defensive."

Natawa siya sa pambubuking ng ina. " Siyempre, may ibig sabihin ang tingin nyo eh."

"Pero ano pa ang lulutuin natin?"

Nagbigay si Mico ng ilang ideya para lutuin. Nagtapos sila sa tatlong putahe at ilang panghimagas.

"Okey na ba iyon?" tanong ni Laila para masiguradong final na ang napag-usapan.

"Opo."

"Sige mamimili na kami ni Saneng."

"Ingat po Ma."

Tinawag ni Laila ang kasambahay na nasa likod bahay. Agad naman itong lumapit at pinagpaalaman ni Laila na maghanda at aalis sila para mamili.

Naka-alis na sila Laila habang si Mico ay naiwang malayo na ang nararating sa pag-iisip.

"Ang gusto ko lang maging close kami ni Ivan." napa-kagat labi siya nang mabanggit iyon.

Alam kasi niyang maaring hindi inaasahan ni Ivan na hindi na siya ang dating Mico na kilala ni Ivan. Isa na siyang lalaking may pusong babae.

"Kaya dapat siguro simple lang ako mamaya. Para hindi magulat yung tao." napa-hagikgik siya ng tawa.

Lagi namang updated si Mico tungkol kay Ivan dahil sa facebook. Lagi niyang binubuksan ang proile nito nang hindi ina-add. Kaya malamang na hindi siya kilala ni Ivan dahil pati pangalan niya ay iniba niya.

-----

"Ivan?" tumatawag ni Divina habang kumakatok sa pintuan.

Nagising si Ivan dahil doon. Naka-tulog pala siya pagkataos niyang panoorin ang nagpapaligo ng aso kanina sa kabilang bahay.

"Ma? Andyan na po." sigaw niya ng may pagalang.

"Hapon na, maya-maya lang magdidilim na. Mag-ayos ka na." si Divina sa likod ng pintuan niya.

Napatingin siya sa wall-clock na naka-sabit.

"Alas-kwatro na?" natanong niya sa sarili nang makita ang oras. "Opo Ma."

"Nagluluto na ako kaya mag-ayos ka na ng sarili mo at pupunta na tayo sa kabila."

"Opo."

Narinig ni Ivan ang yabag ng inang papaalis. Minabuti na niyang tumayo. Nahihilo-hilo pa siya ng tumayo. Dumiretso siya sa banyo para umihi.

Sa loob ng banyo, habang nagbabawas ng likidong naipon sa kanyang puson, naisip niya ang bibisitahin mamaya, sa kabilang bahay.

"Parang naeexcite na akong makita si Mico ah? Magkakaroon na ako ng kausap lagi dito. Tama." Nangingiti siya habang nangingiligkig sa huling patak ng kanyang pagbabawas.

-----

"Ma, ano ba ang inihanda mo?"

Napalingon si Divina na nakaharap sa kalan nang magtanong siya. Hindi kasi nito namalayang nasa likuran na si Ivan.

"Potsero. Tikman mo nga kung okey na."

At iniabot ng ina ang sandok kay Ivan.

"Okey naman po." sabi ni Ivan ng malasahan ang niluluto.

Napa-kunot ang noo ni Divina. "Pilit?"

Wala kasing reaksyon o kung ano mang ekspresyon ang mukha ni Ivan.

Natawa si Ivan. "Eto naman si Mama. Siyempre bagong gising ako kaya wala pa ako sa mood. Pero, masarap naman talaga."

"Wala ka namang sinabing masarap kanina. Sabi mo okey lang naman."

"Nagtatampo?" sabay tusok ng daliri sa tagiliran ng ina.

Natawa si Divina dahil nakiliti. "Oo na. Tigilan mo nga yan."

"Asus, gusto lang magpalambing."

-----

Bago mag ala-sais ng gabi ay ayos na si Ivan at ang ina.

"Bitbitin mo na yung pagkain Ivan." utos ni Divina.

Naka-upo si Ivan ng oras na iyon sa sofa. Hinihintay niya ang go signal ng ina. At nang nagbigay na nga ito, ay agad siyang pumunta sa lamesa para bitbitin ang dalawang kwadradong tupper ware. Alam niya kung ano ang nakalagay sa isa ngunit hindi niya alam ang laman ng isa.

"Ma?" tawag niya sa ina.

"Oh?"

"Anong laman nitong isa?"

"Ah yan? Gumawa kasi ako ng chocolate cake kanina."

"Hindi ko alam yun ah."

"Sa totoo lang anak minadali ko yan." natawa ito. "Huwag kang maingay ha?"

"Hala ka?" kunyaring nanakot si Ivan.

"Hindi naman. Kasi, naalala kong favorite pala ni Mico ang chocolate cake di ba? Tanda mo pa ba?"

Naalala niya nang magbatuhan sila ni Mico ng holen dahil inagaw ni Ivan ang cake ni Mico. Bata pa sila noon. Ngayon hindi na niya maalala kung bakit nang-aagaw siya ng pagkain ng may pagkain. Naalala niya kung paano umiyak ng todo si Mico noon. Nagsisigaw ito ng "Ang favorite ko kinuha ni Ivan." Napalo noon si Ivan ng kanyang ama.

Natawa si Ivan sa aalalang iyon.

"Opo Ma naaalala ko pa."

-----

Nakabukas ang gate ng bahay nila Mico. Naunag pumasok si Divina. Hindi dumiretso si Ivan sa may pinto na nakasarado. Hinayaan niyang katukin ang pinto ng ina niya bago siya magpakita. Narinig ni Ivan ang pagkatok ng ina at saglit lang ay nagbukas na ang pintuan.

"Divina." si Laila nang mapagbukasan ang bisita.

"Eto na kami." si Divina.

"Kasama mo na si Ivan?"

Narinig ni Ivan ang palitan ng usapan ng ina at ng Laila. Nakita niyang dumungaw para makita siya nung Laila.

Namangha si Laila nang makita niya si Ivan.

"Ikaw na si Ivan?" tanong sa kanya ni Laila.

Lumapit siya. "Opo ako na nga po."

"Aba ang gandang lalaki talaga ng anak mo mareng Divina."

"Siyempre mana sa Ama."

"Oo nga ano. Teka, pasok muna kayo at duon tayo makapag-kwentuhan."

"Sige." sang-ayon ni Divina. "Ivan, halika na."

Nahuling pumasok si Ivan.

"Pasensya ka na Divina sa bahay ko ha? Hindi pa kami nakakapag-ayos ni Mico eh."

"Wala yun ano ka ba. Alam ko naman yun na puro pahinga muna kayo."

Nagkatawanan ang dalawa.

Dahil narinig ni Ivan ang pangalang Mico, naghanap ang kanyang mata sa paligid. Gusto na niyang makita si Mico. Pero wala siyang makita.

"Halika muna duon, may ibibigay ako sayo." anyaya ni Laila kay Divina. "Ivan, sandali lang ha? May kukunin lang kami ng Mommy mo."

"Sige po." sagot niya.

"Teka, ang mga dala mo nga pala. Akin mailagay ko muna sa lamesa."

"Wag na po Tita. Ako na lang po ang bahala."

"Sige. Hindi ka lang gwapo, lumaki ka ring mabait."

Pagkatapos ay tumalikod na ito.

Tinungo niya ang dining room.

"Ang tagal ko na rin pa lang hindi naka pasok dito." sabi niya sa sarili.

"Ako na ang magdadala niyan." sabi ng isang lalaki sa likuran niya na may paglalambing ang tono.

Napalingon siya sa nagsalita. Bahagya siyang nagulat nang malamang ang nagsalita ay kaninang nagpapaligo ng aso. Yung bading. At tama nga ang hinala niya bading nga dahil sa tono ng pananalita nito.

"Huwag na okey lang ako. Turo mo na lang sa akin ang kusina." tuwiran niyang sabi nang hindi kinikilala ang kausap. Naiinis kasi si Ivan dahil isa na namang bading ang nasa harapan niya ngayon hindi na ba siya. "Pero makinis ang balat ng katulong ha?" napa-hanga pa siya sa kinis ng balat ng bading na inaakala niyang katulong.

Naka-shorts lang kasi ito na kita ang mapuputi nitong hita at t-shirt na maluwang na halatang sadya ang tabas para sa mga katulad nitong bading.

Napa-taas ng kilay ng kausap. "Sige. Duon" Inginuso kung saan ang papuntang kusina.

Tumalikod si Ivan.

Inilapag niya ang mga dala sa lamesa. Bahagya pa niyang inurong ang ibang nakahanda sa lamesa.

Nang mai-ayos na niya ay tumalikod na siya para tunguhin ang sala. Nagulat siya nang malingunan niya ang kaninang kausap.

"Bakit ka nagulat?" tanong nito na natatawa habang naka-taas ang isang kilay.

Hindi siya sumagot. Para siyang kinikilabutan pag nakikita niya iyon. Nagpatuloy  na lang siya sa paglakad. Umupo siya sa isang single sofa na paharap sa t.v. na nakapatay.

Napansin ni Ivan na sa isang gilid ay nakatayo ang bading na tila ay pinagmamasdan siya. Naasiwa siya.

Maya-maya pa ay dumating na ang kanyang ina at ang tita Laila niya galing sa isang kwarto.

"Oh, Ivan nagkita na pala kayo ni Mico?"

Ang bilis ng  panlalaki ang mga mata ni Ivan sa narinig.

"What? Tita, you mean..." napatingin siya sa bading na tinutukoy na si Mico.

"Bakit?" nagtaka si Laila ng bahagya. Kay Mico ito muling nagsalita. "Mico, hindi ka pa ba nagpapakilala?"

Ngumiti muna si Mico ng ubod ng tamis. "Opo."

"Ay ano ba yan... Sorry Ivan. Siya si Mico ang kababata mo." pakilala ni Laila. Pagkatapos ay muling itinuon ang pansin kay Mico. "Mico, ipakilala mo ang iyong sarili."

Parang hindi mapaniwalaan ni Ivan na si Mico na pala iyon.

"Pero bakit? Paano nangyari yun? Paano na ang mga plano ko. Hindi siya pwede." lihim niyang tanong sa sarili. Gusto niyang magsalita ng eww pero alam niyang hindi tama iyon. Hindi niya talaga maatim na si Mico ay isang bading. Hate niya ang mga bading lalo na dahil sa pangyayari last night.

Si Divina naman ay tahimik lang na nnagmamasid at naka-ngiti.

"Mmm Ivan, ako si Mico." pakilala ni Mico sa sarili. "Pasensiya na kung hindi ako nagpakilala kanina." ngumiti siya at iniabot ang kamay.

Parang hindi maiangat ni Ivan ang kanyang kamay para tanggapin ang pakikipagkamay nito. Una, dahil sa hindi niya matanggap na may bading siyang kaibigan. Pangalawa, nararamdaman niyang may inis si Mico sa kanya. Pangatlo, hanggang ngayon hindi pa rin malubos maisip, nagulat talaga siya.

 Pasimpleng tinabig ni Divina ang anak.

"G-ganoon ba?" sa wakas ay na-iabot na rin niya ang kanyang kamay. "Ako naman si Ivan." tipid ang ngiti niya.

"Nice meeting you." sabi ni Mico habang nakikipag-kamay. Medyo hinigpitan niya ang pagkakahawak sa kamay.

Naramdaman ni Ivan iyon. Napangiwi siya. "A-ako din."

"Oh siya, ngayong magkakakilala na kayo, doon na tayo sa hapag-kainan at duon tayo magpatuloy magkwentuhan." anyaya ni Laila.

"Sige, kumare." sang-ayon ni Divina. "Para malasahan mo na ang niluto ko para sa inyo."

"Ikaw naman kasi nag-abala ka pa."

Nagkatawanan ang mag-kumare.

Naunang naglakad patungong dining room ang dalawang matanda. Kasunod si Ivan na hindi maka-piyok pagkatapos ng nalaman.

Nahuli naman si Mico na naka-taas ang kilay. "Nakaka-inis naman 'tong Ivan na ito. Sabi na nga ba at mabibigla siya pag nakita ako eh. Hmpt."

Sa hapag-kainan.

"Ivan, ito ang tikman mo." iniabot ni Laila kay Ivan ang isang bowl na naka-cover pa.

Kahit naka-cover pa iyon kita naman sa labas na paborito niya ang nasa loob niyon.

"Wow thank you po. Paano po ninyo nalaman na gustong-gusto ko ito."

Sasagot sana si Laila ng biglang nakaramdam ito ng paang tumapik sa kanyang binti. Si Mico ang may gawa niyon. Naintindihan niya ang ibig sabihin ni Mico. Hindi na pinansin ni Laila si Ivan, kundi muli nitong itinuon ang atensyon sa kumare.

Si Ivan naman ay nagmadaling maalis ang cover ng bowl. Tuwang-tuwa siyang sinandok ang spaghetti at ilagay sa kanyang plato.

Halatang-halata ni Mico na talagang na-appreciate ni Ivan ang niluto niya hindi pa man nalalasahan. Dahil doon, tumatalbog ang puso niya sa sobrang saya. Biglang nawala ang inis niya. At ngayon nga ay nakikita na niyang isusubo na ni Ivan ang spaghetti.

"Tita, ang sarap po. Parang lutong special sa isang kilalang restaurant. Thank you po iyo sa pag prepare."

Napa-taas ang kilay ni Mico at mabilis din namang naibaba. "Ayan, kay mama nag thank you."  paghihinutok ni Mico sa sarili. "Bakit kasi hindi ko ipinasabing ako ang nagluto niyan. Hayaan na." saway sa sarili.

"Ivan, si Mico ang nag prepare niyan para sayo." naka-ngiting paalala ni Laila. Nararamdman kasi niyang naghihimutok ang kalooban ng anak dahil hindi siya ang napasalamatan.

Napa-tigil si Ivan sa pag-nguya at napa-tingin kay Mico. Naka-ngiti naman si Mico ng tumingin sa kanya si Ivan.

"Ganoon po ba?"

Kahit masarap ay hindi na nagawa ni Ivan magsaya sa kinakain. "Ito, si Mico ang nagluto?" Bigla siyang nawalan ng gana pero patuloy pa rin siyang sumusubo dahil hindi niya maitatanggi na masarap talaga.

Napansin naman iyon ni Mico. "Aba, nalaman lang na ako ang nagluto, hindi na ginanahan." naiinis si Mico.

Napansin pa ni Mico na sumasandok ng ibang putahe si Ivan na hindi naman nito pinansin kanina ng makita ang spaghetti. Pasimpleng napapa-taas ang kilay niya. "Eh ano naman Mico. Natural lang na kumain ng iba yan. Alangan namang spaghetti lang kainin niyan." saway niya sa sarili.

"Eto po Tita, sino po ang nagluto nito?" tanong ni Ivan ng malasahan ang isang putaheng.

"Yan? Ako. Masarap ba?" si Laila.

Nang masiguradong ang tita Laila niya ang nag-luto ay agad niyang inappreciate ang lasa. "Masarap Tita."

"Talaga? Salamat. Tikman mo rin yung iba ha?"

"Sure Tita."

Si Mico ay nakakaramdam ng mas lalong inis. "Hmpt. Ano ang gusto niyang palabasin?"

Parang naka-ramdam si Divina kaya tinawag niya si Mico. "Mico, may ipapakita ako sayo."

"Ano po iyon tita Divina."

Bahagyang tumayo si Divina para maabot ang tupperware na pinaglagyan niya ng na-bake na chocolate cake. At pagkatapos ay iniabot kay Mico.

"Ano po ba ito tita?" tanong ni Mico. Hindi pa niya alam kung ano ang laman.

"Buksan mo. Sigurado ako na magugustuhan mo iyan."

Tinanggal ng ani Mico ang cover at pagkatapos ay natuwa ng malanghap ang bango ng chocolate cake.

"Wow." tuwang-tuwang pahayag ni Mico. "Tita, thank you po. Hindi niyo parin nakakalimutan ang favorite ko."

Sa kabilang banda, hindi nagugustuhan ni Ivan ang reaksyon ni Mico. Para siyang kinikilabutan sa tono ng pag-appreciate ni Mico. Naasiwa siya sa tono ng boses nito. Pero hindi lang iyon, nakakaramdam din siya ng kaunting selos.

"Tita ikaw lang po ba ang gumawa nito?" tanong ni Mico.

"Oo naman." sagot ni Divina.

"Thank you po talaga."

Napa-sandal si Ivan sa upuan. Iniisip niya kung nag-paparinig ba si Mico sa kanya.

Muling nagsalita si Mico. "Tita, di ba para sa akin talaga ito?"

"Oo naman." nakangiting sagot ni Divina.

"Yes. So walang manghihingi." sabay tawa. "Walang mang-aagaw."

Nagkatawanan ang magkumare sa kung paano magsalita si Mico. Habang si Ivan ay hindi maitago ang panlalaki ng butas ng ilong.

Alam ni Mico na nagtatagisan ang bagang ni Ivan. Sinasadya niya talagang magparinig.

"Itong batang ito talaga. Ang laki ng pinagbago." si Divina habang hindi mapigil sa pagtawa.

"Ewan ko nga ba diyan, kumare. Napansin ko na lang na nahihilig sa manika noong bata pa. Eh hindi naman ganyan di ba?"

"Oo nga eh."

"Hala, ako na ang pinag-usapan." si Mico. "Tita magkwento ka naman po ng tungkol kay Ivan."

"Si Ivan?" napa-tingin si Divina sa anak. Sabay tawa. Naalala kasi nito ang nangyari sa anak last night.

Napa-tingin naman din si Ivan sa ina dahil ginawa nitong pagtawa. Napa-kunot ang noo niya habang hinihintay magsalita ang ina kung bakit it natawa.

"Ayoko kong ikuwento, baka magalit si Ivan."

Nan-laki ang mata ni Ivan na ma-get ang ibig sabihin ng ina. Nagpawis ang kanyang noo.

"Ivan, baka pwedeng malaman namin." si Mico.

Gustong tumaas ng kilay ni Ivan. "Itong bading na 'to. Gusto pang maki-alam."

"Na-curious ako bigla doon Ivan?" natatawang si Laila.

"Tita, huwag na lang po. Nakakahiya po yun eh." sagot niya ng may paggalang.

Saka, hindi niya dapat na ikuwento yun dahil malalaman na ayaw niya sa mga bading. Tulad ni Mico.

"Sige ikaw ang bahala. Oh, kain lang nang kain."

Nagkatawanan ang lahat maliban kay Ivan na hindi maalis sa isipan ang pagkainis kay Mico.

-----

Ang daming napag-usapan tungkol sa mga nagdaang taon. Alas diyes na ng gabi nang magpaalam sina Divina at Ivan kina Laila at Mico. Masasabing naging masaya at matagumpay ang pagsasalong iyon ng dalawang pamilya. Pero hindi ring maitatangging hindi rin maganda para kay Mico at mas lalo kay Ivan ang unang pagkikita ng dalawa.

Naka-upo si Mico sa lamesa sa habang nilalantakan ang chocolate cake.

"Oo, hindi nga maganda ang pagkikita namin ni Ivan. Pero dahil ako ang bida dito, gagawa ako ng paraan para maging close kami. Sure yan." madiin niyang tinusok ng tinidor ang cake at isinubo. "Kung ayaw niya guguluhin ko buhay niya." sabay tawa na parang mangkukulam.

"Mico. Ano ba yan?" tanong ni Laila na galing sa labas.

"Wala lang po."

may karugtong...

[03]

"Good morning tita." bati ni Mico kay Divina.

Kina-umagahan ay bumisita si Mico sa bahay nila Ivan. Nakita agad ni Mico si Divina na naka-upo sa isang sofa na may hawak na news paper sa living room.

"Oh, Mico ikaw pala." nagalak si Divina na makita si Mico.

"Yes tita. Hindi sana ako nakaka-istorbo."

"Oo naman. Mabuti nga iyon at may maka-kuwentuhan ako."

"Talaga tita. E di, dito na ako magtatambay araw-araw." sabay tawa.

Natawa rin si Divina. "Welcome na welcome ka dito. Para may maka-usap na rin si Ivan ko. Lagi kasing nabuburo sa kwarto ngayong walang pasok."

"Kung kakausapin ako ng anak ninyo tita, eh mukhang hindi maganda ang pagkikita namin? Remember..."

"Oo nga eh. Pasensiya ka na kay Ivan ha?"

"Wala po yun, inaasahan ko naman po yun. San nga pala si Ivan, tita?"

"Sigurado tulog pa iyon."

Hindi na kumibo pa tungkol doon si Mico. Nag-iba na lang siya ng topic.

"Tita, wala ba kayong lakad ngayon?"

Napa-isip si Divina sa tanong ni Mico. "Sandali. ano bang  araw ngayon?"

"Biyernes po."

"Ay oo nga pala mamayang hapon may pupuntahan ako. Buti napaalala mo."

"Ganoon po ba?"

"Teka, bakit mo naitanong?"

"Wala lang po. Napansin ko po kasing medyo, hindi na updated yang kulay ng kuko ninyo sa daliri."

Natawa si Divina sa ka-prangkahan ni Mico. "Napansin mo ha? Oo nga eh, wala na akong time magpaganda simula noong mamatay ang tito Henry mo." ang tinutukoy ni Divina ay ang asawa.

"Ay sorry po tita."

"Wala iyon."

"Pero tita, since mamayang hapon pa ang lakad mo, papagandahin kita."

Nan-laki ang mata ni Divina. "Talaga? Marunong ka?"

"Yes tita, magtiwala ka sa akin."

"Sige nga. Wala ka bang gagawin?"

"Opo, wala po akong gagawin. Tita babalik muna ako sa bahay ha? Kukunin ko lang ang gamit ko."

"Sige maglilinis na rin muna ako ng katawan. Teka, gusto mo gawan kita ng paborito mo?"

"Huwag na tita, hindi pa ubos yung chocolate cake kagabi. Alam mo na po, sinolo ko kasi. Ako lang talaga ang kumakain." sabay tawa.

"Sige."

Bumalik si Mico sa sarili niyang bahay para kunin ang gamit niya sa pagpapaganda. Habang naglalakad, nangingiti si Mico.

"Yes, simula na ng plano. Mas lalong magiging close na kami ni Tita Divina." sabay tawa.

Plano niya kasing mas lalong maging close kay tita Divina niya para may karapatran siyang mamalagi sa bahay nila Ivan. Sa ganoon, lalo siyang mapapalapit kay Ivan, sa ayaw o sa gusto ng huli.

-----

Habang pababa ng hagdan si Ivan ay nakakarinig siya ng tawanan sa baba. Pupungas-pungas pa siya nang masilayan kung sino ang mga iyon.

"Ang aga-aga naandito na yang bading na yan?" nanlalaki ang butas ng ilong ni Ivan.

"Ivan gising ka na pala." bati ng ina.

Dahil nakatalikod si Mico, napalingon siya para makita si Ivan. "Good morning Ivan." pinilit ni Mico na maging matamis ang pagkakabanggit niyon.

Para naman kay Ivan iyon ang pinaka-nakakasukang narinig niya. Tumalikod siya at duon pasimpleng iminuwestrang nasusuka.

"Ivan." tawag ni Divina. "Binabati ka ni Mico."

"Good morning din." sagot agad ni Ivan at muling tumalikod. "Sinabi ko ba kasing batiin ako. Close? Eww!"

Alam ni Mico ang ibig sabihin ng ginagawi ni Ivan. Kaya mas lalong gumagana ang utak niya kung paano niya guguluhin ang buhay ni Ivan. Ngayon pang simula na ng closeness nila ng tita Divina niya.

"Sige lang. May araw ka rin." lihim siyang natatawa.

"Pasensiya ka na kay Ivan ha?"

"Wala yun tita."

Ipinagpatuloy ni Mico ang pagpe-pedicure kay tita Divina.

"Pero alam mo mabait yan si Ivan. May nangyari lang kasi na hindi nagustuhan ni Ivan kaya parang may trauma pa sa mga bading." sabay tawa ni Divina.

Napa-angat ang mukha ni Mico sa narinig. "Trauma? Bakit na trauma si Ivan sa mga bading?"

"Ewan ko sa kanya kung trauma talaga ang tawag dun sa kanya."

"Mmm ano kaya yun. Tita baka pwede po ninyong ikuwento sa akin?"

Muli itong natawa. "Mamaya, pag-akyat ni Ivan. Hintayin nating maka-tapos mag-almusal."

"Talaga tita? Yes."

"Teka nag-almusal ka na ba?"

"Opo, yung cake."

"Talagang paborito mo iyon ha?"

Tawa ang isinagot ni Mico.

-----

"Ma, may ipapagawa po ba kayo sa akin?" tanong ni Ivan matapos makapag-almusal.

Agad na sumagot si Divina. "Wala anak. Sige na, gawin mo na ang gusto mong gawin." matamis ang pagkakangiti ni Divina sa anak.

"Ang saya yata ni Mama ngayon?" sa isip ni Ivan at tumalikod na para tunguhina ang kwarto.

Si Mico naman ay lihim na nangingiti dahil maririnig na niya ang tungkol kay Ivan.

"Tita wala na si Ivan po."

"Oo, kaya ko nga pinaalis dahil para makuwento ko na sa iyo."

Ikinuwento nga ni Divina kay Mico ang nangyari kung bakit ganoon si Ivan sa mga bading na tulad niya.

Napa-ngiwi naman soon si Mico.

"Kaya pala tita."

"Pero huwag kang mag-alala darating din ang araw magiging okey din kayo niyan ni Ivan."

"Sana nga po."

"Pero hindi lang yun, bago pa man mangyari yung gabi, nasa sementeryo kami para dalawin ang ninong mo, nakita niyang may dalawang lalaking nagyayakapan at naghalikan pa nga."

Nagkatawanan silang pareho.

"Na-trauma nga po talaga."

"Tapos nalaman niyang-" hindi naituloy ni Divina ang sasabihin. Natawa na lang.

"Sorry na lang siya tita, eh kapalaran niya talagang magkaroon ng friend na bading." napamaywang pa si Mico habang nagsasalita na ikinatawa ni Divina.

-----

Ang aga-aga ay badtrip kaagad si Ivan.

"Bakit naman ang aga naandito ang bading na iyon? Buwisit."

Kanina pa siya kaharap ng kanyang computer pero walang pumapasok sa kanyang utak sa mga kung ano-anong nasa-site niyang webpage.

"Mukhang magtatagal pa iyon dito. Sigurado hindi lang ngayon, maraming araw pang magugulo ang buhay ko. Paano kapag dito na iyon manirahan. Patay kang bata ka."

Nahampas niya ang keyboard na bahagyang tumalbog na naging sanhi ng pagdulas na muntikan ng mahulog. Buti nalang at nasalo agad niya.

"Bwisit naman oh."

-----

"Ayan tita, tapos na."

Tinignan ni Divina ang kanyang mga kuko sa paa. "Oo nga magandang-maganda na."

"Sa kamay naman po."

"Teka, pwede bang mamaya na lang? Kasi hindi pa ako nakakapagluto."

"Oo naman tita."

"Bibilisan ko ang pagluluto ko tapos ituloy na natin ha?"

"Sure, tita."

"Dito ka na rin mag-lunch ha?"

"Sige po pero magpapaalam muna ako sa bahay na naandito lang ako. Hindi pa po kasi alam ni Mama na naandito ako eh. Tulog pa kanina nang umalis ako."

"Sige basta dito ka na magla-lunch."

"Opo tita sigurado."

Nang sandaling iyon ay pababa naman si Ivan. Narinig ni Ivan ang huling salita ng kanyang ina.

"Dito pa kakain ang bading na iyon. Ayos talaga eh no."

"Oh Ivan, andiyan ka pala?"

"Kabababa ko lang po."

"Sige tita balik muna ako sa bahay. Ivan, alis muna ako. Tita babalik  agad ako."

"Sige." si Divina.

At tumalikod na si Mico.

Nang makaalis si Mico ay nagsalita si Ivan. "Babalik pa talaga."

Narinig iyon ni Divina. "Ivan?" saway sa anak. "Bakit ba lagi kang inis kay Mico? Mabait na bata iyon. Hindi iyon tulad ng iniisip mo."

"Basta ayoko ng kaibigang bading Ma."

"Ivan?"

"Si Mama naman eh."

"Basta paki-tunguhan mo ng mabuti si Mico. Hindi na siya iba sa atin." matigas na ang tono ni Divina.

"Oo na Ma." pagsunod ni Ivan.

Pero sa loob-loob ni Ivan, "Asa ka Mico."

"Dito si Mico kakain si Mico ng lunch, kaya walang panglalaki ng butas ng ilong ha?" nakangiti si Divina ng paalalahanan niya si Ivan.

"Halata ba Ma?" natatawa si Ivan sa pambubuking ng ina.

"Hinde..."

Nagkatawanan sila.

"Ano ba ang lulutuin mo, Ma?"

"Di ko pa nga alam kung anong meron tayong stocks." natatawa si Divina.

-----

"Kumain ng kumain ha, Mico?" paalala ni Divina habang nasa hapag-kainan sila.

Nagluto si Divina ng tinola dahil na rin sa mungkahi ni Ivan. Tatlo silang kumakain sa hapag-kainan pero walang imik si Ivan. Malayo ang agwat ang pwesto nito kay Mico. habang magkaharap naman sina Divina at Mico.

"Mico, tapos ka na?" tanong ni Divina ng makitang inilapag na ni Mico ang kutsara't tinidor sa gild ng plato nito.

Ngiti ang isinagot ni Mico.

"Bakit hindi mo ba nagustuhan ang luto ko?"

"Ang arte..."  sa isip ni Ivan.

"Hindi naman po, tita. Masarap po, walang duda. Kaya lang ang dami kong nakaing cake kanina. Chocolate pa man din iyon, kaya... alam mo na tita."

"nagda-diet Ma." si Ivan ang sumagot.

"Himalang sumasagot? Ganoon na nga po tita." naka-ngiting sagot ni Mico.

"Ah kaya pala." si Divina at iniabot nito ang ube halaya nasa plato. "Pero tikman mo rin ito."

"Sige titikim po ako."

Kinuha ni Mico ang nasa tabing platito at tinidor at humiwa ng maliit na piraso ng ube halaya.

"Mmm tita, ang sarap naman nito. Saan po galing?"

"Si Ivan ang may gawa niyan." sagot ni Divina naibinibida si Ivan.

Napa-tingin si Ivan sa ina. Kitang-kita ni Divina sa mata ni Ivan na nagtatanong kung bakit niya iyon sinabi na wala namang talagang katotohanan. Wala kayang alam sa lutuing bahay si Ivan. Hindi naman iyon napansin ni Mico.

"Ang sarap talaga. Mukhang sira ang diet ko nito ah." napatawa si Mico.

"Alam mo Mico, kahit ano pa ang figure mo okey lang sa paningin ko."

"Pero tita ayoko talagang tumaba. Baka wala ng magkagusto sa akin niyan." pero panay parin ang subo ni Mico ng halaya.

Natatawa nalang si Divina. Pero si Ivan na nabilaukan nang marinig ang mga huling sinabi ni Mico.

"Oh, Ivan. Okey ka lang?" si Divina.

Kinuha ni Ivan ang baso ng tubig.

"Umaasa pang magkakaroon ng karelasyon? Yuck!" sa isip ni Ivan. "Pero malay mo, dun nga sa sementeryo may dalawang lalaking nagsisigawan ng i love you. Pero yuck talaga."

"Okey ka lang Ivan?" muling tanong ni Divina.

"Yes Ma. Nalunok ko lang ang tinik este, yung buto ng manok." sabay ng tingin ng maka-hulugan kay Mico.

Hindi na pinansin iyon ni Divina.

Natawa naman si Mico. "Talaga lang ha?"

Sa isip-isip ni Divina mukhang matatagalan pa bago maging okey ang dalawa. Napa-ngiti na lang siya sa nakikitang isnaban ng dalawa sa tuwing magkakasalunong ang mga mata. "Bahala na nga kayo kung paano kayo magkagulo." nasabi nalang ng isip niya at ngumiti.

-----

"Himala yata Ivan, t.v. ang pinag-kakaabalahan mo ngayon?"

Nagpatuloy na sina Mico at tita Divina sa ginagawa. Habang si Ivan ay naka-upo at nanonood ng t.v.

"Wala lang." sagot ni Ivan.

Sinadya niya talagang maglagi sa baba dahil naamoy niyang siya ang pinag-uusapan ng dalawa.

"Wala na bang connection ang computer mo?"

"Meron po. Ma, gusto ko lang manood ng t.v."

"Okey, nagtaka lang naman ako eh."

"May internet connection po pala si Ivan dito?" tanong ni Mico. May naisip siyang kapilyahan.

"Oo, bakit Mico gusto mong maki-gamit?"

Biglang lumaki ang tenga ni Ivan sa mga naririnig. Napa-sama pa ata ang pagtatanong ng ina sa kanya tungkol sa internet connection. Mukhang balak makigamit ni Mico sa loob-loob niya.

"Kung pwede lang po."

"Oo naman. Welcome na welcome. Di ba Ivan."

Napaharap si Ivan sa ina. Hindi naman siya nakikita ni Mico dahil naka-talikod ito. Pinandilatan niya ang kanyang ina. At ginantihan naman siya ng ina na pinauunawang sumunod siya sa gusto ng ina. Wala siyang nagawa kundi ang bumalik sa pagkaka-ayos sa pagkaka-upo.

"Bwisit talagang bading na ito. Pati kwarto ko papasukin?"

Kahit naka-talikod si Mico nakakaramdam siya. Nagsasaya ang kalooban niya dahil nasusunod ang gusto niyang mangyari. Salamat kay tita Divina niya dahil mabait ito sa kanya kaya bilang ganti sisiguraduhin magiging maganda ito mamaya.

-----

Simula sa buhok, sa mukha, sa kamay at sa paa ay nabago ni Mico si Divina.Halos alas-kwatro na sila natapos. Handa na si Divina para sa birthday party ng amiga niya.

"Hanga talaga ako sayo, Mico. Hindi ko akalaing mapapaganda mo ako ng ganito." tuwang-tuwa na pahayag ni Divina kay Mico habang nakatingin sa malaking salamin. "O siya, okey na ako di ba? Aalis na ako."

"Sige po tita ingat na lang po."

"Magpahinga ka muna diyan, alam ko pagod ka na. Huwag muna akong ihatid sa labas si Ivan na lang."

Pagod na nga siya kaya ngiti na lang ang isinagot niya.

Si Ivan naman ay hindi maipinta ang mukha kanina pa habang nagmamasid sa dalawa. "Wooo... Mico, Mico ang galing mo naman. Salamat. Ang galing mo talaga. Wala na akong narinig puro Mico ah?"

Kahit sa paghahatid sa labas ay hindi pa rin mawala ang lukot sa mukha ni Ivan na napansin ng kanyang ina.

"Ivan, kanina ka pa?" paalala ni Divina sa anak.

"Bakit nanaman Ma?"

"Ang mukha mo, ayusin mo."

"Ma?"

Tinignan lang ni Divina si Ivan. Pagkatapos ay sumakay na ito sa driver seat ng kotse. Binuksan ni Ivan ang gate para makalabas ang kotse. Nang tuluyan nang makalabas ang kotse ay tumigil ito at binuksan ang bintana  at nagpaalala kay Ivan.

"Ivan?" tawag niya. "Walang gulo ha?"

"Yes Ma?"

At muli na nitong pinaandar ang sasakyan.

Nang wala na sa paningin ni Ivan ang kotse ay muli na siyang bumalik sa loob ng bahay. Duon ay nakita niyang naka-upo si Mico sa mahabang sofa. Hindi niya makita ang mukha nito dahil nakatalikod ito. Saka lang niya nalamang naka-pikit ito nang umupo na siya sa isang sofa.

"Wow, akala ko nanonood. Tulog na pala." si Ivan.

Pinagpatuloy ni Ivan ang panonood sa t.v. nang mapansin niyang umayos ng pagkaka-upo si Mico halata niyang nahirapan ito sa ayos nito. Napapakunot lang ang noo niya. Ngunit maya-maya pa ay tuluyan ng humiga patagilid si Mico sa sofa paharap sa kanya.

"Talaga naman. Feeling at home?" sabi niya ng mahina. Lalong bumusangot ang mukha niya.

Nilakasan ni Ivan ang volume ng t.v. Bahala na kung maging bastos basta maistorbo lang niya si Mico. Pero walang epekto sa pagkakatulog ni Mico ang ginawa ni Ivan. Kaya, muli niyang nilakasan ang ang t.v. Saka lang gumalaw si Mico.

Imbes na tumayo si Mico sa pagkakahiga ay tumalikod siya. Naningkit ang mata ni Ivan dahil doon.

"Aba't talaga namang-"

Napatigil siya sa sasabihin nang biglang iniusli ni Mico ang kanyang puwetan na sakto sa direksyon ni Ivan. Para bang nang-aakit.

Kitang-kita ni Ivan ang makikiinis na hita sa likuran ni Mico. Napadilat ang mga mata niya. Nakaramdam siya ng kakaiba sa kanyang katawan kaya napatayo siya. At muling gumalaw si Mico na mas lalong umangat ang laylayan ng shorts nito.

Mas lalong nanlaki ang mata ni Ivan. Para ba siyang nanonood ng porn video clips na sa una ay nanunukso sa ganoon ding paraan. Namamawis ang kanyang noo.

"Gising Ivan, bading yan." saway niya sa sarili.

Agad niyang pinatay ang t.v. at tumakbo paakyat sa kanyang kwarto.

"Pasaway na bading na iyon ah. Gusto pa akong akitin ha?" sabi niya ng maka-pasok sa kwarto. "Paano ka aakitin nun, eh tulog yun?"

-----

Nang marinig ni Mico ang pagkaripas ng takbo ni Ivan ay agad siyang tumayo sa pagkakahiga at tumawa.

"Papansin na Ivan na iyon. Kitang natutulog ang tao eh, lalakasan ang t.v." may halong pagka-irita ang tono ni Mico. "At least nalaman ko nakakaakit pala ako." sabay tawa ng malakas. "Bukas nga uli."

Hindi na muling nahiga pa si Mico. Sa bahay na lang niya siya magpapatuloy magpahinga.

Habang si Ivan na nasa taas ay hindi mapakali ang isipan. Patuloy na ginugulo ang kanyang imahinasyon ni Mico.

may karugtong...

[04]

"Tanong nga sa akin ng isa kong amiga kung sino ba raw ang nag-make over sa akin." tuwang-tuwang kwento ni Divina kay Mico kinabukasan. "Nung una hindi ako sumagot. Tawa ako ng tawa ng pilitin niya ako. Sinabi ko rin naman. Siyempre pinagmamalaki kita. Sabi nga rin sa akin gn birthday celebrant may maganda pa daw ako sa kanya kagabi." sabay tawa ni Divina.

"Natutuwa po ako para sa inyo." si Mico.

"Sayo nga ako talagang dapat magpasalamat kasi naging maganda ang gabi ko. Mas center of attraction ako kaysa sa celebrant eh."

Natawa si Mico.

"Another day na naman ni Mico." si Ivan na galing sa labas.

Napatingin si Mico kay Ivan nang pumasok. Muli niyang naalala ang nangyari kahapon. Napa-ngiti siya ng bahagya. Napansin iyon ni Ivan. Kitang-kita ni Mico ang pag-ingos ng labi ni Ivan.

"Sige lang. Alam ko naman ko paano kita guguluhin eh. Pero huwag kang mag-alala sweet naman ako eh."

"Kaya ang gusto dito ka uli kumain ng tanghalian ha?" si Divina uli.

"Ay tita, hindi po ako pwede ngayon."

"Bakit?"

"Kasi po, aalis si Mama ngayon kaya kailangan kong sumabay sa kanya sa lunch may mga ibibilin siya sa akin daw."

"Ah ganun ba? Pero bakit aalis ang Mommy mo?"

"Babalik po sa Manila dahil may problema daw po. Pero babalik din siya baka sa lunes na."

"Sige basta hintayin mong maluto yung ulam ha? Magdala ka sa inyo."

"Sure tita at salamat po sa palaging welcome niyo sa akin dito."

"Oo naman." paniniguro ni Divina kay Mico sabay tawag kay Ivan.

"Bakit po?" sagot ni Ivan na sa nayayamot na tono.

"Paki-tingin nga yung niluluto ko?"

"Ma? Ako pa ang titingin alam mo namang hndi ako marunong diyan?"

Natahimik si Divina at napa-tingin kay Mico sabay ngiti. "Oo nga pala. Sandali lang Mico ha?"

"Sige po."

Umalis muna si Divina para silipin ang niluluto na saka naman ang dating ni Ivan galing sa c.r.

Kunyari ay may naamoy si Mico na hindi kanais-nais. Napansin iyon ni Ivan kaya napa-singhot na rin siya lalo na sa sarili niya. Wala naman siyang naaamoy na hindi maganda hanggang sa mapansin ni Ivan na naka-tingin sa kanya si Mico na may nakakalokong ngiti.

"Bakit?" nagtatakang tanong ni Ivan.

"Wala." sabay tawa.

"Bakit ka tumatawa?"

"Paki-alam mo?"

Nan-laki ang mata at bumuka ng maluwag ang kanyang bibig. "Naka-tingin ka sa akin na para bang ako ang naamoy mong mabaho tapos sasabihin mong wala lang?" nagsisimula nang umusok ang kanyang ilong.

"Sa wala lang nga eh."

"Adik ka ba?"

"Galit ka na niyan?"

Natahimik si Ivan. "Bakit nga kasi?" tanong pagkaraan.

"Hindi na ako kumikibo. Nanonood na ako oh?" inilapit pa ni Mico ang mukha sa t.v.

"Badtrip talaga 'tong bading na ito."

"Bakit?" tanong ni Mico na kunyari walang alam.

Napa-singhap si Ivan ng malalim sa sobrang inis. "Ang lakas nitong mang-asar ah. Nung isang araw ka pa."  sa isip niya.

Kasunod noon ang tawag ni Divina sa kusina.

Agad-agad ay tumayo si Mico para tunguhin ang kusina.

"May araw ka rin sa akin, makikita mo."  nagtatagisan ang mga bagang ni Ivan sa sobrang inis.

-----

"One point." sabay tawa ni Mico.

"Anong one point?" si Divina habang sumasandok ng nilagang baka.

"Ah wala tita. Don't mind."

"Oh ito na ang dadalhin mo sa inyo. Mainit ha?"

"Salamat po."

"Paki sabi na lang kay Mommy mo na mag-ingat na lang siya ha?"

"Opo tita makakarating."

-----

"Paalam Ivan, hanggang sa muli." paalam ni Mico kay kay Ivan nang madaanan niya ito sa living room. Nilangkapan niya ang tono ng pang-aasar.

"Sige Mico, hanggang sa muli." sagot ni Ivan sa sweet na paraan.

Parang gusto ni Mico na mabuwal sa narinig mula kay Ivan.

"Himala na naman at nag-iba ang mood. Pero akala naman ng mokong na hind ko alam ang binabalak niya. Tignan natin."

Nasa labas na si Mico. Patawid na siya sa kalsada ng makita ang naglalakad na lalaki na hawak-hawak ang tali ng aso patungo sa direksyon niya. Halata niyang naggagala ito kasunod ng kanyang aso.

"Kita mo nga naman. Ang gwapo! Parang kasunod niya ang mga anghel. Pasado sa criteria ang manong" kinikilig niyang naisip.

Gusto niyang tumigil at hintaying magka-salubong sila ng lalaki ngunit nabibigatan na siya sa dala niya. Ang nipis kaya ng mga braso niya. Kaya wala siyang nagawa kundi dumiretso sa bahay niya.

Nang itulak niya ang gate ay biglang lumabas si Vani ang kanyang alagang aso. Buti nalang at malaki ang pagkakabukas niya kundi natalisod siya at natapunan ng mainit na sabaw. Sigurado lapnos ang makinis niyang balat.

Agad niyang nilapag ang dala sa isang lamesa. Tatawagin muna niya ang alaga bago tumuloy. Siyempre pagkakataon na rin niya iyon para makita nang malapitan ang lalaking nagpapakilig sa kanya ngayon.

Sa labas, nakita niya ang alaga na nakikipagtahulan sa alaga niya. Nakikipagharutan sa totoo lang.

"Vani, stop." utos niya sa aso niya. Siyempre with matching arte ng boses. Mapang-akit.

"Alaga mo pala yan." sabi ng lalaki ng naka-ngiti.

"Ang ganda naman ng mga ngipin niya. Hot naman papable. O-o akin nga yan." sabay ngiti.

"Australian Terrier din yan no?" tanong ng lalaki na sa tingin niya ay nasa mid-twenties na.

Saka lang niya napansin ang breed ng aso ng lalaki. "Yes. At mukhang magkapareho tayo ng breed ha?"

"Ganun na nga. Magkaiba lang ng kulay." sagot nito.

Parang hindi naiintindihan ni Mico ang sinasabi ng lalaki dahil sa ngipin nito siya nakatitig.

"Ang sarap naman humalik sa ganitong ka-gwapo na, pamatay pa ang ngiti. Hmmm." kulang na lang ang mapa-padyak siya sa sobrang kilig. "Hihimatayin ata ako. Haysss."

"Okey ka lang?" tanong ng lalaki.

Bigla siyang nagising sa katotohanan. "Sorry."

Natawa ito. "Ako nga pala si Rico. Bago lang dito kaya naglalakad-lakad kasama ng alaga ng autie ko."

"Ah ganun ba?" sagot niya na malayo ang iniisip. "Mico + Rico = perfect combination. How nice naman. Mmm."

"Okey ka lang ba talaga?" muli nitong tanong na nawala na ang ngiti sa pag-aalala.

"A-ako pala si Mico." pakilala niya.

"Nice name ha? Katunog ng pangalan ko."

"Oo nga eh. Tulad ng iniisip ko kanina." sagot niya at nasundan ng pag-iimagine na naman.

"Sige nice meeting you na lang. Babalik na ako sa amin. Patanghali na kasi eh."

"Ay ganun?" panghihinayang niya.

Natawa si Rico. "Okey, sana magkita pa tayo." at muli itong ngumiti.

"Sana nga." natuwa siya sa narinig. "Ay, nananaginip ba ako?" "Paalam. Ingat ha?"

Hindi napansin ni Mico sumusunod ang aso sa pag-alis ni Rico. Saka lang niya napansin nang malayo-layo na ang lalaki.

"Vani?" sigaw niya na halos mapatid ang litid niya sa leeg. Muli, para nanamang tao kung maka-intindi ang alaga ng tumakbo pabalik sa kanya ito. "Ikaw ha, mas nauna ka pa sa akin lumandi. Pilyo kang aso ka."

Kinarga niya ang alaga at pumasok sa loob ng bakuran.

-----

"Ivan." tawag ni Divina sa anak. "Ano bang sinisilip-silip mo diyan sa pinto?"

"H-ha? Ma, w-la... wala po."

Nangunot ang noo ng ina.

"Tanghaling tapat lumalandi." wala sa loob na nasabi ni Ivan.

"Ano 'ka mo?" tanong ni Divina sa anak.

"Ang alin Ma?"

"Ewan ko sayo bata ka, ano ba ang nangyayari sa yo?"

"Ang magaling niyo kasing kapitbahay maharot. Pinabayaan na yung ulam na lumamig makipag-usap lang sa feeling pogi."

"Ivan?" tawag pansin ni Divina. Napansin kasi niyang ang lalim ng iniisip ng anak.

"M-ma?"

"Ewan."

Napa-kamot na lang sa batok si Ivan. "Badtrip."

"Oh bakit badtrip?"

"Nagugutom na po kasi ako."

"Gutom nga lang siguro. Nawawala ka na sa katinuan eh." sabay tawa.

"Ma?..."

-----

"Isasama ko si Saneng pabalik sa Manila. Baka Monday na ako makabalik. Okey naman ang laman ng ref kapapamili lang namin ni Saneng kahapon kaya hindi mo na iyon poproblemahin."

Pinapaalalahanan ni Laila si Mico dahil kailangan niyang bumalik sa Manila para asikasuhin ang problema sa negosyo nila.

"Walang problema po." naka-ngiti niyang sagot.

"Baka pagbalik ko kasama ko na ang Dad mo."

Walang reaksyon si Mico.

"O siya, aalis na kami ni Saneng. Ikaw na muna ang bahala dito ha?"

"Yes Ma."

-----

"Si Tita Divina?" tanong ni Mico kay Ivan kinabukasan.

Hindi sumagot si Ivan.

Hindi nahalata ni Mico na hindi talaga siya pinansin ni Ivan. Ang nasa isip niya ay hindi siya narinig nito.

"Si Tita Divina."

Ngunit hindi pa rin ito sumagot.

"Nice talking." naiirita niyang sabi. "Aba talaga namang walang response. Gusto mo na naman ng gulo ha."

Kinapalan na niya ang mukha at umupo sa tabi nito sa mahabang sopa.

"Umalis ka nga dito." nairita si Ivan.

"Eh di nagsalita ka rin."

"Bakit ba?"

"Si tita Divina nasaan?"

"Hanapin mo. Tutal naman feeling dito ka nakatira."

Napahiya ng kaunti si Mico. Pero agad niya iyong inalis sa isipan, nang-aasar lang ito.

"Ano naman? Wala naman akong ginagawang masama."

Hind kumibo si Ivan. Pero naka-ngiti ito nakaka-insulto.

"Nasaan nga si tita Divina?"

Gusto ng maasar ng tuluyan ni Mico. Pero nagpipigil siya. Umupo na lang siya uli sa tabi ni Ivan.

"Sabi ng umalis ka dito. Ang daming upuan oh." itinuro ni Ivan ang ibang nakahilerang upuan.

"Mas gusto ko dito mas komportable."

"Bakit ba ang kuli tmo? Ang lakas mo ha?"

"Ganoon ba pasensiya na ha?"

"Pag di ka umalis dito-"

"Ano ang gagawin mo?"

Natigilan si Ivan. "Talagang hinahamon mo ako ha?"

"Eh ano nga ang gagawin mo sa akin? Kasi ako kapag hindi mo sinabi kung nasaan si Tita, ki-kiss kita."

"Yuck... sasapakin kita."

"Ah ganun ha?" sabay muwestrang hahalikan nga siya.

Agad namang naka-dampot ng throw-pillow si Ivan at binato ito sa mukha ni Mico.

Natawa si Mico sa ginawa sa kanya ni Ivan. Hindi naman kasi siya nasaktan. "Ano? Hindi mo pa ba sasabihin?" at muli siyang nagpahiwatig na manghahalik.

"Nakakadiri ka talaga." nasa mukha ni Ivan ang pandidiri.

"E di mag-tiis ka." at lalapit si Mico.

Muli nanamang dumampot si Ivan ng unan at ibinato kay Mico.

"Bakit ba kasi ayaw mong sabihin?"

Sumuko na si Ivan. "Nasa palengke. Pasalamat ka malakas ka kay Mama, kung hindi kanina ko sinapak yang mukha mo."

"Ay kailangan ko pa palang maging thankful sa iyo." nang-aasar si Mico.

"Alam mo na? O umalis ka na dito. Pwede?"

Dahil sa tono ng pananalita ni Ivan nakaramdam siya ng pagkapahiya. Naisip niyang sumusobra na yata siya. Nagulat pa siya sa muli nitong pagsasalita.

"Simula ng dumating ka dito, hindi na kami magkainindihan ni Mama. Wala naman akong ginagawa pero ikaw pa itong palaging pabida na akala naman lagi kang inaapi."

Parang nangati ng gilid ng mata ni Mico sa narinig. Hind niya naisip iyon na kapag wala na siya sa harapan ng mag-ina ay nagtatalo ang mga ito. Napatayo siya bigla sa pagkaka-upo at sinimulang maglakad papalabas. Napatigil siya ng muling mag-salita si Ivan.

"Aalis ka na?" tanong ni Ivan.

Muli siyang lumingon at napa-tango.

"Buti naman." sabay ngiti itong nakakaloko.

"Okey." at nagtuloy-tuloy na siya sa paglabas.

Hindi naman natuloy ang nagbadyang luha niya dahil agad naman siyang naka-recover. Pero talagang tinamaan siya sa mga sinabi ni Ivan. Pero hindi ibig sabihin noon ay sumusuko na siya. "sige pagbibigyan kita. Per wait mo lang ang pagbabalik ko." nakataas pa ang kilay niya. "dadating din ang araw at luluhod ka rin sa harapan ko. Ay parang ang sagwa, di ba dapat ako ang luluhod sa harapan niya?" natawa siya sa naiisip.

Naiwan naman si Ivan na nagi-guilty. Muli rin niyang binalikan ang mga nasabi at napag-tantong walang katotohanan ang mga sinabi niyang hindi na sila magkaintindihan ng kanyang ina at si Mico lagi ang nang-gugulo. Napa-buntong-hininga na lang siya sa nagawa.

"Mas maganda nga iyon at wala nang istorbo." mungjahi niya sa sarili.

may karugtong...

[05]

"Bakit kaya hindi napunta dito si Mico?" tanong ni Divina kay Ivan.

"Hindi ko po alam?" nangingiting sagot ni Ivan.

Simula kasi kahapon nang makapag-salita siya kay Mico ay hindi na ito bumalik hanggang ngayon. Pero nang mapa-tingin siya sa mukha ng ina ay naramdaman na naman niya ang guilt. Napansin niya kasing nababahiran ang mukha nito ng lungkot.

"Baka walang tao sa bahay nila kaya siya ang nagbabantay. Ayaw lang sigurong iwanan ng walang tao." bigay dahilan ni Ivan para hindi naman magtaka ng sobra ang ina.

"Siguro nga." sang-ayon ni Divina at tumanaw sa kabilang bahay. Nagbaka-sakaling matatanaw si Mico. Pero walang Mico ang nasa paligid.

Halata ni Ivan na namimis ng ina si Mico. Pero mas gusto niya ang nangyari. Naging maka-sarili siya. Pinagmasdan nalang ni Ivan ang inang pumasok sa loob ng bahay na walang kangiti-ngiti. Halatadong dismayado.

Napabuntong-hininga na lamang siya.

-----

Madilim sa loob ng kabahayan. Tanging ang liwanag lang na nagmumula sa labas ng pinto ang nagpapaliwanag sa living room kung saan naroon si Mico.

"Ang hirap naman ng ganito. Nag-iisa ako." bigla niyang naisip na pumunta sa kabilang bahay. "Ayoko nga. Magtitiis muna ako. Pagdating na lang ni Mama. Pagbibigyan ko lang ang Ivan na iyon. Para ma-miss naman niya ako." sabay tawa. "Wish ko lang."

Inabala nalang niya ang sarili sa panonood ng palabas sa t.v. Nang wala nang matipuhan, nagsalang siya ng d.v.d. Halos maghapon siyang ganoon. Pero hindi niya maitatangging sa bawat oras naiisip niya ang secret love niyang si Ivan.

"Sana dumating na si Mama." inaasahan niyang darating ang ina mamayang gabi. "Pero baka kasama ang Dad?" napabuntong hininga siya sa huling nasabi.

-----

"Baka gusto mong kamustahin si Mico sa kabila?"

Napa-taas ang kilay niya nang marinig ang sinabi ng ina.

"Ikaw naman ang bumisita kaya?"

"Ma?"

"Naka Ma, ka nanaman diyan. Puro ka Ma."

"Ayoko. Hindi ko gagawin yun noh."

"Magdala ka na lang ng niluto kong ulam duon."

"Ayoko nga."

"Isa."

"Fine."

"Gusto mo pa ng bibilangan."

-----

"Ay ang sweet naman nila." kinikilig si Mico sa eksenang sa pelikulang pinapanood. "Wish ko lang na ganyan din ang lovelife ko. Haysss."

Tumayo siya at  inarte ang dialogue sa eksena.

"Mahal na mahal kita yan ang tatandaan mo saan ka man magpunta." nakatitig siya sa kisame pagkatapos na para bang naroon ang kausap. "Yuck, ang panget ko naman umarte." napa-ngiwi siya sa bangdang huli.

Pero hindi doon natapos ang kanyang pag-arte. "Alam ko na, kunyari papasok diyan si Ivan. Tapos, hinahanap ako." tinutukoy ang naka-bukas na pinto. "Hinahanap niya ako dahil kailangan niyang sabihing mahal na mahal niya ako."

Natawa at kinikilig siya ng todo sa naisip gawin. Tumalikod siya sa pinto. At duon sinimulang umarte. Sinimulan niya na kunwari si Ivan ang nagsasalita sa kanya. "Oh Mico, akala ko hindi na kita makikita." napa-ehem siya sa baba ng tono ng boses niya. Ginagaya kasi niya ang boses ni Ivan na lalaking lalaki. "Hinanap kita, at buti nalang nakita kita. Gusto ko na sanang sumuko ngunit hindi ako tumigil masabi ko lang sayo na... mahal na mahal kita." kinilig si Mico sa sarili niyang laro.

"Kunyari hindi ako humaharap sa kanya." at sinimulan ang kanyang sariling linya. "Ivan, gusto ko na sanang sumuko pero... dahil mahal na mahal pala kita, muli akong bumalik..."haharap siya sa pinto.

"Dahil?"

"Dahil?" napa-tanong din siya sa nagtanong. "Ahhhhhhhhhhhhhhhhh..." biglang sigaw niya sa gulat.

Namutla si Mico. Parang gusto niyang mawala sa pagkakatayo. Gusto niyang himatayin sa mga oras na iyon. Hindi niya inaasahan na naroon si Ivan sa pinto. "Kailan pa?" tanong sa kanyang sarili. Hindi siya maka-imik, maka-galaw.

"Bakit ka tumigil?" nakakaloko ang mga ngiti nito.

Dahil doon, parang wala ng nakikita si Mico sa sobrang kahihiyan. Nakakaloko ang mga ngiti ni Ivan. "Narinig ba niya lahat ng pinagsasabi ko? Pinapanood niya ba ako. Shit."

"Hoy, tinatanong kita?" ganun parin ang istilo ng pagsasalita ni Ivan.

"H-ha? Bakit ka naandito? Kailan ka pa diyan? At anong narinig mo?" tanong niya ng sunod-sunod. Bahagya ring gumagaralgal ang kanyang tinig.

"Ikaw kaya ang tinatanong ko."

"Anong narinig mo?" pilit ni Mico kaya Ivan. Natatakot siya sa maaring marinig kay Ivan.

Saglit itong nag-isip. "Wala naman."

"Hindi nga?" paninigurado ni Mico. Hindi siya kumbinsido.

"Wala nga." pagkatapos ay pinakita nito ang dala. "See? Naandito ako para ibigay ito sayo. Padala ni Mama."

Napa-taas ang kilay niya. Wala sa mga huling sinabi ni Ivan ang kanyang iniisip kundi kung nagsasabi ito ng katotohanan na wala itong narinig.

"Ano? Hindi mo ba kukunin?" muli itong ngumisi.

Saka lang si Mico nakagalaw. "Akin na."

"Sino ba ang kausap mo?" tanong ni Ivan.

"Wag kang magtanong." halata sa boses ni Mico ang pagkairita.

"Nagtatanong lang."

Hindi kumibo si Mico. Inilapag niya ang dala sa center table. Nang magbalik siya ng tingin ay nagulat siyang kasunod pala niya si Ivan.

"Bakit ka pa sumunod?" tanong ni Mico.

"Bakit? Hindi ba ako welcome? Ikaw nga labas-pasok sa bahay namin eh."

Hindi uli nakakibo si Mico. Pinagmasdan na lang niya ang ginawang pag-upo ni Ivan sa sofa. Alam niyang naging interesado ito sa mga dvds na nasa center table.

"Alin dito ang pinapanood mo?" tanong ni Ivan habang tinitignan isa-isa ang mga dvds.

"Kunin mo na lahat ang gusto mo diyan tapos umalis ka na."

"Ang bilis mo namang magpalayas. Pero talaga? Pwede kong hiramin?"

"Oo nga. Sige na bilisan mo." pinamamadali niya si Ivan dahil hindi pa rin mawala sa kanya ang kahiya-hiyang nararamdaman.

"Sige ito na lang." si Ivan pagkatapos maka-pamili. Tumayo na si Ivan at naka-ngiti siyang tumingin kay Mico.

Hindi naman maka-tingin si Mico ng diretso.

"Na-mimis ka na ata ni Mama."

"Okey." tipid niyang sagot na ikinalingon ni Ivan dahil akmang tatalikod na sana ito. "P-pki sabi na lang kay tita na thank  you at okey lang ako."

"Makaka-asa." sagot ni Ivan at tuluyan na itong lumabas.

"Ah-" nagpapadyak si Mico sa sahig nang nawala na sa paningin si Ivan. "Nakakahiya. Waaa"

-----

Tawa ng tawa si Ivan nang maka-uwi sa kanila. Kanina pa niya pinipigilan ang pagtawa sa naabutang ginagawa ni Mico kanina.

"Ah, ganun pala ha? So, ako naman ang gaganti. Ewan ko na lang kung maka-porma ka pa sa akin."

"Ivan, ano yang binubulong mo diyan?" takang tanong ni Divina.

"Wala po Ma. Linya lang yun sa pinapanood ni Mico sa bahay nila."

"Ah, ganun ba? Okey ba siya roon?"

"Yes Ma. Huwag ninyong alalahanin yon."

"Oh sige na kumain na tayo."

-----

Kanina pa si Mico nakaupo sa harapan ng t.v. pero hindi pa rin maalis ang nakakahiyang pangyayari kanina. Nagkataon nga naman na kung kailan pa umaarte o nagiimagine saka pa siya nahuli ni Ivan. "Mas lalong patay kung narinig niya ang mga sinabi ko."

Pinatay na niya ang pinapanood na bala dahil ayaw na niya iyon. "Pahamak kasi. Nakaka-panggigil oh." Wala na siyang ibang magawa kundi titigan ang mga nasa ibabaw ng center table kasabay ang pagbabalik tanaw sa pangyayari kanina. Paulit-ulit lang siyang kinikilabutan.

-----

Hapon na talagang wala nang magawa si Mico kundi tumulala. Naisipan niyang lumabas naman dahil maghapon na siyang hindi nasisikatan ng araw. Tinawag muna niya si Vani para may kasamang lumabas. Karga-karga niya ang alagang lumabas ng bahay.

"San naman ako pupunta?" napa-tingin siya sa kaharap na bahay. "Hindi noh, hindi ako pupunta diyan hmpt." Wala siyang balak mag-tuloy kala- Ivan. Nagpasiya na lang siyang maglakad lakad.

Paliko na siya ng matanaw niya sa di kalayuan ang isang lalaking pamilyar sa kanya. "Tama siya nga yun." nang makilala niya.

"Hi Rico." bati niya kahit malayo-layo pa ang agwat nila.

"Nice to see you again." tuwa nitong sabi ng magkaharap na sila.

"Talaga? Hmmm san ka papunta?" medyo pa-cute niyang tanong.

Natawa ito. "Sa totoo lang, papunta ako sa inyo."

"Talaga?"

"Oo, naghahanap ako ng kausap kasi. Maka-kwentuhan."

Namangha si Mico sa narinig. "Bakit naman ako? Wala ka bang ibang-"

"Bago lang ako dito. Sabi ko nga bakasyon lang ako."

"Nakakatuwa talagang malaman na ako ang napili mong maka-kwentuhan."

Natawa ito. "Okey lang naman diba?"

"Oo naman."

"Ikaw san ka papunta?"

"Naglalakad-lakad."

"Ah?... Sige samahan na kita. Dala mo pa talaga ang alaga mo ha?"

"Para may chaperon." sabay tawa. "San nga pala yung alaga mo?"

"Nasa bahay."

Tumango nalang siya. Naglibot-libot sila halos sa buong village. Ang dami nilang napag-usapan tungkol sa lugar na iyon lalo na kapag nakakakita sila ng maaring mapag-usapan. Tuwang-tuwa naman si Mico dahil may Rico na welcome makipag-kwentuhan sa kanya.

Nakarating sila sa harap ng bahay ni Mico halos padilim na.

"Dito muna tayo." yaya ni Rico kay Mico nang nasa harap na sila ng bahay. "Dito tayo ma-upo."

"Sige, pero papasok muna ako sa loob. Ano bang gusto mo mainom?"

Nag-isip muna si Rico bago sumagot. "Ikaw nalang ang bahala."

"Sige."

-----

"At kasama na naman niya lalaking yun?" si Ivan na naka-silip sa bintana.

Tinitigan niya ang lalaki. Hindi niya masyadong masilayan ang mukha nito dahil nakayuko ito habang naka-upo sa harap ng gate.

"Mukhang nasa edad 25 na. Ayos din mamili si Mico. Mahilig yata sa 10 years ang tanda sa kanya." sabay tawa.

Maya-maya pa ay nakita niyang palabas na muli si Mico dala-dala ang dalawang basong may laman na likidong kulay kahel.

-----

"Rico." tawag pansin ni Mico para maabot ang dala-dala niyang basong may lamang orange juice.

"Salamat." nang mahawakan na ni Rico ang baso.

"Welcome."

"Parang walang tao sa bahay ninyo?"

"Oo. Ako lang ngayon ang naandiyan."

"I see."

Natahimik silang dalawa habang unti-unting nilalasap ang lasa ng orange juice. Sa pananahimik na iyon ay may nabuong katanungan si Mico para kay Rico.

"Pwedeng magtanong?"

"H-ha?" bahagyang nagulat si Rico. "Oo naman."

Ngumiti muna si Mico. "Mmm naisip ko lang kasi na-" tinignan muna niya ang mga mata ni Rico.

"Na-"

"Kasi, nagtataka lang ako. ang ibang lalaki, pag nakikita ako, karaniwan nagugulat." saglit siyang tumigil at tumingin kay Rico pagkatapos. "Pero ikaw nung una tayong magkita, hindi kita nakitaan na nagulat kahit kaunti." natawa siya sa ipinahayag.

"Ah-" napa-ngiti ito.

"Yun nga ang tanong ko. Bakit ikaw hindi?"

Napa-tingin ito ng tuwid sa harapan. Naghintay naman si Mico.

"Siguro dahil... dahil may kilala ako na tulad mo rin." nagbaba ng tingin si Rico. "Pero magkaiba kayo. I mean, hindi siya tulad mo na ganyan... na nagme-make up, mmm kumbaga, lantaran." sabay tawa.

Natigilan si Mico. "Ganun lang. A-ang ibig kong sabihin eh, bakit parang hindi naman ganoon lang yun. Kasi, may kilala ako na kahit may kilala talaga silang b-bakla," muntikan niya pang hindi mabanggit ang huling salita. "...pero ayaw talaga nila. Iniiwasan nila, ako." napabuntong hininga siya. Nasa isip niya si Ivan. "Pero bakit ikaw gusto mo pa akong maka-kwentuhan." napangiti siya. "Salamat ha?"

"Ano ka ba? Para naman wala kang kaibigan?"

Meron naman talaga siyang kaibigan na lalaki sa Manila pero ang tumatakbo kasi sa isip niya ay si Ivan.

"Ako kasi..." dugtong ni Rico. "Basta hindi naman sila bastusin, nananamantala o kaya, mmm maayos namang kausap, okey lang. Bakit naman ako magagalit sa kanila? Tulad mo."

"Ngek, nagpapa-cute nga ako sayo eh."

"Understood na siguro yun. Ang ibig kong sabihin, kapag sa una pa lang kita iba na agad ang gustong mangyari. Alam mo na. Mas maganda kasi yung may respeto sa sarili."

"Teka, parang ang layo na ata. Paanong respeto sa sarili?" tanong ni Mico.

"May iba kasi na pinipilit na maging babae. Wala naman masama, kaya lang gumagawa na sila ng mga bagay na hindi na tama sa sarili nila. Meron naman-" natahimik si Rico saka muling nagsalita. "nagtatago. Itinatago ang sarili."

Katahimikan ang naghari sa dalawa. Sa totoo lang hindi masyadong ma-get ni Mico ang ibig sabihin ni Rico dahil feeling niya may kwento sa likod ng mga sinabi nito. Ayaw na niyang mag-ungkat dahil nalalaliman siya. Pangalawa, ayaw na niyang mag-tanong dahil nararamdaman niya sa tono ng pananalita nito na may dinaramdam ito. Hindi niya alam kung ano o kung bakit.

"Huwag mo nang isipin yun." sabay tawa si Rico. "Ang mahalaga lagi mong isipin at gawin na kahit ganyan ka dapat ka ring galangin. Siyempre, matatanggap mo yan kung ipapakita mong dapat kang galangin. Ikaw, mukha ka namang kagalang-galang."

Natawa na rin si Mico. "Opo manong naget ko na." Napa-tingin siya sa langit. "Ang dilim na pala. Hindi natin napansin ah."

"Manong talaga ha?"

"Ilan ka na ba?"

"25 na ako."

"Ang laki pala ng tanda mo sa akin, dapat nga na manong." sabay tawa ni Mico.

Hindi naman na-offend doon si Rico. Una pa lang niyang kita kay Mico ay bata pa ito. "Kailangan ko na sigurong umuwi."

"Ganoon ba?"

"Oo, baka nag-aalala na sila sa akin." ang tinutukoy ni Rico ang mga kasama sa bahay. "Ngayon lang ako uuwi ng gabi hehe."

"Sige ingat na lang at salamat pala."

"Sure at welcome. Salamat din dahil may may time ka."

Ngiti ang kanyang sinagot. Tumango siya ng nagpahiwatig si Rico na aalis na.

-----

may karugtong...

[06]

Kinabukasan, nagulat si Mico na mababaan niya ang ina sa may sala.

"Ma? Kailan pa kayo?"

"Kanina lang 'nak." sagot ni Laila.

"Si Dad?" tanong ni Mico at luminga-linga pagkatapos. Dad ang tawag niya sa ama iba sa kanyang ina.

"Susunod na lang daw. Busy pa daw siya. Mukhang walang balak magbakasyon dito."

"Ano naman po kasi ang pupuntahan ni Dad dito?"

"Mico?" sinaway ni Laila ang anak.

Pasalampak siyang umupo sa tabi ng ina. Nang makita ang mga plastik sa tabi nito ay kinalikot ang mga laman noon. Mga pasalubong, pagkain at damit.

"Oh bakit parang wala ka sa mood? Wag mong sabihing kagigising mo lang, tanghali na?"

"Kanina pa po ako gising Ma."

"Oh bakit nga?"

"Ma? Bakit hindi tayo mag bukas nalang dito ng bagong botique?"

May baby clothing botique kasi sila na pinamamahalaan ng kanyang ina. Iyon din ang dahilan kung bakit si Laila biglaang bumalik sa Manila dahil may problema sa factory.

Nagsalubong ang kilay ni Laila. "Hindi madali yun. At sino naman ang mamahala?"

"Ako." sagot niyang walang kagatol-gatol.

"Tapusin mo muna ang pag-aaral mo. Isang taon nalang."

"Ma, kahit hindi ko na siguro tapusin yun. Tutal, ako na naman ang head designer natin." Kahit kasi hindi pa siya tapos sa kurso niya, mas naging mabenta ang mga likha niya kumpara sa mga co-designers niya. Kaya kahit estudyante palang ay kumikita na siya kahit papaano.

"Tigilan mo nga yang iniisip mo. Mas magandang may diploma kang maihaharap. Lalo na sa Papa mo."

Nanulis ang kanyang labi. "Ma?"

"Mico, mga gawa mo nga ang laging in-demand ang tanong, may kinalaman ba sa pamamahala? HIndi ko ibig sabihing hindi mo kaya. ang gusto ko lang tapusin mo ang pag-aaral mo. Mas maganda pa nga kung kukuha ka ng business manegement."

"Ayoko na po. Tatapusin ko nalang ito." tanggi niya ng marinig na balak pa pala siyang pag-aralin ng management. Hindi naman sa ayaw niya kaya lang mas gusto na niya ang ginagawa at kontento na siya doon.

"Bakit nga ba biglaan yata ang pagdedesisyong mong yan?"

"Wala naman po. Gusto ko lang na mag-stay na dito sa Batangas."

Napa-tingin sa kanya ang ina na nagtataka. "Hindi mo na ba nami-miss ang Manila? Ang dami mong friends na na iniwan doon. Sabi mo nga hindi nila alam na mawawala ka. Teka, bakit hindi nagpapakabit ng internet connection? Dala mo naman ang loptop mo."

Dahil sa huling sinabi ni Laila biglang nabuhayan si Mico. "Tama." sigaw niya sa kasiyahan.

"Ha?" naguguluhang si Laila.

"Thank you Ma." sabay kiss ni Mico sa pisngi ng ina.

"Saan?"

"Sa pagpapaalala mo ng internet connection."

Dali-daling bumalik si Mico sa taas sa kanyang kwarto para kunin ang isang bagay. Nang makuha na iyon ay dali-dali rin siyang bumaba.

"Excited? Sa connection?" si Laila.

"Ma, thank you talaga. Punta muna ako sa kabila."

Hindi na umimik si Laila dahil madali itong nawala sa pinto. Ipapaalala pa naman niya ang mga pasalubong niya pati na rin ang pasalubong niya sa kanyang amigang si Divina.

-----

"Tita Divina?" tawag ni Mico. "Tita Divina?"

"Wala, umalis." sagot ni Ivan na kasalukuyang pababa sa hagdan.

Parang gusto na naman mag-init ang mukha ni Mico. Naalala niya ang nangyaring kahihiyan kahapon. Gusto niyang mang-asar na naman. Pero agad niyang naalala ang sinabi sa kanya ni Rico kahapon. "Kailan pala maging mabait na ako. Para magustuhan ni Ivan. Ganoon ba?" sagot niya pagkatapos sa iniisip.

Napa-taas ang kilay ni Ivan. "Nag-iba ang mood?" Bakit parang ang bait yata ng tono ng pananalita mo ngayon ha?"

"Wala naman. Happy lang."

"Weh. Talaga lang ha?" sabay tawa. "Tignan natin kung magiging happy ka. Ako naman ang sisira sa mundo mo. Ngayong may alam na ako. Hahaha."

"Oo naman bakit?"

Hindi na sumagot si Ivan. Umupo ito sa sofa at binuksan ang t.v.

"Anong oras ang balik ni Tita Divina."

"Malay ko." sinisimulan ni Ivan ang pang-aasar.

"Ganoon ba?" pero hindi kumagat si Mico. Nanatili siyang naka-ngiti. Cool.

"Huwag mo na ako istorbohin. Baka mapasa ka lang."

"Sige." at umupo si Mico sa isang sofa.

"Huwag mo nang hintayin yun. Hindi na dadating yun. Uupo ka pa diyan."

Medyo tinamaan duon si Mico. Iba na yata yun, pagtataboy sa kanya. "Grabe ka naman." nanatili parin siyang cool at naka-ngiti.

"Aba, hindi gumaganti. Walang epekto. Mmm kung yung narinig ko kaya kahapon ang gamitin ko?" pagsisintir ng isip ni Ivan pero hindi niya natuloy nang biglang tumunog ang telepono na nasa tabi nito.

"Yes?" sagot ni Ivan sa telepono.

Si Divina ang nasa likod ng linya. "Ivan, hindi ako makakauwi ng tanghali."

Napa-tingin si Ivan sa wall clock. "Ma, 11:30 na, anong oras ka uuwi?" inaalala niya ang kakainin sa tanghali.

"Yun na nga eh, hindi ako makakauwi. Bahala ka muna sa kusina ha?"

"Ma? Alam mo namang hindi ako marunong magluto."

"Ivan naman. Ang laki muna. Marunong ka na naman sigurong magbukas ng stove."

"Naandito si Mico hinihintay ka. Umuwi ka na Ma."

Napa-tingin si Mico nang marinig nya ang pangalan nya.

"Naandiyan ba? Pakisabi pasensiya na mamaya pa ako dadating."

"Ma?"

"Ay nako Ivan, minsan na nga lang akong mayaya ng kaibigan ko eh-" hindi na naituloy ni Divina ang sasabihin  sa agad na pagsagot ng anak.

"OK." halatang dismayado si Ivan. "Ingat na lang po." sabay bawi rin sa malumanay na salita. Takot din siyang magalit ng tuluyan ang ina.

"O sige ibaba ko na ito ha. Magpatulong ka kay Mico. Samantalahin mo na habang naandiyan pa siya. Magpakabait ka kay Mico ha?"

Pagkatapos noon ay ibinaba na nga ang awditibo ng telepono. Pagalit namang sinalpak ni Ivan ang awditibo ng telepono na ikinagulat ni Mico.

"Galit?" reaksyon ni Mico sa ginawa ni Ivan.

"Pakialam mo?"

Nagtaas ng balikat ang isinagot ni Mico na nagpapahiwatig na wala lang naman. "Bakit daw siya hindi makaka-uwi?" sa halip ay tanong niya.

"Pakialam mo?"

"Ganoon ba? Hinihintay ko kasi siya kaya baka akala ko lang na pwedeng malaman." cool parin niyang pahayag.

"Basta mamaya pa uuwi si Mama. Masaya ka na?

"Ah... sige babalik na lang ako." at akma na siyang tatayo ng makarinig na bubulong-bulong si Ivan.

Naiinis kasi si Ivan dahil hindi pa siya nag-aalmusal tapos hindi pa uuwi ang kanyang ina. May sinaing naman na nakahanda pero ulam lang ang wala. Hindi kasi sanay kumain si Ivan ng galing sa de lata na hindi iniinit. Malay ba niya sa pagbubukas ng tangke. Takot niya lang masabugan.

"May sinasabi ka ba?" tanong ni Mico.

"Hindi ikaw yon kaya wala kang pakialam."

Hindi nakasagot si Mico. Nagtuloy-tuloy na siya sa paglabas.

Banas na banas namang naiwan si Ivan sa bahay. Ngayon lang nagkataong hindi siya naipagluto ng ina bago umalis. "Bakit naman kasi ang aga-aga umalis." Pero kahit ganoon alam pa rin niya na wala siyang magagawa sa kagustuhan at kaligayahan ng ina. "Magpatulong ba daw ako kay Mico. No way. Inaasar ko nga ang tao tapos magpapatulong ako."

Bigla na lang narinig niya ang kalam ng kanyang sikmura. "Ano ba ang gagawin ko? Patay!" at nabuo ang kanyang desisyon. "Bahala na nga kung sasabog ang bahay."

-----

"Ang bilis mo namang nawala. Ipapadala ko nga sa iyo yung pasalubong ko sa kabila eh." si Laila kay Mico nang kapapasok palang ng huli. Nasa salas sila.

"Ganoon po ba Ma? Nasaan po ba iyon?" na-excite niyang tanong. Nabuo sa kanyang isipan na maaring maka-balik siya sa kabila kahit hindi na ang una ang sadya. May bago na siyang sadya. Natawa siya.

"May mga dala akong short-cakes diyan diyan di ba? Pilian mo sila tita Divina mo at Ivan."

Tinignan niya ang isang plastik na alam niyang doon nakalagay. Nakita nga niya roon ang mga naka-box na short cakes individually. Pumili siya ng tatlo. Nakangiti siya ng tinitignan ang napili. "Ma." tawag niya sa ina na kasalukuyang papuntang kusina. "Tatlo ang dadalhin ko sa kabila."

"Sige lang." pasigaw nitong sagot.

"Yes." sagot niya sa tuwa. "Sana magustuhan ito ni Ivan ko." sabay tawa. "Ma. Babalik ako sa kabila. Ibibigay ko lang ito."

"Bahala ka. Kahit wag ka ng bumalik." sabay tawa ng nagbibirong si Laila.

"Sige po ba. May permiso mo na po ha?" ganiting biro ni Mico.

-----

Naghahanap si Ivan sa loob ng ref ng maaring iprito. Iyon ang napagdesisyunan niyang lulutuin. Wala siyang ibang makita kundi ang ilang preservative foods tulad ng longganisa at hotdog. Pinili niya ang hotdog at kumuha siya ng limang piraso. Isa-isa niya itong binalatan. Nang matapos balatan, hinarap naman niya ang kalan para paapuyin. Ngunit, nagdadalawang isip siyang pihitin.

"Ivan." tawag ni Mico na ikinagulat ng una.

"Bakit ka na lang biglang tumatawag diyan?" nasabi ni Ivan nang magulat.

"Akala ko kasi nasa living room ka pa rin kaya hindi na ako tumawag. Nakarinig ako dito sa kitchen ng kaluskos kaya naisip kong narito ka."

Hindi na kumibo si Ivan.

"Magluluto ka?"

"Hindi maglalaro ako ng apoy. Hindi ko lang alam kung paano buksan." pang-uuyam ni Ivan.

"Sabi ko nga." at napatingin si Mico sa lamesa. "Hotdog?"

Napakunot noo si Ivan nang tumingin kay Mico. "Bakti anong masama?"

"Wala naman. Nasabi ko lang kasi yan pala ang lulutuin mo."

Muling itinuon ni Ivan ang sarili sa pagbukas ng kalan. Pero saglit pa naramdaman na ni Mico na hindi magawa ni Ivan paapuyin ang kalan.

"Ako na ang magbubukas." presenta ni Mico.

Hinayaan na ni Ivan na si Mico ang magbukas ng kalan. Sa pagkakataong iyon inalis niya ang pride. May takot talaga siya sa pagbubukas ng kalan.

"Ayan bukas na. Lagay mo na ang kawali." si Mico.

Nang mailagay na ni Ivan ang kawali ay agad-agad kinuha nito ang mga hotdog sa lamesa.

"Teka, huwag m o munang ilagay yan." saway ni Mico. Dahil doon napatingin si Ivan sa kanya. "Lagyan mo muna ng mantika."

"Ay, oo nga pala." saka hinanap ni Ivan ang bote ng mantika.

"Pero huwag mo munang ilagay ha? Kasi, kailangan mainit na ang mantika para hindi dumikit sa kawali ang hotdog." maya-maya lang ay itinapat ni Mico ang palad sa kawali.

"Hoy, anong gagawin mo?" nagulat si Ivan sa inakto ni Mico.

"tine-test ko lang kung mainit na. Ikaw naman oh."

"Ganoon ba iyon."

"Yan mainit na. Ilagay mo na ang mga hotdog."

At inihagis ni Ivan ang limang hotdog ng sabay-sabay na naging sanhi ng pagtilamsik ng mantika. Dahil doon nagulat si Ivan at walang kamalay-malay na napahawak siya sa magkabilang balikat ni Mico.

"Bakit ka nakahawak sa akin?" si Mico na ngiting-ngiti.

Napa-tingin si Ivan kay Mico at saka niya lang nalaman ang ayos niya. Iniwas niya ang tingin at inalis ang mga kamay.

"Baligtarin mo na yun. Madali lang iyon masunog." utos ni Mico. Ngunit napansin niyang nag-aalangan itong ihipo ang dulo ng siyanse sa kawali. Natatakot. "Ako na nga."

Hinayaan ni Ivan si Mico. Hindi talaga siya tumanggi. Pinanood na lang niya ng mataman si Mico habang binabaliktad ang bawat piraso ng hotdog. Nang matapos na ay nasabi ni Ivan sa sariling madali lang palang magluto- ng hotdog.

"Okey na ito. Teka, may kanin ka na ba?" kapagdaka'y tanong ni Mico.

"Oo."

"Ikaw nagluto?" biglang tanong ni Mico. Naisip kasi niyang malamang na hindi rin ito marunong magsaing.

"Hindi. Kaninang umaga pa iyan." sagot ni Ivan habang tinatanaw si Mico na tinutungo ang rice cooker.

"Bakit hindi bawas?"

"Hindi talaga yan nagalaw kasi hindi ako nag-almusal."

"Ah... ganoon ba? Mmm, gusto mo isangag ko? Kasi, nasasarapan ako sa sinangag na ulam hotdog."

"Marunong ka?"

"Sige, gagawin ko ha?" nakita ni Mico na tumango si Ivan.

Mataman lang na pinapanood ni Ivan ang bawat galaw ni Mico lalo na sa kung paano nito niluto ang bawang. Pagkatapos ang paglalagay ng kaning lamig. Binuhusan ng kaunting toyo at kaunting powder na nakalagay sa isang maliit na pakete. Pagkatapos ay hinalo.

Sa loob-loob naman ni Mico ay ang katuwaang nararamdaman. Kung alam lang ni Ivan kung gaano kalakas ang kabog ng dibdib niya sa kasiyahan ay malamang na mabingi ito. Hindi niya maipaliwanag ang nararamdaman sa nangyayaring pagkakataon na hindi sila nagkakagulo ni Ivan. At para bang hawak niya sa kamay si Ivan sa mga oras na iyon.

Totoo namang sa mga sandaling iyon nakalimutan ni Ivan ang war sa pagitan nila.

"Okey na siguro ito." si Mico.

"Sigurado ka na masarap yan?"

"Oo naman. Sige kain ka na." anyaya ni Mico kay Ivan.

Aktong kukuha si Mico ng plato para kay Ivan nang pigilan siya nito. "Sandali ako na. Ikaw na nga ang nagluto tapos ikaw pa ang maghahain. Ako na lang."

Napa-ngiti na lang si Mico. "Wow, totoo ba iyon. Yes naman oh." Pero biglang nanlaki ang mata ni Mico nang makita ang dalawang plato na inilagay sa lamesa maliban sa bandehado kaya imposibleng hindi para sa kanya ang plato na iyon. "Oops. Huwag umasa Mico." saway niya sa sarili.

Nakaupo na si Ivan habang nakatayo pa si Mico. "Ano? Hindi ka kakain?"

"H-ha? Ako k-kain kasabay mo?"

Nagsalubong ang kilay ni Ivan. "Bakit? Palagi ka namang dito kumakain ah?"

"A-ah! Hindi naman ang ibig kong sabihin hindi ko lang inaasahang sasabayan kitang kumain, eh pinagluto lang naman kita."

"Sige na umupo ka na at saluhan mo na rin ako."

"Talaga lang ha? Para kasing naninibago ako sayo." salita ni Mico pero hinihila ang katawan paupo paharap kay Ivan.

"Kailangan mo ding kumain kasi-" sumubo muna ito at saka kumuya. "Ang sarap ha?" puri nito kay Mico nang malasahana ang sinangag.

Kanina ay bahagyang nakanganga si Mico dahil nabitin siya sa sasabihin ni Ivan ngunit napangiti siya ng mapuri ang niluto niya. "A-ano nga iyon yung dapat mong sasabihin?"

"Kailangan mong kumain kasi baka maging utang na loob ko pa it sayo."

"Ay!" bigla siyang pabirong nadismaya. "Ganun pala yon."

Napangiti ito. "Totoo naman eh. Di ba?"

"Aba bakit alam mo?" natatawa si Mico sa tanong.

"Basta."

"Mmm sige. Hindi na ako kakain. May hihilingin na lang ako sayo para hindi ka na makatanggi." natatawa siya at nagpaalala. "May utang na loob ha?"

"Sabi na nga ba? Dapat hindi ko na lang sinabi." sabi ni Ivan habang nakayuko dahil siryoso sa pagkain. "Ano ba ng hihilingin mo?"

"Mmm makikigamit lang ako ng computer mo. Di ba may internet connection ka? Kailangan ko kasing i-update ang facebook ko eh."

"Yun lang pala eh. Akala ko kung ano na."

"Ibig sabihin ba niyan na pumapayag ka?"

Hindi sumagot si Ivan. Patuloy lang itong ngumunguya.

"Silence means yes ha? YES! Teka may ipinabibigay si Mama sa inyo ni tita kaya ako bumalik."

Napa-tingin sa kanya si Ivan.

"Pasalubong yun sana magustuhan mo. Sandali at kukunin ko. Iniwan ko kasi sa center table sa living room eh." Saglit lang at naka-balik rin agad si Mico. "Sana magustuhan mo. Short cakes."

Lumaki ang mga mata ni Ivan. "How sweet naman ni tita Laila. Paki sabi thank you na mrami."

"Ito na ba ang simula?" kinikilig na si Mico.

----

may karugtong...

[07]

"Ano? Gagamit na ako ngayon ng computer mo?" si Mico.

"Nakain pa ako."

"Kanina ka pa eh. Halata namang binabagalan mo. Bilisan mo na kaya."

"Bakit mas marunong ka pa? Eh ako ang kumakain, paano ko malalasahan ang pagkain niyan kung dadalian ko."

"Malasahan... So ibig sabihin talagang nasasarapan ka?"

Natigilan ito. "Hindi no."

"Weh..."

"Weh ka diyan. Pasalamat ka natuwa ako sayo dahil pinagluto mo 'ko."

"Talagang kapalaran na ipagluto kita."

"Talaga?" panguuyam ni Ivan. "Baka nakakalimutan mo-"

"Ano? Na galit ka sa akin?"

"Buti alam mo."

"Pero may utang na loob ka kaya dapat mo munang bayaran."

"Babayaran naman ah. Huwag ka ngang sabik diyan."

"Ewan." pero naka-ngiti siya. "Ang galing no."

"Ang alin?" takang tanong ni Ivan.

"Basta." sabay tawa. Kinikilig si Mico. Natutuwa siyang nakakausap niya ng ganoon si Ivan. "Dahil sa sinangag mahuhulog ang loob mo sa akin. Ay naman."

"Umayos ka nga. Anong iniisip mo?"

"Wala." sagot ni Mico pero ang totoo kinikilig.

-----

"Ang gulo naman ng kwarto mo." reklamo ni Mico nang makapasok sa kwarto ni Ivan.

"Huwag kang magreklamo. Diyan ka." itinuro siya sa harapan ng kompyuter.

"Okey." pagkatapos ay umupo na siya. "Ikaw san ka?"

"Bakit tinatanong? Siyempre dito lang ako, babantayan kita. Baka kung ano ang gawin mo sa kompyuter ko magka-virus yan."

"Grabe ka naman. Magfe-facebook lang ako kay avirus ka agad diyan. Baka lang kasi makita mo ang kahalayan ko." pagbibiro ni Mico.

Napatitig si Ivan kay Mico. "Anong kahalayan?"

"Basta." sa totoo lang gusto niyang lumabas si Ivan. Pero mukhang malabo dahil humiga ito sa kama.

"Dito lang ako."

"Grabe ka naman. Kakakain mo lang higa ka agad. Eh kung maglakad-lakad ka muna. "Sige lumabas ka na."

"Hindi na kailangan. Pwede ba huwag mo akong pakialaman. Bilisan mo diyan dahil gagamit din ako."

"Walang balak bumaba. Bahala na nga." Gusto kasi ni Mico mabuksan ang files ni Ivan na naglalaman ng mga pictures nito. Umaasa kasi siyang mabubuksan niya ang folder ng "my pictures" kung saan maaring naroon ang mga pictures nito. Marami na si Mico na naipong pictures ni Ivan galing sa facebook. gusto niya ng bago.

"Sandali bababa lang ako."

Sinagot yata si Mico ng langit. "Bakit?"

"Kukunin ko yung pasalubong ni tita Laila."

"Ah sige, ingat."

"Sanay na akong bumaba sa hagdan kahit nakapikit. Hindi na kailangang magingat."

"Sige. Bilisan mo na."

Lumabas na nga si Ivan. Dali-dali namang binuksan ni Mico ang "documents" at hinanap ang "my pictures". Hindi nga siya nagkamali ang daming laman niyon. Inilabas niya ang USB sa kanyang bulsa na kanina niya pa dala-dala. Nanginginig pang isinaksak niya ito sa CPU. "Bilis, bilisan mo basahin mona agad."

Agad-agad naman ding nabasa. Agad niyang copy ang buong folder ng "my pictures" at ipinaste sa kanyang hard drive.

Ang kaso, ang tagal mag copying. Kaya naman, nagsimulang kabahan si Mico. Baka maabutan siya ni Ivan na kumukuha ng kopya.

"Bilis, bilis bago dumating si Ivan." napapakagat labi siya. Marami kasi ang laman ng polder na iyon kaya mabagal din ang pagkopya. "Sige na. Matapos ka na."

"Ang sarap ha?"

Nagulat si Mico nang may nagsalita sa kanyang likuran. Buti na lang madali niyang napindot an gminimize ng button. Bahagya pa siyang napatayo. "H-ha?" humarap siya kay Ivan habang pinipilit takpan ng katawan ang monitor. "M-masarap? Oo naman." pinilit ngumiti maitago.

Napatitig sa kanya si Ivan dahil nakaramdam siya na iba ang kinilos ni Mico. "Bakit?" takang tanong niya.

"W-wala. Bakit din?"

"Parang kang nagulat diyan?" tanong ni Ivan habang tinungo ang kama at doon umupo.

"Siyempre bigla kang nagsalita eh." umupo na uli si Mico dahil alam niyang hindi na mapapansin ni Ivan ang ginagawa niya.

"Bilisan mo diyan dahil gagamit din ako."

"Kakaumpisa ko lang naman."

Katahimikan, habang patuloy na kinakabahan si Mico. Si Ivan naman ay unti-unting inuubos ang cake.

"Kailan pala dumating si Tita Laila?" biglang tanong ni Ivan.

Nagulat na naman si Mico. "H-ha? Si mama? A-ano-" hindi niya masunod-sunod ang sasabihin. "kanina bago magtanghali." sa wakas ay natapos na rin niyang sabihin.

"Bakit ba parang nabibingi ka. Ano bang ginagawa mo diyan?"

Napalingon si Mico kay Ivan dahil sa tanong nito. Baka kasi biglang lumapit si Ivan at silipin kung ano ang ginagawa niya. "Nagbabasa kasi ako." pasimple siyang napa-hinga ng malalim ng makitang hindi gumagalaw si Ivan sa pagkakaupo. Muli niyang binalik ang pansin sa monitor.

Naramdaman ni Mico na biglang tumayo si Ivan. Lumingon siya at ng lalapit ito ay napatayo rin siya matakpan lang monitor. Nang sa pagtayo niya napansin niya ng isinaksak niyang USB. "Patay baka mahalata niya. Huwag naman sana." parang gustong matuluan ng pawis sa kanyang noo. Muli siyang tumingin kay Ivan napansin niya ng mukha nitong lukot. "B-bakit?"

"Bababa uli ako. Kukunin ko yung isa pang cake. Bakit para kang constipated diyan?"

"Constipated ka diyan? Nag-iinat lang ako." alibi ni Mico.

"Ewan." at muli na itong lumabas.

"Hayss... akala ko dito siya didiretso." pagkatapos ay muli niyang nilingon ang monitor, umupo at sinilip ang ginagawang paglilipat ng files sa USB. "Yes. Natapos din." dali-dali niyang inunplug ang USB. Hindi matanggal ang mga nigiti sa kanyang mga labi habang madaliang nililinis ang maaring ibidensya ng ginawa niyang pangongopya. Hanggang sa dumating si Ivan. "Tapos na ako."

"H-ha? Ang bilis mo naman?" takang tanong ni Ivan.

"Sabi mo kasi bilisan ko." sagot ni Mico. Hindi sumagot si Ivan. "Hindi. Wala naman kasing masyadong interesante sa mga kaibigan ko kaya hindi na ako nagparamdam. So, aalis na ako."

"Buti naman."

"Sige." at lumabas na siya sa kwarto ni Ivan.

Naiwan si Ivan na nagtataka sa mga ikinilos ni Mico. Napa-iling nalang siya at humarap sa kanyang kompyuter. "Ang gulo talaga ng bading na iyon. Dati, akala mo kung umasta siga. Akala mo dito nakatira na laging nag-hahanap ng gulo. Tapos, bigla na lang tatahimik na parang mabait. Tapos ngayon parang ewan? Constipated nga siguro. Nagmamadali eh." natawa siya sa huling sinabi. "Pero, ang sarap ng sinangag niya ha?"

At may naiwang ngiti sa mga labi ni Ivan.

-----

"Yes, yes yo." paulit-ulit na binibigkas ni Mico habang papasok sa bahay.

Walang tao sa sala kahit ang kasambahay ay hindi niya nakikita sa paligid. Kaya naman para siyang sirang sumasayaw-sayaw pa habang paulit-ulit na binabanggit ang "Yes, yes yo." Kung may makakakita lang sa kanya posibleng ang unang sabihin sa kanya ay "Nababaliw ka ba?"

Hanggang sa pag-akyat sa hagdan ay tuloy-tuloy pa rin siya sa ginagawa.

"Ano ba yan?" si Laila na iniluwa ng isang kwarto.

"H-ha? Ay Ma." sabay tawa.

"Para kang sira. Nagugutom ka na ata eh."

"Hindi naman po. Masaya lang talaga ako ngayon."

"Bakit?"

"Basta Ma. Diretso na po ako sa kwarto ko."

Naiwan si Laila na naguguluhan sa kakatwang kinikilos ni Mico.

Pagkapasok na pagkapasok pa lang sa kwarto ay napa-headbang pa siya sabay tawa. "Ang galing-galing ko naman hahaha." Tinungo niya ang kanyang kama na kung saan naroon ang kanyang loptop. "Makikita ko na. Makikita ko na. Kaunti na lang na paghihintay." sabay tawa. Para siyang eng-eng na sabik na sabik makita ang mga bagong pictures ni Ivan. "Ayan na."

 At inumpisahan na mga niyang buksan ang folder. Tumambad sa kanya ang napakaraming pictures ni Ivan. Inisa-isa niya iyong tignan. Kaya lang medyo nadismaya siya nang makitang ang ibang pictures na may kasama si Ivan. Mga kaibigan sa isang party, sa out of town at kung ano-ano pa. Wala sanang problema kung si tita Divina lang pero naiinis siya kapag nakakakita ng babaeng nakapulupot sa Ivan niya.

"Ang dapat sa inyo ini-erase." nasabi niya dahil sa inis. Balak niyang i-separate ang mga pictures ni Ivan na may ibang kasama sa kuha.

Pinagpatuloy niya ang pagtingin sa mga pictures. "Ayyyyyyyyyy" napa-sigaw siya dahil sa nakita. "Wow naman. Akin  na ito." tuwa niya. Nakita kasi niya ang isang pic ni Ivan ay topless, na walang pang-itaas na damit kundi shorts lang. "Hotttttt." sigaw niya sa sobrang kilig. "Meron pa?" dalangin niya na meron pa at umaasahang mas grabe pa ang makikita. "Sana yung mas bonggang bongga pa. Alam mo na." napahagikgik sa tawa.

Click. At isa pa ngang kuha na topless na si Ivan sa iba namang posisyon. Talaga namang todo ang tili ni Mico. Bahala na kung magtaka ang kasama sa bahay basta magsasaya siya sa nakikita. Muli niyang pinindot ang next. Pero hindi na ganoon ang muling tumambad. Maramihan na ang nasa kuha.

"Badtrip naman itong tatlong babaing 'to oh.  Layas kayo diyan." at inilipat niya sa ibang folder ang picture na iyon. Naisip niyang i-edit ang mga iyon. Tatanggalin niya ang mga babae sa kuha. Natawa siya sa naisip. Muli siyang pumindot at isang close-up picture ang nakita niya. "Ang cute ni Ivan dito. Alam ko na." may naisip siyan gawin. "Gagawin kita sa background sa deskstop ko."

Sa ilang saglit lang at nakita na niya sa deskstop niya ang picture ni Ivan as wallpaper. "Sa oras na bubuksan ko ang loptop ko, ikaw lagi ang unang makikita ko." napatihaya siya sa kama na kanina ay nakadapa niyang nakaharap sa laptop niya. Ngayon, ipinatong niya ito sa kanyang dibdib habang pinagmamasdan niya ang mukha ni Ivan sa deskstop ng kanyang laptop.

Hindi na niya namalayang naka-tulog na pala siya.

-----

Narinig ni Ivan na dumating na ang ina dahil sa tunog ng sasakyan. Agad-agad syang tumayo para pagbuksan ang ina ng gate.

"Kamusta anak?" tanong ni Divina nang makababang sasakyan. Tumango lang si Ivan. "Paki-kuha sa compartment ang mga dala ko."

Sinunod ni Ivan ang utos ng ina. "Ano ang mga ito Ma?" tanong ni Ivan ng makita ang ilang puting malalaking plastic.

"Nag-grocery na ako. Teka, paano ka kumain? Nakapag-luto ka ba?"

"Hindi po. HIndi po ako nagluto."

"Ah eh paano ka niyan naka-kain? Hindi ka pa ba kumakain?"

"Kumain po. S-" hindi agad naituloy ni Ivan ang karugtong ng sasabihin.

"Paano?" tanong agad ni Divina.

"S-si Mico po ang nagluto." napa-buntong hininga siya pagkatapos.

Napa-ngiti si Divina. "So, ibig sabihin ba niyan okey na kayo ni Mico?"

"May kapalit naman kaya yun."

Natawa si Divina sa kung paano sinabi iyon ni Ivan. Parang ang lungkot-lungkot kasi ni Ivan habang nakikipag-usap sa ina. "Sige na ipasok mo muna yan."

Naipasok na nga ni Ivan ang mga pinamili ni Divina.

"Ma. Dumating na si Tita Laila kanina. May binigay pasalubong siyang short-cakes. Nakain ko na ang dalawa." sabay ngisi.

"Ay ganun ba? Salamat sa kanya." habang nakaupo si Divina sa sofa, nagpapahinga.

"Nasa ref yung cake ha?"

Tango ang sagot ni Divina sa anak. "Teka, kamusta pala si Mico. Ang tagal ko rin siyang hindi nakakausap. Kung kailan siya pumunta dito nagkataon namang wala ako."

"Kahapon lang naman iyon wala dito."

"Dalawang araw kaya. Ano? Nag-away na naman ba kayo? Siguro naman hindi, dahil ipinagluto ka niya. Makita mo namang mabait din naman si Mico. Ikaw lang 'tong maarte."

"Ma? Hindi ako maarte. Ipinagluto nga ako may kapalit naman."

"Anong kapalit?"

"Gumamit ng kompyuter ko."

"Eh ano naman?"

"Basta."

"Basta. Ikaw tigilan mo na si Mico ha? Ang iniisip ko nga kaya hindi yun pumupunta dito dahil sa iyo eh."

Biglang natahimik si Ivan. Totoo naman kasi na siya ang dahilan kung bakit hindi pumunta si Mico ng dalawang araw sa kanila. Buo pa sa kanyang alala ang mga sinabi niya kay Mico huwag lang itong pumunta sa bahay. Nap-buntong hininga na lamang siya.

-----

"Mico. Tumawag ang Papa mo. Pupunta na daw siya dito." pagbibigay inpormasyon ni Laila sa anak habang nasa harapan sila ng hapg-kainan.

"Kailan naman daw po?" walang kagana-ganang tanong ni Mico.

"Bukas."

Napatingin siya sa ina. "Bukas na?"

"Bakit? Mico... hindi ka pa ba sanay sa Papa mo.? Ganoon lang iyon."

Hindi kasi sila close ng ama niya. Simula nang lantaran nang ipinapakita ni Mico ang pusong babae niya ay lagi  ng may sermon siya sa ama niya. Minsan kapag kinakausap niya ito hindi man lang kumibo kahit isang tango man lang. Ngayon na dadating din ang ama, hindi na naman siya makakagawa ng mga bagay na gusto niyang gawin. Tulad ng pagpunta sa kabila, kala Ivan. Ayaw ng ama niya na lumalabas siya ng bahay. Para kasi sa kanya ikinahihiya siya ng ama niya. Kung indi nga lang siya nag-aaral baka namumuti na ang mata niya sa loob ng bahay.

"Hanggang kailan naman daw po siya dito?"

"Isang linggo lang daw. Pero pinipilit kong magpaabot na ng katapusan para sabay-sabay na tayong bumalik sa Manila."

"Ma, huwag na ma. Hayaan mo na siyang one week lang dito."

"Mico?" saway ni Laila.

Hindi na kumibo si Mico.

[08]

Hindi na nagulat si Mico habang pababa ng hagdan nang mabungaran niya ang ama sa salas na nagpapahinga. Alam niya bagong dating lang ito. Hindi na siya nag-abalang batiin ang ama dahil nakapikit naman ito habang nakasandal sa sofa. Nagtuloy-tuloy lang siya sa dining room para mag-almusal. Doon ay naabutan niya ang kasam-bahay na si Saneng.

"Ate anong oras dumating si Dad?" tanong niya sa kasam-bahay na kasalukuyang naglalatag ng plato sa lamesa nang makita siya.

"Kararating lang ni Sir Dino." sagot ni Saneng at tinanaw pa nito ang wallclock na balak sanang sabihin ang eksatong oras ng pagdating.

"Ganoon ba? So, hindi pa siya kumakain?"

"Ganoon na nga Mico."

"Tingin mo kakain yun?" tanong niya. Ayaw kasi niyang maka-sabay ang ama baka hindi kasi maging maganda ang pakiramdam niya at mawalan ng gana kapag nagkaroon ng katahimikang walang imikan. Lagi naman kasing ganoon ang eksena. Nahihirapan siyang kumain kapag tunog lang ng kubyertos at plato ang naririnig sa hapag-kainan. Kulang na lang pati ang pag-nguya ng pagkain ay marinig.

"Oo Mico, kasi siya ang nagpahanda nito." itinuro ni Saneng ang niluto na nasa hapag-kainan na.

Saka lang niya napansin. Napa-oo nga siya sa sarili niya ng makitang marami ang nakahain. Tamang-tama sa may bisita. Napa buntong hininga na lang siya dahil pagkadismaya.

"So ibig sabihin, kailangan ko pa silang hintayin." nasabi niya sa kawalan.

Narinig ni Mico ang yabag ng paa pababa sa hagdan. Naisip niyang malamang ang kanyang ina iyon. Narinig nga niyang ginising ng ina ang ama at niyaya nitong dumulog na sa hapag-kainan para makapag-almusal. Maya-maya lang ay narinig na nya ang yabag papalapit sa kinaroroonan niya.

"Good morning Ma, Dad." bati ni Mico habang hinihila ang upuan na para puwestuhan niya.

"Good morning." nakangiting bati ni Laila.

Pero gaya ng inaasahan ni Mico walang reaksyon ang ama. Hinayaan na niya at maingat na umupo. Ayaw niya maka-gawa ng kahit kaunting ingay.

Maya-maya pa ay pare-pareho na silang kumakain. Gaya ng dati, pagtama lang kutsara't tinidor ang pumapailanlang na tunog.

"Mmm naalala ko... Mamaya pumunta ka sa kabila, Mico." si Laila.

Tumango lang si Mico.

"Tapos sabihin mo sa kanila na naandito na Papa mo. Papuntahin mo sila dito mamayang gabi para magsalo-salo tayo kahit maliit lang. Okey ba iyon Dino?"

Hindi umimik si Dino.

"Para naman makapag-kwentuhan naman kayo ni Mareng Divina at makita mo si Ivan. Naalala mo naman siya di ba?"

Saka lang niya napansing kumilos ito.

"Oo nga pala. Si Ivan, tama. Ang nag-iisang anak ni Divina. Kamusta na nga pala siya." biglang naging interesante si Dino. "Kasing edad lang siya ni-" biglang naputol ang sasabihin.

Alam ni Mico na dapat ay ang pangalan niya ang babanggitin hindi lang naituloy ng ama ng maalala. Hindi na siya kumibo at ni hindi rin siya tumingin sa kanyang ina na nararamdaman niyang sumulyap sa kanya.

At nagpatuloy si Dino sa pagtatanong. "Sige papuntahin mo sila dito."

Napa-tingin si Mico sa ama sa sinabi nito. Ang akala niya siya ang snasabihan ngunit sa ina ito nakatingin. Napahiya siya sa sarili niya sa pag-aakalang siya ang kinakausap ng ama niya.

"Oh Mico, mamaya ha?"

"Opo Ma." sagot niya na pilit ang kasiglahan. Pero alam niyang hindi maitatago ang pagiging matabang.

"Gusto kong makilala si Ivan." biglang singit ni Dino. "Baka marami kaming pagkakatulad ni Ivan." umaasa siyang mayroon siyang makita kay Ivan na hindi niya nakikita sa anak niya.

-----

"Mico, buti naman at dumalaw ka na uli dito. Na-miss talaga kita. Kamusta ka na?" sunod-sunod na pahayag ni Divina.

"Okey naman po ako. Ako din po namiss ko rin kayo."

"Eh bakit parang malungkot ka?"

"Ay wala naman po. Hindi po." tanggi niya. "Kaya po ako naandito kasi, dumating na po si Dad. Gusto ni Dad na duon na daw po kayo magdinner sa bahay mamaya. Para makapag-kwentuhan naman daw po."

"Ay ganun ba? Sige. Pupunta ako."

"Si-" bigla siyang natigilan. Bigla siyang nakaramdam ng selos. Tatanungin sana niya kung nasaan si Ivan dahil kabilin-nilinan ng mama niya na sabihin din kay Ivan.

"Si Ivan ba?"

Tumango lang siya.

"Nasa taas. Kakaakyat lang. Gusto mo tawagin ko?"

"Ay hindi na po. Natanong ko lang po. Sige tita, balik na po ako sa bahay." sinikap niyang huwag iphalata sa kausap ang nadaramang lungkot.

Ramdam ni Divina ang kalungkutan ni Mico. Hindi niya lang mabatid kung bakit.

-----

"Mico, nasabi mo na ba?" si Laila.

"Opo ma."

"Bakit?" tanong ni Laila sa anak dahil sa sagot nitong walang kagana-gana.

"Aakyat na muna po ako."

Hinayaan na lang ni Laila ang anak at hindi na niya kinulit ito.

Parang gustong magdabog ni Mico habang binabagtas ang hagdan. Kung wala lang sana ang ama na nakaupo sa sofa at tanaw siyang paakyat, aakyat sana siyang nagpapa-padyak. Tinungo na lang nya ang kwarto ng walang imik.

Dahil nasa malapit lang ang ama hindi muna makaka-punta si Mico sa kabila. hindi muna niya makikita si Ivan. Magkakasya muna siya sa pagtingin-tingin sa nakuha niyang picture ni Ivan na nak-save ngayon sa kanyang laptop. Binuksan niya ang laptop agad-agad nang maka-tungtong siya sa kama.

Hindi pa niya natatapos ang pagtingin sa mga picture ni Ivan. Nakatulugan niya kasi kahapon. "Atlist kahit papaano may mapagkakaabalahan ako." napangiti narin siya kahit papaano.

-----

Nakaupo si Ivan sa harapan ng kanyang kompyuter. Nanonood siya ng mga latest music videos sa youtube. Hindi niya namamalayang iniisip niya si Mico. Iniisip nya ang nangyari kahapon. Nagustuhan niya ang ginawa ni Mico kahapon. Hindi niya maitatanggi na nawala ang galit o inis kay Mico at nagawa pa niyang pahiramin ng kompyuter niya ng hindi nakikipagtalo. Oo nga nagkaroon ng pilitan pero alam naman niya sa sarili niyang nagpapapilit lang siya na ang sa ending papayag siya dahil payag naman talaga siya.

Noong una, nagpaplano siya kung paano niya gugunawin ang mundo ni Mico, maka-ganti lang ngunit biglaang nagbago. Aminin man niya sa hindi pero dahil iyon sa takot niyang magluto kaya si Mico na ang nagluto para sa kanya. Napangiti siya nang maalala ang kinain niyang sinangag. Nasarapan talaga siya. Siguro dahil sa hindi siya nag-almusal pero naubos niya ang nai-sangag ni Mico. Parang limang plato yata ang nakain niya kumpara sa kakapiranggot na kinain ni Mico hindi dahil sa inubusan niya kundi dahil diet na naman.

Natawa siya sa naisip.

-----

"Mico." tawag ni Laila sa likod ng kanyang pinto.

"Ma?" sagot niya.

"Si Vani paliguan mo muna. Nakikipagharot sa Papa mo eh alam mo namang ayaw nun mabaho."

Napa-balikwas siya. "Opo Ma." gusto niya sanang tumanggi. Hindi na niya narinig pang nagsalita ang ina.

Hindi naman niya pwedeng iutos kay Saneng ang pagpapaligo sa aso dahil hindi nito kaya ang sobrang kalikutan ng alaga niya. Siya lang may kakayanang patahimikin ang alaga niya. Pangalawa, ayaw niyang masilip siya ng ama niya. Nagbe-behave nga siya eh.

-----

Dinig na dinig ni Ivan ang pag-sigaw ni Mico. Kaya na-curious siyang tignan ito sa kanyang bintana. Nakita nga niya si Mico sa bakuran nila na magpapaligo ng aso. Kahit nasa taas siya at nasa baba naman si Mico kita parin niya na lukot ang mukha nito. Muli niyang narinig ang pagtawag ni Mico sa alaga dahil tumakbo ito a tlumusot sa ilalaim ng kotse na nakagarahe sa loob ng bakuran. Saka lang niya napansin na dalawa na ang sasakyan sa loob.

"Sino kaya ang dumating sa kanila?" takang tanong ni Ivan.

Nagbalik ang kanyang atensyon kay Mico sa muli nitong pagtawag sa alaga. Bigla siyang napa-urong nang makita niyang yumuko si Mico para silipin ang alaga sa ilalim ng kotse dahil nakaharap sa kanya ang likuran nito. Kitang-kita niya ang pagbanat ng tela na nakabalot sa pang ibaba ni Mico. Nakaramdam siya ng para bang inaakit.

Muli ay naalala niya ang nangyaring kamakailan lang habang natutulog si Mico sa mahabang sofa sa baba. Buti na lang tamayo na ng tuwid si Mico dahil lumabas na rin ang alaga mula sa ilalim ng kotse. Buti na lang at naka-bawi na rin siya. Napa-singhap siya ng malalim.

Nangingiti naman siya habang pinapanood ang pagpapaligo ni Mico sa alaga. Masasabi niyang maalaga talaga si Mico sa aso niya. Minsan natatawa siya kapag iwinawagayway ng aso ang buntot na nagiging sanhi ng pagtilamsik ng tubig sa mukha ni Mico. Nakikita kasi niyang sumisimangot lalo si Mico.

Tumagal pa ng ilang saglit nang paliguan ni Mico ang alagang aso kaya sa ganoong haba ng oras din pinanood ni Ivan si Mico. Bigla na lang siyang nadismaya ng hindi na niya nakikita si Mico dahil pumasok na uli ito sa loob ng bahay. Ilang saglit din siyang naghintay na baka lalabas pa ito pero hindi na. Saka lang niya na-realize na nasisiyahan siyang pinapanood si Mico.

Bumalik na lang siya sa harapan ng kanyang kompyuter.

-----

Wala pang tanghali pero bagot na bagot na si Mico.

-----

"Ivan, wala ka yatang balak magtanghalian ngayon?"

Nagulat pa si Ivan nang magsalita ang ina na nasa pintuan ng kanyang kwarto. Bahagya siyang napabalikwas sa pagkakahiga.

"Mamaya na lang po." sagot ni Ivan.

"Himala sa mga himala ah? Siya nga pala kanina, pumunta dito si Mico."

"Nasa baba siya?" bigla niyang tanong sa ina.

Napakunot ang noo ng ina. "Himala na naman yata ang narinig ko?"

"Si Mama... ano naman ang himala doon?"

"Dati kasi pagnaririnig mo ang pangalan ni Mico, naka-kunot agad yang mukha mo. Ngayon, maaliwalas na maaliwalas yang mukha eh. At himalang nagreresponse ka na?"

"Hindi kaya. Nagulat lang ako na pumunta na pala siya dito." alibi ni Ivan.

"Eh kahapon lang magkasama kayo di ba? Paanong nagulat ka?"

Napaisip si Ivan. "A-ano. Ang ibig ko ng sabihin-" natigilan. "Di ba Ma, hindi pa kayo nagkikita? So, nagkita na pala kayo sa baba."

"Ay naku! Convincing?" hindi kumbinsidong sagot ni Divina sa alam niyang alibi ng anak. "Ano naman ang masama kung maging kaibigan mo na si Mico? Yun nga ang maganda para naman hindi na kayo nagbabangayan. Malapit nang magpasukan, hindi na naman kayo magkikita-kita."

"Tama na po yung magkakilala kami."

"Ugali mo Ivan ha?" hindi namang galit na saway ni Divina sa anak. "Siya nga pala napansin ko kanina na malungkot si Mico. Ewan ko kung bakit."

"Napansin ko nga po." ang tinutukoy ni Ivan ay nang makita niya kanina si Mico habang nagpapaligo ng alagang aso.

"Ano? Paano mo naman napansin eh hindi ka naman bumaba kanina?"

"H-ha? K-kasi kanina ano-, kahapon pala malungkot na siya."

"Ang gulo mong kausap. Ikaw siguro ang may gawa na naman?"

"Hindi po Ma ah. Kahit itanong mo pa sa kanya."

"Hmpt. Yung Dad niya dumating nga pala."

"Ah, kaya pala may bagong kotse sa kabila."

"Napansin mo na pala. Sige baba na ako. Teka, pupunta pala tayo sa kabila mamaya. Inimbitahan tayong duon mag-dinner kaya nagpunta dito si Mico kanina."

"Sige po."

Pagkatapos noon ay tumalikod na ang ina.

Nakatulala namang naiwan si Ivan. Maya-maya ay bigla niyang natampal ang noo. "Bakit ba bigla-bigla yatang nagiging interesado ako kay Mico ngayon? Muntikan pa akong mapagisipan ng kung ano-ano kanina ni Mama." Muli nanaman niyang natampal ang noo nang maalala ang pag-aalibi niya sa ina kanina. "Teka nga." Para siyang may gustong sabihin ngunit hindi niya alam kung ano. Napapakamot siya sa kanyang ulo. Nabubuwisit. Naguguluhan. Matutulog na lang siya.

-----

"Ma, malapit na po silang dumating. Okey na po ba?" tanong ni Mico sa ina.

"Oo. Kaunting linis na lang sa paligid. Tulungan mo nga kami."

"Sige po."

Tinulungan na ni Mico ang ina at si Saneng sa pag-aayos ng hapag-kainan. Wala naman masyadong kailangan pang ayusin. Pero napansin niya ang mga kalat sa ilalim ng lamesa. Mga plastik na nagliparan. Umupo siya para makuha ang mga iyon. Medyo nahirapan siya sa isang plastik na sa gitna talaga ng lamesa kaya kinailangan pa niyang pumailalim ng husto.

"Handa na ba ang lahat?" si Dino na kakadating lang sa dining area.

Dahil doon, natigilan si Mico sa pagkuha ng kalat.

"Oo." sagot ng ina.

"Gusto ko maging maayos ha? Ayoko nang magulo." paalala ni Dino at bumalik na ito sa harapan ng tv sa sala.

Nang marinig iyon ni Mico, hindi na siya nakakilos. Feeling niya siya ang pinaaalalahan ng ama. Maaring siya nga hindi lang nito maideretso sa kanya. "Pero nakita ba ako ni Dad dito sa ilalim?" Nang matanaw na umalis na ang ama, saka siya lumabas sa ilalim ng lamesa.

Nagulat pa si Laila sa paglitaw ni Mico galing sa ilalim ng lamesa. Nakatalikod kasi siya ng pumailalim si Mico kanina. "anong ginagawa mo-" hindi na niya naituloy ng matanaw ang hawak-hawak nitong mga plastik. Napangiti na lang siya.

"Kinuha ko po kasi sa ilalim."

"Naandiyan ka ba ng pumunta dito ang Papa mo?"

"Opo. Hindi naman po ako nakita?"

"Hindi. Ako nga hindi kita nakita eh." at bumalik si Laila sa dirty kitchen.

Napaisip si Mico na hindi siguro para sa kanya ang sinabi ng ama. Nagmasid siya kung ano ang maaring ayusin pa pero wala na siyang makita. Maayos na ang lahat. Tatalikod na sana si Mico nang tawaging ng ina.

"Mico, bakit parang lungkot na lungkot ka? Parang pagod na ewan?"

"Ma, alam mo naman ang sagot eh."

"Mico, ama mo pa rin siya at asawa ko kaya hindi pwedeng kung ano ang gusto laging masusunod."

"Bakit naman po kasi-" hindi niya naituloy ang sasabihin.

"Mico." tawag paalala ni Laila sa anak.

"Kaya nga po ako nagpilit magbakasyon tayo dito para kahit papaano maging maganda naman po at maiba naman ang pakiramdam ko sa inaraw-araw na pagiging grounded."

"Marinig ka ng Papa mo. Hayaan mo na, kailangan din naman ng papa mo ng pahinga."

Wala na siyang sinabi. Ayaw niyang magalit ang ina sa kanya. Gayong ang ina lang niya ang nagiging tagapag-tanggol niya.

[09]

"Good evening." bati ni Divina, pagkapasok pa lang sa pintuan. Nasa likod niya si Ivan.

Hindi naman ngaulat ang mga naghihintay sa living room.

"Magandang gabi rin." ganting bati ni Laila. Halatang na-miss ang isa't isa. "Siya nga pala si Dino." ipinakilala niya ang asawa na katabi.

"Kamusta ka na?" panganga musta ni Divina kay Dino.

"Mabuting mabuti naman kami ng asawa ko." sagot ni Dino sa pangungumusta ni Divina habang si Mico ay napangiwi ng hindi man lang isinama ng ama. "Teka, yan na ba si Ivan?"

Lumingon muna si Divina kay Ivan na bahagyang nasa likuran niya bago ipikalala ngunit nagsalita na si Ivan para sa sarili.

"Opo tito Dino." sabay ngiti ni Ivan.

"Kamukhang-kamukha mo ang ama mo." sabay tawa ni Dino. "Patawrin niyo nga pala kami kung hindi kami nakapunta nang-" hindi na naituloy ang sasabihin.

"Naku wala yun. Ang mahalaga maayos na naman kami." si Divina na ang sumagot.

"Oh siya, tulad ng dati. Duon na tayo sa hapag-kainan." anyaya ni Laila. "Teka, nag-abala ka na naman ha." Napansin kasi niyang may bitbit na naman si Ivan. Sigurado niya na nag-prepare na naman si Divina.

"Wala yan." si Divina.

"Oh Mico, ikaw na ang magbitbit ng dala ni Ivan." utos ni Laila sa anak.

"O-opo Ma." magulat-gulat niyang pagsunod.

Habang pasulong ang lahat ay hinintay naman ni Mico si Ivan na makalapipt sa kanya at para makuha ang dala nito gaya ng utos ng ina. Hindi siya maka-tingin kay Ivan ng diretso.

"Bakit ang ganyan ang mukha mo?" tanong ni Ivan nang makalapit kay Mico.

"H-ha?" takang tanong ni Mico. "Bakit anong meron sa mukha ko?" Napa-conscious tuloy si Mico sa mukha. Maayos naman siya bago nilisan ang salamin. Sigurado naman niya na maayos ang pagkakalagay niya ng bahagya ng baby powder sa kanyang mukha.

"Nakasimangot ka."

Napansin pala iyon ni Ivan. Ang alam ni Mico pilit nga niya iyon tinatago pero hindi pala naka-lusot kay Ivan. Napa-yuko siya ng marinig iyon.

"Wala ah. Akala mo lang yun."

"Naiinis ka siguro dahil pinabuhat sa ito ni tita Laila?" ang naisip ni Ivan. Ang tinutukoy ang dala-dalang ulam na nasa tupperware.

"Hindi noh! Bakit naman?"

"Ayaw mong mabigatan."

"Kaya kong dalhin iyan. HIndi ako nabibigatan."

"Ows."

Dahil doon wala sa loob na nahampas ni Mico ng marahan si Ivan sa balikat. Hindi naman nagalit ang huli. Ngumiti pa nga si Ivan.

"Mico, Ivan nasaan na kayo?" sigaw ni Laila.

Saka lang nalaman ng dalawa na kailangan pala nilang sumunod sa mga nauna sa hapag-kainan.

"Ikaw kasi eh. Akin na nga iyan." si Mico at tatangkaing kunin ang bitbit ni Ivan.

"Huwag na. Ako na."

Gusto pa sanang tumanggi ni Mico sa mungkahi ni Ivan ngunit nagpatinaod na lang siya sa gusto nito. Nauna na siyang naglakad.

"Oh, sabi ko ikaw na ang magdala ng dala ni Ivan." hindi namang galit si Laila.

Sasagot sana si Mico nang unahan siya ni Ivan.

"Hindi na po tita. Ako po ang may gustong ideretso na dito." si Ivan.

"O sige maupo na kayo." si Laila.

Sa may dulo tahimik lang na nagmamasid ang naka-upo nang si Dino. "Ivan, dito ka na maupo sa tabi ko. Gusto kasi kitang maka-kwentuhan."

"Ay oo nga Dino mukhang magkakasundo kayo niyan ni Ivan ko." si Divina.

Napa-ngiti si Dino. bahagya namang napa-kunot ang noo ni Ivan nagtataka kung bakit iyon nasabi ng ina.

"Kasi si Ivan ko, ga-graduate na iyan sa architecture." pag-papatuloy ni Divina.

"Sabi na nga at magkakasundo nga kami nito ni Ivan." si Dino.

"Kung hindi mo kasi natatanong Ivan, si tito Dino mo ay sa architecture din ang field. Mahilig makipagkuwentuhan sa mga kagaya niya." si Laila na ang nagbigay impormasyon.

"Ah kaya pala, tita." natutuwang sagot ni Ivan. "E di kung ganoon po eh, pwede akong magtanong sa inyo tito Dino kasi graduating na po ako eh."

"Oo naman Ivan. Matutulungan din kita pag-graduate mo." si Dino.

"Talaga po? Ma, may trabaho agad ako pagkadraduate."

Si Laila uli ang nagsalita. "hindi lang iyon Ivan. Magandang kumpanya pa ang maari mong pasukan sa Makati kung saan nagtatrabaho ngayon ang tito Dino mo. Sigurado kahit baguhan ka pa lang makakapasok ka doo dahil bossy na iyang tito mo." sabay tawa.

"Wow." tanging nasabi ni Ivan sa katuwaan.

"Hindi naman." si Dino na natatawa sa reaksyon ni Ivan.

"Pero sigurado po iyon ha?"

"Oo naman Ivan. Sisiguraduhin ko yon. Basta ipapakita mo lang na gusto mo talaga ang ginagawa mo."

"Yes."

Halata ng lahat na sa una pa lang na pagkikita ay magkasundo na sina Ivan at si Dino. Ngunit sa kabilang banda hindi na yata maitago ni Mico ang pagngitngit ng kalooban.

"Sigurado na talaga iyon na magkakasundo kayo." si Mico.

Nagseselos si Mico dahil never niyang  naramdaman na ganoon ang pagtanggap sa kanya ng ama kaya ganoon nalang ang nararamdaman ni Mico.

Sa mga oras na iyon ang kasiyahan ni Ivan at ng ama ang tanging naririnig niya. Nasasakitan ang tenga niya kapag natutuwa si Ivan sa naririnig mula sa kanyang ama. Habang pasulyap-sulyap naman siyang napapatingin sa kanyang amang masaya sa kausap.

"Palibhasa hindi achitecture ang kinuha ko noon. Kaya ganoon na lang pagkadismaya ninyo sa akin." ramdam na ni Mico na nangangati ang gilid ng kanyang mga mata. Pero pinipilit niyang itago iyon sa pangiti-ngiti. Ayaw naman niyang gumawa ng eksena. Una, nakakahiya kung bigla na lang siyang aatungal sa gitna ng hapag-kainan. Pangalawa, ayaw niyang masira ang gabi. Ang naririnig naman niyang masakit sa kalooban niya ay karapatan naman ni Ivan at ng ama niya iyon.

Hindi niya lang kayang tanggaping kay Ivan makukuha, ang hindi makita sa kanya ng ama.

"Sige, papadalhan kita na mga plano na maari mong pagkunan ng ideya." si Dino."

"Talaga namang angat na ako sa pasukan nito." masayang pahayag ni Ivan.

"Sige na kayo na ang mag-ama." sa loob-loob ni Mico.

"Mico, masyado ka namang tahimik diyan?" pansin ni Divina sa katabing si Mico."

"P-po? Nakikinig po kasi ako sa kanila kaya-"

Hindi kumbinsido si Divina sa sagot ni Mico pero hindi na rin siya umimik kung ano man ang nasa loob ni Mico.

"Kumain ka nito." sumandok si Divina ng ulam na dala nila at inilagay sa plato ni Mico.

"Salamat tita." si Mico.

"Huwag kang mag-alala." bulong ni Divina kay Mico.

"T-tita? Ano po ang i-ibig ninyong sabihin?"

Natawa si Divina. "Gagawan kita bukas ng chocolate cake. Alam ko na-mimis mo na iyon."

"A-ah opo." sang-ayon na lang ni Mico.

Pero ang totoo may nabuo na sa isip ni Divina kung ganoon na lang pagiging malungkot ni Mico. Lihim na lang siyang napa-buntong hininga para kay Mico.

Tumagal pa ang usapan. Si Ivan at Dino ang madalas na nag-uusap tungkol sa larangan na tinatahak nila. Minsan hindi na nila namamalayang silang dalawa na lang ang nag-uusap habang ang dlawang magkumare ay may sarili nang topic. Minsan lang si Mico makisali sa usapan ang ina at tita Divina niya. Kahit nakaka-relate naman siya sa napg-uusapan ng dalawa hindi pa rin niyang maiwasang ma-bore sa pinag-uusapan. Dahi ang atensyon niya ay laging nakukuha ng dalawang nagtatawanan, nagkakasiyahan sa pinag-uusapan.

Nasa living room na sila nagtuloy pagkatapos kumain.

"Swerte mo naman Ivan. Magkasundong-magkasundo kayo ni Dad. Ako nga matagal ko nang inasam na maging ganyan kami ni Dad. Kahit minsan lang." Gusto niyang lumuha ngunit pinipigilan niya. Para lang hindi matuloy ang pagluha ay sinandal niya ang ulo sa uluhan ng sofa.

"Bakit Mico? Masakit ba ang ulo mo?" tanong ni Divina.

"Ah h-" hindi naituloy ni Mico ang isasagot sana nang muling magsalita si Divina.

"Sige na magpahinga ka na. Okey lang kami dito. Huwag mo na kaming hintayin pang umuwi. Baka lalo pang sumakit ang ulo mo."

Napatitig naman si Mico kay Divina. Gusto niya ang mungkahi ni tita Divina niya pero hindi naman totoong masakit ang ulo niya.

"Sige na. Alam ko." pinipilit na ni Divina si Mico.

"Sige na Mico. Kami na bahal ni Saneng mamaya." sang-ayon ng ina.

Wala na siyang nagawa kundi sumunod. "Sige po aakyat na po ako." paalam niya.

Sa pagtayo ni Mico hindi niya alam na lihim na bumuntong hininga para sa kanya ang tita Divina niya. Dumiretso siya sa harapan kung saan naroon ang ama at si Ivan na solong nag-uusap.

"D-dad, aakyat na po ako. Bigal po kasing sumakit ang ulo ko." paalam niya sa ama pero walang reaksyon ang ama. Bahagya lang napatigil sa pagsasalita nang magsalita si Mico. Pinilit ni Mico maitago ang pagkapahiya sa hindi pagsagot ng ama sa kanya. "Mmm Ivan pasensiya na ha. Hindi ko kayo maihahatid ni Tita Divina."

"Sige lang Mico. Okey lang yon at magpahinga ka na." at ngiti ang huling tinuran ni Ivan para kay Mico.

Dahil sa ngiting iyon pasamantalang nawala ang pagkapahiya niya kanina. Pagkatapos noon ay dumiretso na si Mico sa kanyang kwarto.

HIndi lingid kay Ivan ang hindi pagpansin ni Tito Dino kay Mico sa paalam ng huli. Nasa isip niya si Mico nang sandaling iyon at hindi namamalayang patuloy palang nagsasalita sa kanya si Dino.

"Gusto mo ba iyon? Ano?" si Dino.

"A-y opo. siyempre naman." sang-ayon na lang niya kahit hindi niya sigurado ang ibig sabihin nito. Ibinalik na lang niya ang atensyon sa pakikinig.

----

Hindi pa nakakapasok si Mico sa loob ng kwarto, hindi na niya napigilan ang lumuha. Masakit talaga sa kalooban niya ang makitang naka-ngiti at humahalakhak ang ama niya dahil sa ibang tao. Masakit din sa kanya kahit sa harapan ng iba lantarang ipinapakita ng ama niya na hindi siya gusto nito.

Pagkatapos maisara ang pinto, ibinagsak niya ang katawan sa kanyang kama at duon sinubsob ang sarili sa pag-iyak.

-----

"Ivan."

"Ma, bakit po?" tanong ni Ivan habang nagsasara ng gate nila nang maka-uwi.

"Kasi, parang alam ko na kung bakit malungkot si Mico. Kung bakit siya ganoon ka-tamlay. Alam mo na."

"Sa totoo lang po Ma, kanina, hindi man lang siya pinansin ni tito Dino."

"Paanong hindi pinansin?"

"Nagpaalam kasi si Mico kanina dahil bigla daw sumakit ang ulo niya. Eh, si tito Dino pa nga ang unang sinabihan pero hindi man lang kumibo."

"Baka hindi lang narinig. Kasi nakikita ko kayong walang awat sa kwentuhan eh."

"Sana nga Ma, pero tingin ko napa-hiya doon si Mico. Kaya noong sa akin na siya nagsabi sumagot agad ako para hindi naman siya lalong mapahiya."

Tumango-tango na lang si Divina sa sinabi ng anak.

"Ma. Tingin ko, tingin ko lang ah. Hindi magkasundo ang mag-ama."

Napa-buntong hininga muna si Divina bago sumagot. "Yun nga rin ang naisip ko eh. Sa totoo lang ak ang nagsabi kay Mico na umakyat na dahil nararamdaman ko na hindi na maganda ang mood niya. Pinilit ko na nga lang si Mico. Simula nang dumating si Dino eh biglang tumamlay si Mico. Hindi naman siya ganoon di ba?"

"Opo Ma."

"Nahihiya nga lang akong magtanong kay Laila kung bakit eh."

"Sige  Ma, pasok na tayo malamig ngayon ang simoy ng hangin."

Sumunod na si Divina sa anak sa pagpasok.

-----

"Good morning tito Dino." bati ni Ivan.

Nakita kasi ni Ivan si tito Dino niya na nagkakape at habang nagbabas ang dyaryo sa loob ng bakuran. Kaya naman agad agad siyanng pumunta roon.

"Magandang umaga naman din sayo Ivan." ganting bati ni Dino.

"Nakita ko po kasi kayo na naandito kaya pumunta ako."

"Tama lang yon. Gusto ko nga ng kausap. Sige upo ka dito"

"Si Mico po?" tanong ni Ivan nang maka-upo.

"Alam may gusto akong ipagawa sa iyo eh." sagot ni Dino na malayo sa tanong ni Ivan.

""A-ah ganoon po ba?" nahalata ni Ivan na iwas ito na pag-usapan si Mico. "Sige po. Ano po ba iyon?"

Bumuntong-hininga muna si Dino. "Matagal mo na bang kaibigan si Mico?"

"S-si Mico po?" hindi niya inaasahan na magtatanong ito tungkol kay Mico. "Itong bakasyon po nila dito, ngayon lang po uli kami nagkita. Kung tutuusin kailan lang po. Malaki po kasi ang pinagbago niya. Kaya-"

Nakatitig si Dino kay Ivan. "Ivan-"

"Po?" naasiwa si Ivan sa tanong.

[10]

"Bading ka ba?"

"Ay hindi po." matigas na tanggi ni Ivan.

Natawa si Dino. "Alam ko naman iyon. Gusto ko lang magsigurong galing mismo sa'yo"

"Ga-ganoon po ba? Bakit po ba ninyo naitanong."

"Hindi ka ba naaasiwa sa anak ko? Alam mo naman na hindi siya tulad nating tigasin." tuwiran salita ni Dino.

"H-hindi naman po." pagsisinunggaling ni Ivan. Alam niyang hindi naging maganda ang simula ng pagkikita nila ni Mico.

"Alam mo bang mataas ang pangarap ko sa kanya, kaya lang binigo niya ako." pahayag ni Dino.

Ngayon alam na ni Ivan na hindi nga pinansin ni tito Dino si Mico kagabi. Bigla siyang nakaramdam ng awa para kay Mico. Nakinig na lang siya.

"Hindi ko pinalaki si Mico na ganyan. Hindi ko talaga gusto. Sa totoo lang hindi kami niyan magkasundo. Hinahayaan ko siya, sige pero hindi ibig sabihin noon ay okey lang sa akin. Pinaparamdam ko sa kanyang hindi magaan ang loob ko sa kanya. Sinasadya ko." patuloy ni Dino.

Napa-buntong hinga naman si Ivan sa mga narinig.

"Gusto ko sanang kaibiganin mo siya." dugtong ni Dino.

"A-ah wala pong problema doon." sagot agad ni Ivan.

"Gawin mo siyang tunay na lalaki."

"H-ho." bigla siyang nag-alinlangan.

"Oo. Umaasa akong magbabago pa siya."

Nakita ni Ivan sa mga mata ni tito Dino niya ang pag-asam nito. Pero parang mahirap para sa kanya ang gawin iyon.  Ang buong akala lang niya ay maging malapit na kaibigan. "S-sige po susubukan ko." nasabi na lang niya.

"Natutuwa akong marinig iyan mula sayo. Hayaan mo, tatanawin kong utang na loob iyan sa iyo."

Pinilit ngumiti ni Ivan. Pero bigla niyang naisip, hindi ba kaya ni tito Dino ang pinagagawa nito sa kanya?

"Tito Dino, matagal niyo na po bang hindi pinapansin si Mico?" lakas-loob niyang tanong.

"H-ha?" at nag-isip si Dino. "Bata pa lang si Mico. Nang makitaan ko siya ng pagiging mahinhin, nagbago na ang pakikitungo ko sa kanya. Bakit?"

"W-wala naman po. Naitanong ko lang."

"Alam mo, simula nang aminin niyang bading siya at hindi niya tinanggap ang alok ko sa kanyang mag-architecture siya, doon ko na siya lubusang iniwasan. Dahil ayoko."

"Pero mahal niyo po ang anak niyo di ba?"

Napabuntong-hininga muna si Dino. "Oo naman. Kaya lang..." tumigil ito "Ayoko."

Napa-tango na lang si Ivan. Sandaling katahimikan, at pagkatapos ay pinilit ni Ivan na gumawa ng ibang usapan para lang mawala lang ang gap sa kanila. Nakapag-kwentuhan pa sila ng matagal-tagal at iniwan ang isa't isa magtatanghali na. Niyaya pa ni Dino si Ivan na sa kanila na mag-lunch ngunit tumanggi si Ivan at nagsabing sa susunod na lamang.

-----

"Ivan. Bakit parang ang lalim ng iniisip mo ha? Galawin mo naman yang pagkain mo. Di mo ba gusto ang lasa?"

"Hindi pa naman ako nakakasubo." paliwanag ni Ivan.

"Oh kaya nga. Bakit hindi pa galawin? Ang tahimik mo naman."

"Naisip ko lang po... Ma, tama ba na kaibiganin ko si Mico para isang dahilan?"

Napa-maang si Divina. "Ano? Dahilan? Bakit? Anong meron bakit ka nagtanong ng ganyan tungkl kay Mico?" sunod-sunod na tanong ni Divina.

"Si Mama talaga, ma-curious lang sunod-sunod na ang tanong." reklamo ni Ivan.

"Oh sige na, isa-isa lang. Oh ano?"

"Kasi... naka-usap ko po si Tito Dino kanina. Sabi niya kung pwedeko ba daw kaibiganin si Mico." unang pahayag ni Ivan.

"Oh ano naman, yun lang pala eh. Bakit, hindi pa ba kayo magkaibigan ni Mico?"

"Mama naman eh. Di pa ako tapos." muling reklamo ni Ivan.

"Bilisan mo kasi."

"Kaya lang sabi ni tito Dino, gawin ko daw tunay na lalaki si Mico. Ano sa tingin mo Ma?"

Biglang natigilan si Divina. "A-ah eh, ano. Mmm. Siguro ano. Ah.."

Napanganga si Ivan habang naghihintay kung may karugtong ba ang sasabihin ng ina. "Ano Ma?"

"Wala naman sigurong masama. Kaya lang..."

"Kaya lang Ma?"

"Paano kung mabigo ka? Sa tingin ko, si Mico tanggap na niya ang sarili niya. Mahirap na mabago yata iyon."

"Ganoon ba Ma?"

"At paano kung mabigo ka nga tapos malaman niya na kaya pala kinaibigan mo siya ay dahil lang sa isang plano na baguhin mo siya? Hindi ba siya magagalit? Hindi ka ba makokonsensiya sa ganoon?"

Napa-buntong hininga siya. "Ganoon pala kahirap yun." nasabi ni Ivan sa sarili.

"Pero dapat ang magulang ang dapat na gumawa noon para anak nila."dugtong pa ni Divina. "Hindi ba nila kayang pangaralan... pasunurin, o pagsabihan si Mico? Kasi kung ganoon ibig sabihin, si Mico, talagang ganoon na siya." biglang tumingin ng diretso si Divina sa anak. "Ikaw. Kung kakayanin mo ba eh." bigla itong natawa. "Hindi ko ma-imagine si Mico na macho."

"Ma. Siryoso tapos biglang tatawa."

"Sorry anak. Basta para sa akin kung sino Mico, doon ako. Hangga't alam kong mabuti siyang tao."

Napa-isip doon si Ivan. "Tama naman siguro si Mama. Kung hindi naman nakakasama, bakit pa kailangan ng pagbabago? Masyado lang sigurong dismayado si Tito Dino. Pero paano na ang favor niya sa akin? Bahala na nga." kasunod ng buntong-hininga ay pag-subo ng kinakain.

-----

"Tita Divina." tawag ni Mico.

"Yes, Mico. Naandito ako."

Nakita ni Mico na lumitaw mula sa kitchen si Tita Divina. Ngumiti siya. "Tita sabi mo kagabi?" naglalambing siya.

"Oo alam ko. Kaya nga ako naandito sa kusina eh."

"Talaga po? Buti na lang hindi po nauubusan ng stocks kayo diyan ha?" napalitan ang kaninang lungkot sa mukha ng ngiti.

"Oo naman noh. At sak akung wala na naman eh, papatakbuhinko si Ivan diyan sa grocery store."

"Wow. Pero papayag ba iyon si Ivan na gawin iyon eh sigurado alam niyang para sa akin ang bini-bak mo Tita?"

"Oo naman uli. Yun pa. Kayo talaga. Hindi pa ba kayo nagkaka-ayos?"

"Ewan ko po sa kanya? Siya lang naman itong laging galit eh."

"Ah sige hayaan mo na. Tignan natin ang magiging desisyon niya."

"Po? Anong desisyon?"

"H-ha? Ay, ano siyempre desisyon niya kung kelan siya magpipigil na kaibiganin ka." sabay tawa. "Susuko na rin iyon." akala ni Divina na mahuhuli na siya.

"Ah... Sana nga po."

"Oh teka silipin ko muna."

"Sige po."

Iniwan muna ni Divina si Mico. Pumunta naman si Mico sa harapan ng t.v. na naka-bukas. Na-curious siya sa palabas kaya tinutok muna niya ang kanyang atensyon doon habang naghihintay kay Tita Divina. Hindi niya napansin na nasa likod na pala niya si Ivan.

"Umupo ka kaya."

"Ay butiki." gulat ni Mico at humarap siya sa nagsalita.

"Hindi naman ako payat na payat para sabihan mo ng butiki." walang reaksyong sabi ni Ivan habang pasalampak na umupo sa sofa.

"Hindi naman. Expression ko lang pagnagugulat. Pasensiya na."

"Ganoon? Eh bakit noong nagde-daydreaming ka hindi ganyan ang sinabi mo? Di ba nagulat ka rin noon?"

Napa-isip si Mico. HInagilap niya sa kanyang alaala kung alin ang sinasabi nitong nagulat siya. Saka niya naalala. Biglang lumaki ang butas ng ilong niya. "Siguro may narinig kang iba no?"

"Ano na naman iyon?" natatawang tanong ni Ivan nang makitang nanlalaki ang butas ng ilong ni Mico.

"Kunyari ka pa. Hmpt."

"Wala talaga. Eh kung meron man bakit ko naman sasabihin sayong mahal mo si-" sabay tawa.

Parang lumaki ang ulo ni Mico at naramdaman niyang nag-init ang mga pisngi niya sa narinig na pahayag ni Ivan. "E di may narinig ka nga?" paniniguro ni Mico.

"Alin ba doon ang gusto mong malaman?"

Biglang napatigil si Mico. Sasagot sana siya pero bigla niyang naisip na mapapahiya siya lalo kung ssagot siya sa tanong nito. "Ibig sabihin narinig niya ang mga sinabi ko? Patay. Ano ba yan nakakahiya naman. Nakakahiyang alam niyang pinag-pinagpapantasyahan ko siya." napakagat -labi siya. "Hindi totoo yun. Nagbibiro lang ako noon. Wala lang akong maisip na ibang pangalan kaya pangalan mo ang ginamit ko." pagsisinungaling niya.

Hindi nagsalita si Ivan. Naka-ngiti lang ito.

"Hoy. Narinig mo ba ako? Sabi ko-"

Hindi naituloy ni Mico ang sasabihin nang humarap sa kanya si Ivan. Nakaloko ang ngiti nito. "S-sabi ko nagbibiro lang ako noon."

"Wala na kaya akong sinabi. Nagpapaliwanag ka diyan?" sabay tawa.

Gustong mayamot ni Mico nang biglang tumawag si Tita Divina sa kanya.

"Opo naandiyaan na po." sigaw ni Mico. "Biro lang talaga yun ha?" nanlilisik pa ang mga mata ni Mico bago tinungo ang kusina.

Naka-ngiting pinagmasdan na lang ni Ivan si Mico sa pag-alis. "Nakakatuwa ka naman pagnaaasar." at isa pang maluwang na ngiti ang pinamalas niya.

-----

"Bakit nakita ko na namang lumabas si Mico?" galit na tanong ni Dino kay Laila.

"Ano naman? Diyan lang naman sa kabila? At wala namang iabgn tao sa paligid."

"Ano ba ang kailangan niya bakit hindi siya mag-pirme dito sa loob ng bahay?"

"Nagpaalam sa akin na kukunin niya yung promise ni Divina na cake sa kanya. Masama ba iyon?"

"Bakit hindi nagpaalam?"

Natigilan si Laila. "Magpapaalam? Eh hindi mo nga pinapansin. At nasaan ka ba kasi kanina?"

"Alam naman niyang pumasok ako sa loob ng c.r. Kahit na hindi ako kumikibo alam niyang kailangan pa rin niyang magpaalam."

"Ewan ko sa'yo. Siya angpagalitan mo mamaya hindi ako."

Napatiim-bagang si Dino. Hindi niya kasi gagawin iyon na pagsabihan ang anak mismo sa bibig niya. "Ikaw ang magsabi."

"Oo lagi naman."

Pagkatapos noon ay umalis na ito.

-----

"Maraming salamat po Tita." natutuwang si Mico.

"Walang anuman Mico." sagot ni Divina. "Basta lagi ka na uli dadalw dito ha?"

"P-po? Mmm parang hindi po eh. Kasi, hindi ako pinapayagan ni Dad kapag wala namang kailangan."

"Ganoon ba?"

"Opo. Ngayon nga po kay Mama lagn ako nagpaalam. HIndi ko na hinintay si Dad lumabas ng c.r. para magpaalam."

"Sige." malungkot na sagot ni Divina.

"Huwag po kayong mag-alala isang linggo lang naman po dito si Dad."

"O sige basta pag wala na Dad mo, araw-araw ka dito ha?" naka-ngiti na si Divina.

"Sige po."

"Sige na umuwi ka na. Baka hinahanap ka na ni Dino."

"Salamat po uli sa cake."

-----

"Tawagin mo na Dad mo sa labas para kumain." utos ni Laila kay Mico dahil nakahanda na ang hapunan.

"Nasaan po ba si Dad?"

"Nasa labas na naman yata."

"Sige po."

Pinuntahan ni Mico ang ama niya sa labas. Nakita niyang naka-dungaw ito sa sa loob ng kotse. Tila may hinahanap o nagliligpit. Pero naisip niya ring imposibleng nagliligpit dahil madilim na at wala sa oras.

"Dad." tawag niya. Nakita niyang natigilan ang ama ngunit hindi ito gumalaw para lingunin siya. "Handa na po ang hapag-kainan." Gaya ng dati walang reaksyon ang natanggap ni Mico mula sa ama. "Sige po." Naisip nalang ni Mico na narinig naman siguro ng ama dahil sa ginawa nitong pagtigil sa ginagawa. Alam naman niyang hindi siya papansinin nito kaya umalis na lang siya.

"Ma. Mukhang may ginagawa sa kotse." sabi ni Mico sa ina.

"Anong ginagawa?" takang tanong ni Laila na nakaupo na sa harap ng mesa.

"Mukhang may hinahanap po eh."

Tumayo si Laila para puntahan ang asawa. "Dino, ano ba ang ginagawa mo diyan?"

Nilingon ni Dino ang asawa. Nakasimangot na sinagot niya ang asawa. "Hinahanap ko ang mga papel na kailangan ko. Ang alam ko dinala ko yun dito. Bwisit. Kung kailan ko kailangan hindi ko pa makita."

"Bukas na yan para maliwanag. Kumain muna tayo."

"Mauna na kayo. Kailangan ko iyon ngayon. Gusto kong pag-aralan."

Hindi na nagpilit pa si Laila. Kabisado na niya ang asawa. Pag may ginusto itong gawin, gagawin talaga. Hindi na pwedeng ipagpabukas pa. Kaya iniwan na niya ito. "Ikaw ang bahala. Mauuna na kami."

Hindi na rin kumibo si Dino. Pinagpatuloy niya ang paghahanap ng papel. Pero hindi talaga nya makita. Napa-isip tuloy siya kung nadala ba niya iyon o hindi. Napa-mura siya na mawalan ng pag-asa.

"Tito Dino magandang gabi po." bati ni Ivan.

"Oh ikaw pala Ivan." napansin ni Dino ang dala ni Ivan.

"Tito pinabibigay ni Mama."

"Ang Mama mo talaga simula pa noon ang hilig mag-abala. Pero salamat." tinanggap ni Dino ang mangkok na dala-dala ni Ivan. Nang makuha na at nilagay sa isang lamesa muli niyang nilingon si Ivan. "Ano Ivan? Magagawa mo ba ang pinagagawa ko sayo?"

Natameme si Ivan. Hindi pa siya nakakapag-desisyon. "Susubukan ko po."

Kita sa mukha ni Dino ang pagkadismaya sa sagot. "Hindi naman siguro mahirap-" hindi naituloy ni Dino ang sasabihin. "Sige ikaw ang bahala."

"Sige po." pagkatapos ay tumalikod na si Ivan. Sa pagtalikod ni Ivan parang hindi siya kumbinsido. Parang may gusto siyang sabihin. Kaya ilang hakbang pa lang ay muli na siyang humarap sa kinataayuan ni tito Dino.

"Tito Dino." tawag niya.

"Bakit?"

Natigilan siya bago magsalita. "Ano po kasi-" muli siyang natigilan.

"Ano?"

Gusto niyang magsalita ngunit parang walang lumalabas na boses sa kanyang bibig. "P-paumanhin po dahil-" sa wakas nasabi din niya. Kinakabahan siya.

Nagtaka naman si Dino sa kung ano ang ibig sabihin ni Ivan. Pero meron na siyang naiisip na dahilan.

Nagpatuloy si Ivan. "Dahil po... kasi po gusto kong maging kaibigan si Mico pero hindi dahil sa may dahilan. A-ang ibig ko pong sabihin, kakaibiganin ko si Mico dahil iyon po siya." para siyang mapupugutan ng hininga. "Gaya ng sabi ni Mama, wala naman pong nakikitang problema kay Mico na dapat baguhin. Mabait naman po Mico. Siguro po desisyon na niya ang maging g-ganoon. Siguro po, mag-aadvice na lang po ako sa kanya pero hindi ko po pipilitin na magbago siya.  Ayoko po kasing dumating ang araw na pag nabigo ako sa layunin ko ay magalit siya sa akin. Sana po maintindihan niyo tito Dino."

Katahimikan. Hindi maka-tingin si Ivan kay tito Dino ng diretso dahil alam niyang sinusukat siya ng paningin nito. Nang maramdaman niyang wala naman itong sasabihin. Nagpaalam nalang siya. "Sige po tito Dino."

Nang makalabas na ng gate si Ivan ay halos patakbo na niyang tinungo ang sariling bakuran. Hingal na hingal siya gawa ng kaba, takot kay tito Dino niya. Ramdam niya na kumakabog ang dibdib niya. Isang malalim na paghinga ang ginawa niya bago pumasok sa bahay. Kasabay ng pagpihit ng seradura ng pinto ang ngiti sa kanyang labi na nagpapatunay na nakaligtas na siya nakaambang panganib.

-----

Nakita ni Mico si Ivan na palabas ng bakuran nila na parang nagmamadali. Pinasilip kasi ng Mama niya ang Dad niya at sa ganoong eksena niya nakita ang dalawa. Nagtaka siya kung bakit ganoon na lang magmadali si Ivan. Bigla siyang nagtago nang gumalaw ang kanyang ama. Dali-dali siyang bumalik sa hapag-kainan.

"Ma. Kausap kanina si Ivan." balita ni Mico sa ina.

"Alam mo ba kung bakit?"

"Hindi po eh."

Hindi na umimik si Laila pero nasa mukha nito ang nag-iisip.

"Dala ni Ivan. Luto ni kumare mo." si Dino dala ang mangkok na may lamang ulam.

Napa-tingin ang dalawa na nakaupo sa harap ng lamesa.

"Bigay ni Divina?" si Laila. " Talaga ang kumare kong iyon oh." natutuwa. "Sige na umupo ka na. Kakasimula lang namin ni Mico."

Umupo na rin si Dino. Pinaghainan siya ni Laila.

Pasimpleng tinignan ni Mico ang ama pero wala siyang mabasa sa mukha ng ama. Hindi niya makitang masaya na dapat dahil nag-usap na naman sila ni Ivan. Pero wala rin namang galit, o lukot sa mukha na naiinis ito na karaniwan ng hilatsa ng mukha nito. Napa-maang nalang siya at nagpatuloy sa pagkain.

-----

"Mico, isoli mo muna ito sa kabila. Maaga pa naman kaya baka bukas sila." utos ni Laila kay Mico. ang tinutukoy ang mangkok na pinaglagyan ng ulam.

"Sige po Ma." nakangiti niyang sagot. Siyempre makakapunta na naman siya sa kabila.

Nakalabas na si Mico nang lumapit naman si Dino kay Laila.

"Laila, dala ba ni Mico ang laptop niya?"

"Oo. Bakit?"

"Hihiramin ko. Gagawa na lang ako ng draft uli. Hindi ko talaga makita."

"Hintayin mo na lang kaya siya?"

"Kunin mo na ngayon. Hindi naman siguro iyon magagalit dahil minsan ko ng hiniram sa iyo iyon."

"Sandali at kukunin ko. Saneng ikaw muna dito ha?" paalam niya sa kasambahay.

Inakyat nga ni Laila ang laptop sa taas, sa kwarto ni Mico. Hindi naman siya nahirapan dahil nasa ibabaw lang naman ito ng kanyang kama. Ibinaba niya ito at iniabot sa asawa.

Nasa sala si Dino nang sandaling iyon. Agad niyang binuhay ang laptop. Hindi naman nagtagal at tumambad na sa kanya ang ikina-tangis ng kanyang mga bagang. Naningkit ang kanyang mga mata.